Vụ xuân năm nay được dự báo tiếp tục diễn ra trong điều kiện thời tiết ấm nhưng sẽ có một số đợt rét muộn vào cuối vụ. Trước những diễn biến thất thường của thời tiết thì việc chấp hành nghiêm khung thời vụ theo khuyến cáo của ngành Nông nghiệp - PTNT là yếu tố quan trọng để giữ vững mục tiêu năng suất, sản lượng đã đặt ra theo kế hoạch.
Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng thủy văn Trung ương, vụ xuân năm 2017, khu vực miền núi phía Bắc, nhiệt độ trung bình toàn vụ có thể cao hơn nhiệt độ trung bình nhiều năm từ 0,5-1 độ C. Các đợt rét đậm, rét hại tập trung từ giữa tháng 12 đến hết tháng 1 và khả năng không kéo dài. Lượng mưa cũng được dự báo thấp hơn trung bình nhiều năm từ 10-20%. Với mục tiêu phấn đấu đạt sản lượng 155.000 tấn thóc, vụ xuân năm nay, toàn tỉnh sẽ gieo cấy 29 nghìn ha lúa. Trước dự báo về vụ xuân ấm, hạn, ngành Nông nghiệp - PTNT đã chủ động phối hợp với các địa phương sớm triển khai các phương án để đối phó.
Trao đổi với chúng tôi, ông Lương Văn Vượng, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt - Bảo vệ thực vật tỉnh cho biết: Năm 2017, tiết Lập Xuân sẽ vào ngày 4-2, tức ngày 8-1 Âm lịch, theo đó, các trà lúa sẽ được cấy tập trung sau Tết Nguyên đán. Trong đó, trà xuân trung chiếm 2-3% diện tích; bà con sẽ gieo mạ từ ngày 15 đến 25-12, cấy từ ngày 15-1 đến 5-2, khi cây mạ được 3-4 lá. Đối với trà xuân muộn chiếm 97-98% diện tích, bà con sẽ gieo mạ xung quanh tiết Lập Xuân và cấy từ ngày 10-2 đến 25-2 khi mạ được 2,5-3 lá. Diện tích lúa gieo thẳng từ ngày 10-2 đến 20-2, cả diện tích cấy và gieo thẳng đều phải kết thúc trong tháng 2. Bà con nên gieo trồng đúng khung thời vụ nhằm đảm bảo lúa trỗ gặp thời tiết thích hợp, tránh rét muộn khi lúa trỗ; đồng thời, tạo điều kiện cho việc triển khai sản xuất vụ mùa và vụ đông. Căn cứ vào thời gian sinh trưởng của giống, các địa phương bố trí thời vụ gieo cấy phù hợp để lúa trỗ từ ngày 1 đến 20-5, trong đó trỗ tập trung từ ngày 5 đến 15-5. Trong cùng một trà lúa, giống có thời gian sinh trưởng dài bố trí đầu khung thời vụ, giống có thời gian sinh trưởng ngắn hơn bố trí vào cuối khung thời vụ.
Để ứng phó với vụ xuân ấm, các địa phương trong tỉnh cũng chỉ đạo quyết liệt về cơ cấu giống, lịch thời vụ. Anh Dương Văn Hiến, Trưởng phòng Kinh tế T.X Phổ Yên cho biết: Chúng tôi đã cử cán bộ kỹ thuật tăng cường về các xã, thị trấn để tuyên truyền tới bà con nông dân về tác động bất lợi của vụ xuân ấm, hạn; phối hợp chỉ đạo, hướng dẫn nông dân thực hiện các biện pháp ứng phó với thời tiết bất thuận như: chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện chống rét cho mạ như nilon, tro bếp, điều tiết và sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hợp lý theo đúng hướng dẫn của cán bộ thủy nông; không cấy lúa trước Tết Nguyên đán, bởi lúa trỗ gặp rét muộn cuối vụ sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất. Đặc biệt lưu ý, dịp gieo mạ chính vụ năm nay sẽ nằm trong tiết đại hàn, do vậy bà con phải che phủ nilon 100% cho mạ. Trong thời gian rét không bón thúc đạm cho mạ, hạn chế tối đa việc gieo thẳng lúa để hạn chế chết rét. Bà con cần cấy mạ đúng tuổi, đủ số lá quy định và không cấy vào những ngày rét đậm rét hại. Đồng thời, tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ ngay từ đầu vụ, dùng vôi xử lý đất, sử dụng các loại phân NPK hàm lượng cao, bón cân đối lân, đạm, kali giúp cây trồng sinh trưởng, phát triển khỏe, chống chịu tốt với điều kiện bất lợi của ngoại cảnh.
Cùng với sự chỉ đạo tích cực của các cơ quan chuyên môn, bà con nông dân cũng đã chủ động về nguồn giống và các vật tư để phục vụ sản xuất. Bà Âu Thị Nhụ, ở tổ 8, phường Quang Vinh, T.P Thái Nguyên cho biết: Nhà tôi cấy 4 sào lúa lai B-TE1, ngay từ đầu vụ tôi đã đi mua thóc giống về phòng sẵn nhỡ khi vào chính vụ sẽ không mua được. Giống lúa này cho năng suất cao hơn 2 tạ/sào, gạo lại dẻo thơm ngon nên vụ nào nhà tôi cũng cấy. Còn anh Bùi Hoàng Mô, ở xóm Pa Chò, xã Phượng Tiến (Định Hóa) thì cho biết: Vụ xuân này, nhà tôi cấy 8 sào lúa, trong đó có 2 sào lúa lai Syn 6. Để sẵn sàng cho vụ sản xuất mới, nhà tôi đã mua nilon để che phủ cho mạ khi trời rét đậm, chuẩn bị phân bón để bón lót và bón thúc cho cây lúa, đảm bảo hợp lý, đủ dinh dưỡng.
Vụ xuân năm 2016 cũng là một vụ xuân ấm, tuy nhiên, với sự nỗ lực của ngành chức năng và bà con nông dân, tỉnh ta vẫn gặt hái được mùa vàng. Để ứng phó với những khó khăn được dự báo trong vụ xuân năm nay, ngoài các biện pháp trên, các địa phương cần làm tốt công tác tuyên truyền, tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn nông dân chăm sóc lúa xuân. Đồng thời, khuyến cáo người dân thường xuyên kiểm tra đồng ruộng để xử lý nhanh, kịp thời những phát sinh do thời tiết, sâu bệnh gây ra. Đối với diện tích lúa cấy phải luôn bảo đảm nước tưới dưỡng để lúa đẻ nhánh tập trung và thực hiện bón thúc ngay khi nhiệt độ trung bình ngày trên 15 độ C. Đối với những diện tích lúa gieo thẳng, tiến hành bón thúc đợt 2 khi lúa đạt 3,5-4 lá, bón theo phương châm cân đối NPK và duy trì mực nước nông mặt ruộng để lúa đẻ nhánh thuận lợi.
