Nhiều năm nay, người dân sống xung quanh khu vực hồ Suối Mạ, ở xóm Bài Kịnh, xã Yên Trạch (Phú Lương) luôn lo lắng vì các hạng mục của hồ đã xuống cấp, tiền ẩn nguy cơ mất an toàn, nhất là vào mùa mưa bão. Không những thế, hồ không phát huy được hiệu quả, khả năng tích trữ nước kém đã ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp của người dân.
Ông Nguyễn Quốc Toản, Trưởng xóm Bài Kịnh cho biết: Hồ Suối Mạ được xây dựng từ năm 1980, cung cấp nước tưới cho khoảng 40ha lúa của người dân ở 2 xóm Bài Kịnh và Đin Đeng. Tuy nhiên, vì hồ được xây dựng từ quá lâu nên các hạng mục như thân đập, hệ thống cửa tràn… đến nay đã bị hư hỏng nặng, không phát huy được hiệu quả. Vào mùa mưa, bà con lo lắng thân đập sẽ bị vỡ nếu mực nước trong hồ dâng cao, còn vào mùa khô thì lại không tích được nước để phục vụ gieo cấy. Qua các kỳ tiếp xúc cử tri, bà con trong xóm đã nhiều lần kiến nghị lên cấp trên nhưng đến nay chưa được giải quyết.
Dẫn chúng tôi đi thực tế tại khu vực hồ Suối Mạ đúng vào lúc trời mưa to, ông Toản cho biết thêm: Từ đầu mùa mưa đến nay, hễ trời mưa to, dù vào lúc nửa đêm, tôi cùng cán bộ thủy lợi xóm luôn phải lên hồ kiểm tra vì sợ hệ thống cửa tràn và cống dẫn nước bị tắc. Nếu không xử lý kịp, thân đập dễ bị ảnh hưởng, khi đó, 6 hộ dân và hàng chục héc ta lúa của người dân ở khu vực hạ lưu của hồ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Ông Vũ Đình Dũng, một người dân trong xóm cho biết: Nhà tôi ở cách hồ chưa đầy 100m nên mỗi khi trời mưa to tôi rất sợ, bởi lẽ, hệ thống cửa tràn và thân đập của hồ làm bằng đất, chưa được kiên cố dễ bị xói lở. Gia đình tôi có 2 sào ruộng giáp với hồ, nhiều vụ đã phải bỏ hoang, không gieo cấy được vì đất đá bị xói lở trong hồ cuốn theo cống dẫn nước ra ngoài tràn vào. Trước những kiến nghị của chúng tôi, đã có nhiều đoàn công tác từ xã, huyện đến tỉnh vào kiểm tra, song đến nay hồ vẫn chưa được sửa chữa.
Còn chị Vũ Thị Chồi, cho biết: Tôi là 1 trong 3 hộ dân sống giáp hồ Suối Mạ nên khi trời mưa to thì rất sợ vì lo thân đập bị vỡ. Gia đình tôi có 4 sào ruộng ở khu vực hạ lưu của hồ, lấy nước trực tiếp từ hồ để gieo cấy nhưng năng suất lúa ở đây rất kém, chưa được 1 tạ/sào (trong khi đó, những diện tích lúa ở chỗ khác cấy cùng một giống lại đạt từ 1,7-2 tạ/sào) vì không chủ động được nguồn nước. Nguyên nhân là thân đập của hồ bị rò rỉ, không tích trữ được nước, nhất là vào vụ mùa để phục vụ việc gieo cấy.
Anh Nguyễn Thanh Đế, Trưởng xóm Đin Đeng cho biết thêm: Xóm có 34ha diện tích để gieo cấy lúa thì có khoảng 12ha lấy nước trực tiếp từ hồ Suối Mạ. Nhiều năm nay hồ bị hỏng, không trữ được nước nên bà con phải tự bơm ở các ao, kênh hoặc tận dụng nước mưa để gieo cấy. Không chủ động được nguồn nước nên năng suất lúa ở khu vực này rất kém (khoảng 1,2-1,5 tạ/sào), trong khi đó, các cánh đồng khác năng suất đạt trung bình từ 1,8-2 tạ/sào. Chúng tôi mong muốn Nhà nước quan tâm đầu tư để người dân chúng tôi yên tâm sản xuất.
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Ma Văn Tý, Chủ tịch UBND xã Yên Trạch cho biết: Ngày 30-12-2016, UBND tỉnh đã có Quyết định số 3678/QĐ-UBND trích 25 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh phân bổ cho Sở Nông nghiệp và PTNT thực hiện khắc phục thiệt hại do cơn bão số 3 và mưa lũ sau bão. Trong đó, có danh mục sửa chữa hồ Suối Mạ với kinh phí là 3 tỷ đồng. Có thông tin này, bà con rất phấn khởi vì các hạng mục của hồ Suối Mạ đã xuống cấp nghiêm trọng, rất nguy hiểm trong mùa mưa bão. Tuy nhiên, vừa qua, khi chúng tôi không thấy đầu tư sửa chữa và hỏi lại thì được biết do chưa có kinh phí. Chúng tôi mong muốn các cơ quan chức năng quan tâm, ưu tiên sửa chữa hồ Suối Mạ để bà con ở khu vực này yên tâm sinh sống, ổn định sản xuất.
