Đến thăm khu trồng rau của trang trại sản xuất nông nghiệp sạch Thái Nguyên, chúng tôi ngỡ ngàng vì có vài chục nhà lưới trắng được thiết kế khoa học liền kề bên những vườn rau xanh trồng ngoài trời. Chúng tôi càng vui hơn khi biết sản phẩm rau sạch ở đây được trồng với tiêu chí 5 không, đó là: không thuốc trừ sâu, phân bón hóa học, không chất kích thích tăng trưởng, không sử dụng giống biến đổi gen và không thuốc trừ cỏ.
Khu trại trồng rau xanh tươi này nằm trong diện tích trên 21ha của trang trại sản xuất nông nghiệp sạch Thái Nguyên, có trụ sở tại xã Hóa Thượng, Đồng Hỷ. Với diện tích nhà lưới trên 2ha, trại chuyên trồng rau thủy canh và trồng rau trên đất theo quy trình VietGap. Các khu vực trồng rau trên đất được lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt cho các loại cây lấy quả như: đỗ tương Nhật xanh; dưa chuột Nhật Bản; ớt ngọt; cà chua, bầu, bí… và tưới phun mưa trên các loại rau cải các loại, bồ công anh tía…
Tham quan trại trồng rau này, chúng tôi nhận thấy các nhà lưới khép kín được đầu tư hiện đại và hợp lý với hệ thống tưới nước tự động, máy móc làm đất, hầm và thùng chứa phân bón sinh học (phế phẩm nông nghiệp ủ hoai mục)... Anh Hồng Sỹ Hưng, Giám đốc trang trại sản xuất nông nghiệp sạch Thái Nguyên giới thiệu với chúng tôi về hai hệ thống tưới gồm tưới phun mưa trên các loại rau ăn lá và tưới nhỏ giọt cho các loại cây lấy quả đang áp dụng trong trang trại. Anh cho biết, trồng rau tốn công nhất là tưới nước. Hiện nay chúng tôi trang bị hệ thống tưới nhỏ giọt hiện đại theo công nghệ Israel, tiết kiệm được khoảng 50% lượng nước tưới, giảm 80 - 90% công tưới nước. Đây là hệ thống được lắp đặt gồm 3 bộ phận: máy bơm, bộ điều khiển trung tâm, hệ thống dây nhỏ giọt được đặt chạy dài theo các luống rau. Nước được bơm vào bồn và dẫn tới hệ thống ống đặt khắp các luống. Tại các điểm thích hợp trên ống thiết kế một lỗ nhỏ, nước được phun ra từ đó với một lượng ít và phun thường xuyên nên lượng nước tiêu tốn ít, đủ để giữ ẩm cho rau và không thất thoát tràn lan ra ngoài. Còn hệ thống tưới phun mưa cũng được thiết kế hiện đại. Các hệ thống tưới này chỉ cần 1 người vận hành là được.
Nói về các sản phẩm rau của trang trại, anh Hưng chia sẻ, rau xanh nhất là các loại rau ăn lá là sản phẩm có nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm và tồn dư thuốc bảo vệ thực vật cao nhất. Nguyên nhân, do rau có thời gian thu hoạch ngắn, dễ bị sâu bệnh chứ không có vỏ như các loại củ, quả.
Chính vì vậy, để sản xuất được các sản phẩm rau sạch, trang trại chúng tôi luôn chăm sóc, quản lí đảm bảo tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật nghiêm ngặt. Cụ thể, các giống rau gieo trồng đều có nguồn gốc rõ ràng và tuyệt đối không sử dụng giống biến đổi gen. Quá trình trồng và chăm sóc rau không sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu hóa học, thuốc diệt cỏ. Các loại rau được trồng luân canh trong nhà lưới, tránh mưa, côn trùng. Trong trường hợp sâu bệnh quá nhiều, chúng tôi chỉ dùng các chế phẩm sinh học có nguồn gốc thiên nhiên như ớt, xả, gừng… để phun phòng trừ, xua đuổi côn trồng tới hại rau, tuyệt đối không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học...
Bên cạnh trồng các loại rau trên đất, trang trại còn trồng thêm rau sạch các loại theo phương pháp thủy canh trong nhà lưới. Theo đó, các loại rau như: ớt, cà chua, dưa chuột Nhật, cải… được nhập hạt giống từ nước ngoài. Thay cho gieo trồng trên mặt đất, hạt được ươm bằng xơ dừa trộn hợp chất dinh dưỡng trong những vỉ xốp. Những ống nước chứa chất dịch thuỷ canh theo hệ thống được dẫn bên dưới tới từng cây rau. Đây là loại dung dịch đặc biệt, bao gồm các nguyên tố đa lượng và vi lượng, hoàn toàn không có chất kích thích sinh trưởng hay thuốc trừ sâu bệnh. Dung dịch dinh dưỡng này sẽ chảy đến từng cây trong hệ thống trước khi hồi lưu về thùng chứa. Hệ thống đóng mở tự động được nối giữa máy bơm và hệ thống dẫn nước, có tác dụng điều chỉnh thời gian và số lần bơm nước trong ngày. Anh Hưng cho biết, trồng rau theo phương pháp thủy canh này ưu điểm hơn so với phương pháp trồng cây trên đất do cây phát triển nhanh, độ đồng đều cao, thời gian thu hoạch nhanh (giảm 10-15 ngày so với trồng bình thường). Sau 23 ngày cấy luống là có thể thu hoạch rau sạch và hầu như không có sâu bệnh. Rau sạch tuyệt đối vì không dính đất cát, khi thu hoạch chỉ việc nhấc cây lên, cắt gốc và đóng bao bì là có thể xuất hàng.
Từ giữa năm 2016, những bó rau xanh tươi, đảm bảo sạch, tuân thủ điều kiện môi trường sản xuất nghiêm ngặt của trại lần đầu tiên được bán tại thị trường Hà Nội và bán lẻ tại địa bàn tỉnh, đến nay vẫn được thị trường, đối tác quen biết đánh giá cao. Hiện, bình quân 2 ngày một lần, trại cung cấp về thị trường Hà Nội gần 1 tấn rau sạch và bán ra thị trường tỉnh khoảng 2 tạ rau sạch. Chị Dương Thị Hằng, công nhân của trại cho biết: Tôi phụ trách khâu nhổ cỏ ở các nhà lưới trồng rau bồ công anh tím và đỗ tương xanh Nhật. Qua 1 năm làm ở đây, tôi đã thuộc phương châm của trại là làm chậm, chắc, đảm bảo đúng sản phẩm rau sạch mới bán ra thị trường.
Khi chia tay chúng tôi, anh Hưng cho biết, trại sẽ tiếp tục mở rộng qui mô nhà lưới lên 5ha sản xuất các loại rau an toàn. Bên cạnh đó, chúng tôi đang xây dựng kho lạnh, dây chuyền rửa, đóng gói các loại rau và các cửa hàng chuyên bán sản phẩm rau sạch của trại trên địa bàn tỉnh. Khó khăn rồi cũng qua, thị trường bắt đầu hướng tới những sản phẩm vì sức khỏe, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng nên người dân đã bắt đầu lựa chọn sản phẩm của trang trại chúng tôi. Hy vọng sản phẩm rau sạch của trang trại nay mai sẽ phổ biến trên thị trường và được người tiêu dùng tin tưởng, lựa chọn