Đối tượng điều tra để đánh giá chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) chủ yếu là các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV). Đánh giá của các DN này cho thấy, việc chỉ số PCI Thái Nguyên duy trì được ở mức cao trong bảng xếp hạng 2 năm qua (2015, 2016 đều đứng ở vị trí thứ 7/63 tỉnh, thành) đã phản ánh đúng thực chất sự quan tâm của chính quyền đối với khu vực DN này.
Là DN sản xuất giấy xuất khẩu trên địa bàn từ khá lâu, trải qua nhiều khó khăn, có lúc tưởng chừng phá sản, song Công ty CP Giấy xuất khẩu Thái Nguyên vẫn đứng vững. Công ty chuyên sản xuất giấy vàng mã, 100% sản phẩm xuất khẩu sang Đài Loan. Một thời gian dài Công ty đứng trước những khó khăn về giá các mặt hàng vật tư nguyên liệu không ổn định, thiết bị lạc hậu gây ô nhiễm môi trường, thị trường bó hẹp...
Được sự quan tâm của chính quyền địa phương, Công ty nhanh chóng khắc phục ô nhiễm, tập trung sản xuất kinh doanh. Công ty đã được tiếp nhận hỗ trợ để đầu tư cải tiến máy móc từ Chương trình sản xuất sạch hơn do Sở Công Thương phối hợp triển khai. Sau khi đầu tư giảm thiểu ô nhiễm, Công ty đã có những bước phát triển vượt bậc. Công suất của Nhà máy được nâng từ 2.500 tấn/năm lên 6.500 tấn/năm, đồng thời tận dụng tối đa nguyên liệu, giảm tiêu hao nhiên liệu, tiết kiệm chi phí. Nhờ vậy, đến nay Công ty sẵn sàng cạnh tranh với các sản phẩm cùng chủng loại trên thị trường xuất khẩu.
Cũng như nhiều DNNVV trên địa bàn tỉnh, thời gian qua, Công ty CP Đá ốp lát và Vật liệu xây dựng Thái Nguyên cũng gặp không ít trở ngại trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Theo lãnh đạo Công ty thì sức nặng cạnh tranh trên thị trường về đá ốp rất lớn, nhưng không vì thế mà đơn vị chịu thua cuộc. Chính sự quan tâm tạo điều kiện về vốn vay, sự thông thoáng trong chính sách thị trường và sự thuận lợi trong giải quyết các thủ tục hành chính đã giúp Công ty vượt qua khó khăn. Các sản phẩm của đơn vị thường tiêu thụ mạnh ở thị trường trong tỉnh nên cơ chế, chính sách ở địa phương đã tác động rất lớn đến DN. Hiện nay, doanh thu hàng năm của đơn vị đều tăng trưởng từ 5% đến 10% so với năm trước, mức thu nhập bình quân người lao động đạt trên 5 triệu đồng/người/tháng, cao hơn so với một số DN hoạt động cùng lĩnh vực.
Đánh giá của Sở Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, toàn tỉnh hiện có gần 5.000 DN, trong đó hơn 90% là DNNVV. Các DN này chịu sự tác động trực tiếp và mạnh nhất từ cơ chế, chính sách do chính quyền ban hành và điều chỉnh. Bởi vậy, chỉ một thay đổi nhỏ của chính sách hay cơ chế điều hành cũng làm các DNNVV thay đổi theo với các trạng thái tương ứng. Thời gian qua, các DNNVV của tỉnh đã thực sự được quan tâm, có thêm nhiều điều kiện và cơ hội phát triển.
Ông Lương Văn Thưởng, Giám đốc Công ty CP Thương mại Vận tải và du lịch Khánh Thịnh, Phó Chủ tịch Hội DNNVV tỉnh cho biết, khối các DNNVV của tỉnh đánh giá cao sự năng động của các cấp chính quyền thời gian qua. Từ sự quyết liệt chỉ đạo, điều hành của tỉnh mà môi trường đầu tư, kinh doanh trở nên thông thoáng hơn, thủ tục hành chính đỡ rườm rà, nhiêu khê hơn. Theo chúng tôi được biết, tỉnh đã tích cực nghiên cứu, rà soát và bãi bỏ nhiều thủ tục, quy định không còn phù hợp với các quy định hiện hành, đồng thời cắt giảm tới 40% thủ tục hành chính. Nhiều thủ tục được rút ngắn tới một nửa thời gian giải quyết so với trước.
Lãnh đạo các hội và tổ chức hội DN trên địa bàn tỉnh đều chung quan điểm cho rằng, thời gian gần đây tỉnh đã rất quan tâm đến nâng cao chất lượng phục vụ trong giải quyết các thủ tục hành chính. Thời gian chờ đăng ký và cấp giấy đăng ký DN đã rút ngắn ở mức kỷ lục. Hiện tại, kể cả thời gian chuẩn bị hồ sơ và đi lại, một DN trung bình chỉ mất 5 đến 7 ngày để có giấy chứng nhận đăng ký DN, thay vì 10 đến 12 ngày như trước đây. Thời gian để chuẩn bị và hoàn tất sửa đổi nội dung đăng ký DN cũng giảm từ 7 ngày xuống còn 5 ngày. Các tài liệu, thông tin kế hoạch liên quan đến DN như bản đồ quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng… đều được minh bạch hóa thông qua các website, cổng thông tin điện tử của các cấp chính quyền. Thủ tục hành chính trên địa bàn tỉnh cũng được đánh giá là đơn giản hơn, DN không phải đi lại nhiều lần để lấy con dấu và chữ ký, cán bộ thân thiện, nhiệt tình hơn. Đặc biệt, các DNNVV tỉnh cũng ghi nhận nỗ lực cải cách thủ tục hành chính thuế với thời gian thanh tra thuế đã giảm từ 8 giờ xuống còn 4,5 giờ đối với trung bình một cuộc thanh tra.
Hiện nay, trên 230 DN thành viên của Hội DNNVV tỉnh đều có bước phát triển khá tốt. Mỗi năm, doanh thu của các DN trong Hội đạt trung bình hơn 10 nghìn tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước gần 260 tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho khoảng 3.500 lao động với mức lương trung bình 5 triệu đồng/người/tháng. Được biết, hầu hết các DNNVV của tỉnh đều xuất thân từ mô hình hộ kinh doanh cá thể, nhỏ lẻ nên có những thiệt thòi và khó khăn nhất định. Tuy nhiên, ngoài nỗ lực bản thân, DN còn trông cậy rất nhiều vào cơ chế, chính sách, sự quan tâm của chính quyền các cấp.
