Tính đến hết tháng 8, thu ngân sách Nhà nước từ hoạt động xuất nhập khẩu của tỉnh đạt 1.937 tỷ đồng, tăng 9% so với cùng kỳ năm 2017, nhưng mới đạt 60,5% kế hoạch năm. Theo dự báo của Chi cục Hải quan Thái Nguyên, năm nay, thu ngân sách Nhà nước từ hoạt động này trên địa bàn tỉnh ước đạt 2.900/3.200 tỷ đồng kế hoạch được giao.
Ông Dương Minh Đức, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Thái Nguyên, cho biết: Năm nay, đơn vị được giao thu 3.200 tỷ đồng, tăng 1.050 tỷ đồng so với kế hoạch được giao năm 2017 (tương ứng gần 49%) và tăng 500 tỷ đồng so với số thực đạt năm 2017. Chỉ tiêu này được đánh giá là cao so với khả năng thực hiện, khiến số thu năm nay của Chi cục khó có thể hoàn thành theo kế hoạch.
Nguyên nhân được xác định, trong tổng số thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu của tỉnh những năm qua, thu từ Tập đoàn Samsung thường chiếm khoảng 70% tổng thu. Trong 3 năm qua (2015, 2016 và 2017), sở dĩ số thu từ hoạt động xuất khẩu của tỉnh năm sau cao hơn khá nhiều so với năm trước, đặc biệt là năm 2017 so với năm 2016 tăng tới 1.018 tỷ đồng (tổng thu năm 2017 là 2.714 tỷ đồng) cũng chính là nhờ sự đóng góp của Tập đoàn Samsung. Vì thế, năm 2018, trong tổng số thu được giao, Tập đoàn Samsung được kỳ vọng sẽ đóng góp khoảng 2.350 tỷ đồng. Tuy nhiên, qua nắm bắt tình hình, kế hoạch sản xuất, kinh doanh của đơn vị, thì tổng thu của doanh nghiệp này năm 2018 chỉ đạt khoảng 2.100 tỷ đồng. Và tính đến ngày 10-9, doanh nghiệp này mới đóng góp 1.331 tỷ đồng.
Đối với các doanh nghiệp có hoạt động xuất, nhập khẩu khác, cả trong nước và có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), cơ bản vẫn hoạt động ổn định, không có doanh nghiệp nào tăng cao đột biến. Ngoài ra, một vài dự án lớn như Nhà máy Nhiệt điện An Khánh, Công ty Khai thác và Chế biến khoảng sản Núi Pháo, năm 2018, đã kết thúc giai đoạn đầu tư nên không còn nhập khẩu máy móc, thiết bị khiến số thu từ những đơn vị này cũng bị giảm so với năm 2016, 2017.
Hiện, toàn tỉnh có 463 doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất, nhập khẩu, trong đó có trên một nửa số doanh nghiệp thường xuyên có tờ khai phát sinh trong tháng. Tám tháng qua, Chi cục đã thu hút được thêm 5 doanh nghiệp về khai báo và nộp thuế tại Thái Nguyên, góp phần tăng thu gần 30 tỷ đồng vào tổng thu của tỉnh. Dự kiến những tháng còn lại của năm, sẽ có thêm 5 doanh nghiệp khác về làm thủ tục hải quan và nộp thuế tại Thái Nguyên.
Nhận định về tình hình thu ngân sách những tháng còn lại của năm và những năm tiếp theo, ông Dương Minh Đức cho rằng, bên cạnh những thuận lợi về cơ chế, chính sách mà Chính phủ ban hành và chỉ đạo các bộ, ngành; sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp khi thực hiện khai báo hải quan, khai báo thuế… thì vẫn đang tiếp tục tiềm ẩn những khó khăn. Đó là sự tác động từ bất ổn của chính trị thế giới, xu hướng gia tăng bảo hộ mậu dịch; chính sách bảo hộ thương mại và thuế biên giới mà Mỹ đề xuất sẽ khiến cho xuất khẩu của Việt Nam vào Mỹ gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam ở một số mặt hàng, đặc biệt là may mặc và đây lại là những mặt hàng làm thủ tục hải quan truyền thống trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
Ngoài ra, việc tiếp tục áp dụng biện pháp tự vệ đối với phôi thép và thép dài nhập khẩu vào Việt Nam từ nay đến năm 2020 theo quy định của Bộ Công Thương có ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu phôi thép nguyên liệu tại Thái Nguyên, khiến số thu từ mặt hàng này bị giảm đáng kể. Một số dự án mặc dù đã được cấp phép đầu tư và triển khai thực hiện trong năm 2018 nhưng hầu hết các doanh nghiệp khi thành lập mới đều đăng ký là doanh nghiệp chế xuất, nên hàng hóa nhập khẩu của số doanh nghiệp này thuộc đối tượng không chịu thuế nhập khẩu, giá trị gia tăng…
Trước thực tế này, Chi cục Hải quan Thái Nguyên sẽ tập trung mọi nguồn lực, tạo điều kiện thuận lợi, kịp thời giải quyết các vướng mắc phát sinh cho doanh nghiệp khi tham gia vào hoạt động xuất nhập khẩu. Cùng với đó, tiếp tục tăng cường công tác quản lý thuế, thu hồi nợ thuế, không để phát sinh các khoản nợ quá hạn, khó đòi; tăng cường kiểm tra trị giá tính thuế, phân loại và áp mức thuế, chống gian lận thương mại, thuế suất… nhằm hoàn thành dự toán và chỉ tiêu được giao ở mức cao nhất.
