Phát huy lợi thế vườn, đồi, những năm qua, người dân xã Tràng Xá (Võ Nhai) đã mạnh dạn đưa các loại cây ăn quả, trong đó có bưởi Diễn, bưởi Hoàng, bưởi Da xanh vào trồng trên diện tích đất trồng mía, ngô trước kia. Quả bưởi Tràng Xá không những được tiêu thụ ở trong tỉnh mà còn vươn ra các tỉnh, thành khác như: Hà Nội, Hưng Yên...
Trở lại Tràng Xá vào một ngày cuối tháng 10, đi đến vườn bưởi của một số hộ dân xóm Lò Gạch, Khuôn Ruộng, Tân Đào... chúng tôi được ngắm nhìn những vườn bưởi sai trĩu quả. Ông Hoàng Văn Hãn, một hộ dân trồng bưởi ở xóm Khuôn Ruộng, cho biết: Gia đình tôi hiện có 1,6ha bưởi Diễn, 1,2ha bưởi Da xanh. Dự kiến năm nay, gia đình sẽ thu hái được trên 1,2 vạn quả. Vừa rồi có lái buôn đến nhà đặt tiền trước mua toàn bộ số bưởi Diễn trong vườn....
Đưa chúng tôi ra thăm vườn bưởi, anh Lương Văn Nghĩa ở xóm Lò Gạch, phấn khởi: Khoảng chục ngày nữa, bưởi Hoàng sẽ được thu hoạch, còn bưởi Diễn thì phải đến đầu tháng 12 Âm lịch. Thế nhưng, nhiều thương lái ở T.P Thái Nguyên và các tỉnh, thành: Hà Nội, Hưng Yên đã đặt cọc tiền trước. Gia đình tôi cũng được một thương lái ở Hà Nội đặt tiền thu mua 2.000 quả bưởi Diễn với giá 30 nghìn đồng/quả. Dự kiến, năm nay, gia đình sẽ có nguồn thu nhập trên 200 triệu đồng từ cây bưởi.
Bưởi là loại cây ăn quả dễ trồng. Sau khi trồng, chỉ cần tưới nước đủ ẩm cho cây đến lúc cây bén rễ, bắt đầu nhú mầm có lá non thì bón phân Lân, đạm Urê với lượng rất nhỏ. Việc chăm sóc cây bưởi chỉ vất vả ở 3 năm đầu. Khi cây đã bói quả thì công việc chăm sóc cũng nhẹ nhàng hơn. Mỗi năm, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết, diễn biến các loại sâu bệnh hại, bà con sẽ phun từ 3-5 lần. Trước khi thu hoạch khoảng 2 tháng, bà con ngừng toàn bộ việc phun thuốc bảo vệ thực vật. Mỗi cây bưởi sẽ cho ra trung bình thì 40-50 quả, nhiều thì 100 đến trên 200 quả. Với giá bán tại vườn khoảng 25 đến 30 nghìn đồng/quả, mỗi cây bưởi sẽ cho thu lãi từ 1 đến 2 triệu đồng.
Nếu so với cây vải, nhãn, cây bưởi có thời gian thu hái kéo dài ngày hơn, dễ bảo quản và đầu ra ổn định hơn. Hằng năm, cứ đến vụ thu hoạch, thương lái trong và ngoài tỉnh đến tận vườn thu mua. Ông Lưu Trí Sản, một thương lái đến từ Hà Nội cho biết: Có lẽ do hợp thổ nhưỡng nên bưởi Diễn ở Tràng Xá rất ngon. Khi chín, vỏ chuyển thành màu vàng dẹp, rất mỏng, múi bưởi dày, mọng nước, ăn có độ ngọt mát. Chính vì vậy, mấy năm gần đây, năm nào tôi cũng lên Tràng Xá mua từ 2.000 đến 3.000 quả. Do sợ hết hàng nên tôi phải về Tràng Xá đặt cọc tiền trước khi bưởi được thu hoạch từ 2 đến 3 tháng.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Tràng Xá cho biết: Nhận thấy hiệu quả kinh tế từ cây bưởi mang lại, những năm qua, cấp ủy, chính quyền xã đã tuyên truyền, vận động và tổ chức cho các hộ nông dân trong xã có điều kiện về đất đai, lao động đi học tập kinh nghiệm mạnh dạn chuyển đổi, mở rộng diện tích trồng bưởi. Cùng với đó, xã đã mở các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật trồng và chăm sóc cây bưởi. Đến nay, Tràng Xá đã có gần 170ha bưởi, tập trung chủ yếu tại các xóm: Mỏ Đinh, Nà Lưu, Lò gạch, Tân Đào, Khuôn Ruộng. Hiện, xã đang phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan xúc tiến việc xây dựng thương hiệu cho bưởi diễn ở Tràng Xá...
