Phát triển bền vững các khu công nghiệp, khu chế xuất và khu kinh tế (KCN) là động lực quan trọng đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá (CNH, HĐH), tạo môi trường thuận lợi để thu hút đầu tư nói chung và đầu tư nước ngoài nói riêng.Thời gian qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Thái Nguyên đã lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai nhiều chương trình kế hoạch về phát triển bền vững các KCN tạo tiền đề, nền tảng đẩy mạnh CNH, HĐH; thúc đẩy tăng trưởng, phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững.
Thái Nguyên là một tỉnh thuộc trung tâm vùng trung du, miền núi phía Bắc; tỉnh thuộc vùng Thủ đô, có nhiều điều kiện thuận lợi về địa lý, kinh tế, chính trị để thu hút đầu tư, phát triển bền vững các KCN.
Với 6 KCN đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch chung với quy mô 1.420ha, để biến những quy hoạch thành hiện thực, được sự ủng hộ của Trung ương, sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung của tỉnh, Ban Quản lý các KCN Thái Nguyên đã chủ động phối hợp với các sở, ngành, địa phương tổ chức thực hiện tốt chủ trương của tỉnh về phát triển bền vững các KCN, tạo động lực đẩy mạnh CNH, HĐH.
Đến nay, toàn tỉnh có 5 KCN đi vào hoạt động, cuối năm 2018, các KCN đã thu hút được 200 dự án, trong đó có 105 dự án DDI với vốn đăng ký trên 15.000 tỷ đồng; 95 dự án FDI với vốn đăng ký 7,55 tỷ USD, đạt 97,2% vốn FDI đăng ký trên toàn tỉnh, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực sản xuất điện, điện tử, công nghiệp phụ trợ điện, điện tử, cơ khí chế tạo, dệt may và các lĩnh vực đầu tư khác.
Trong số 200 dự án đã đăng ký đầu tư, đến hết năm 2018, có 130 dự án đi vào hoạt động; số dự án còn lại đang đầu tư xây dựng, các dự án này đã và đang khẳng định được vai trò trụ cột phát triển bền vững.
Về kinh tế, giải ngân vốn FDI đạt 6,81 tỷ USD, bằng 90% tổng vốn đầu tư đăng ký; vốn trong nước giải ngân gần 9.000 tỷ đồng, bằng 60% vốn đăng ký; doanh thu hoạt động quy đổi đạt gần 29 tỷ USD, giá trị sản xuất công nghiệp bằng 92% GTSX công nghiệp toàn tỉnh; kim ngạch xuất khẩu đạt gần 25 tỷ USD bằng 98% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh, nhập khẩu 12,88 tỷ USD; nộp ngân sách 6.900 tỷ đồng, chiếm 48% so với tổng thu ngân sách toàn tỉnh…
Về xã hội, giải quyết việc làm cho gần 120.000 người, với mức thu nhập bình quân 6,5 triệu đồng/người/tháng, đặc biệt là giải quyết việc làm cho lao động nông nghiệp, nông thôn, góp phần xóa đói, giảm nghèo và giải quyết các vấn đề an sinh xã hội khác; hình thành hệ thống kết cấu hạ tầng xã hội như khu ký túc xá, khu vui chơi giải trí, bệnh viện, trường học, các khu tái định cư hiện đại, đẩy mạnh tốc độ đô thị hóa,...
Về môi trường, đã xây dựng được các KCN với kết cấu hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, hiện đại, đặc biệt các công trình về bảo vệ môi trường như hệ thống thu gom và nhà máy xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn, hệ thống cấp nước, thoát nước, hệ thống công viên cây xanh. Cùng với đó, các doanh nghiệp thứ cấp KCN đều có hệ thống thu gom xử lý nước thải nội bộ và các công trình bảo vệ môi trường đạt chuẩn,... các doanh nghiệp KCN đã dần thay đổi ý thức trách nhiệm, sản xuất, kinh doanh gắn với tuân thủ pháp luật bảo vệ môi trường.
Với kết quả tóm tắt trên, có thể khẳng định phát triển bền vững các KCN có vai trò, động lực quan trọng góp phần đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước, mục tiêu này đang mở hướng cho Thái Nguyên phát triển nhanh, bền vững sánh vai cùng cả nước.
Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình phát triển bền vững các KCN trên địa bàn tỉnh cũng còn những tồn tại nhất định, như: Chất lượng nhiều dự án đầu tư ở giai đoạn 2000 - 2012 chưa tốt, hiệu quả kinh tế - xã hội tạo ra chưa cao, chưa tương xứng với mức độ khai thác và sử dụng nguồn lực; một số doanh nghiệp KCN có năng lực quản trị, điều hành sản xuất, kinh doanh yếu, công nghệ lạc hậu, chi phí giá thành sản phẩm cao nên khả năng cạnh tranh thấp, dẫn đến thua lỗ kéo dài, thậm chí dẫn đến giải thể, ngừng sản xuất - kinh doanh; tốc độ chuyển giao công nghệ và các doanh nghiệp nội địa tham gia vào chuỗi giá trị còn chậm,...
Một số doanh nghiệp KCN, ý thức chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường chưa cao, chưa đầu tư các công trình bảo vệ môi trường hoặc có đầu tư xây dựng nhưng không đúng báo cáo đánh giá tác động môi trường được duyệt, xả thải trái phép ra môi trường, gây nên những bức xúc trong nhân dân.
Có doanh nghiệp đã lợi dụng vào hợp đồng thử việc, hợp đồng đào tạo để trốn bảo hiểm hoặc cắt giảm tiền lương chính đáng của người lao động trong thời gian thử việc, ý thức chia sẻ trách nhiệm xã hội chưa cao, tính lương và chế độ chưa hợp lý khi tăng ca hoặc làm ca ba cho người lao động…
Để các KCN Thái Nguyên tiếp tục phát triển bền vững và là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng, phát triển kinh tế - xã hội, đẩy mạnh CNH, HĐH, trong thời gian tới, Ban Quản lý các KCN Thái Nguyên tiếp tục tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:
Tiếp tục bám sát sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền tỉnh về ưu tiên tập trung nguồn vận động ứng trước tiền thuê đất có hạ tầng nộp một lần của các nhà đầu tư thứ cấp vào KCN để bồi thường giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch gắn với kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư; khuyến khích nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao công nghệ.
Nâng cao chất lượng quy hoạch phát triển các KCN gắn với liên kết vùng và liên kết kinh tế, bảo đảm tính khả thi cao, rà soát đưa ra khỏi danh mục KCN không khả thi, đề xuất bổ sung những KCN mới có lợi thế so sánh tốt, tính khả thi cao; tăng cường quản lý Nhà nước đối với KCN, đổi mới phương thức vận động, xúc tiến đầu tư gắn với mục tiêu thu hút các dự án có quy mô đầu tư lớn, công nghệ tiên tiến, hiện đại, sản xuất thân thiện với môi trường, đề cao vai trò xúc tiến đầu tư tại chỗ gắn với tập trung tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp đã đầu tư vào KCN…
Khuyến khích, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp tuyển dụng và sử dụng lao động tại các địa phương trong tỉnh; tuyên truyền, phổ biến, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp xây dựng và phát triển mối quan hệ lao động hài hòa giữa người sử dụng và người lao động; hỗ trợ, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp đào tạo người lao động, xây dựng nhà ở cho công nhân…
Rà soát, đánh giá các quy định, thủ tục về bảo vệ môi trường theo hướng tiết giảm tối đa thời gian giải quyết thủ tục hành chính về lĩnh vực môi trường, đẩy mạnh việc phân cấp và ủy quyền trong giải quyết các thủ tục về môi trường; khuyến khích, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi để chủ đầu tư hạ tầng KCN và doanh nghiệp thứ cấp đầu tư xây dựng các công trình bảo vệ môi trường hiện đại; tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát và đánh giá thường xuyên việc chấp hành pháp luật, môi trường của các chủ đầu tư hạ tầng và doanh nghiệp...
Vận hành và thực hiện tốt các nhóm giải pháp nêu trên, chúng tôi tin tưởng mục tiêu phát triển bền vững các KCN tỉnh tiếp tục có những đóng góp quan trọng vào sự nghiệp CNH, HĐH và góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, xây dựng tỉnh Thái Nguyên trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại trước năm 2020.
.jpg?width=300&height=-&type=resize)
