Toàn tỉnh hiện có khoảng 66 nghìn cơ sở kinh doanh thương mại, dịch vụ, bao gồm cả doanh nghiệp và cơ sở kinh doanh cá thể, giải quyết việc làm cho trên 130 nghìn lao động.
Trong những năm qua, cùng với sự phát triển của nền kinh tế, mức sống của người dân trong tỉnh cũng ngày càng được nâng cao, kéo theo đó là nhu cầu mua sắm hàng hóa và sử dụng các loại dịch vụ cũng tăng mạnh. Vì thế, khoảng 4-5 năm gần đây, trên địa bàn tỉnh phát triển khá nhanh các loại hình bán hàng theo hướng hiện đại, tiện nghi. Cụ thể, toàn tỉnh hiện có 6 trung tâm thương mại (tại T.P Thái Nguyên); 27 siêu thị (1 siêu thị hạng I, 3 siêu thị hạng II, 23 siêu thị hạng III). Cùng với đó là hàng trăm cửa hàng tự chọn, kinh doanh các mặt hàng thiết yếu, tập trung chủ yếu tại các đô thị như T.P Thái Nguyên, T.P Sông Công, T.X Phổ Yên và trung tâm các huyện.
Mặc dù hình thức và nơi mua bán hàng hóa ngày càng có sự thay đổi nhưng mô hình chợ truyền thống đến nay vẫn là lựa chọn của số đông người dân, vì nó phù hợp với đời sống, thu nhập của phần lớn các gia đình. Hiện, toàn tỉnh có 140 chợ, trong đó chợ hạng I có 4; chợ hạng II có 10, còn lại là chợ hạng III. Nếu phân theo khu vực thì chợ thành thị có 47 chợ, chợ nông thôn 93 và 1 chợ đầu mối.