Năm 2020, huyện Đồng Hỷ đặt mục tiêu phấn đấu đưa xã Minh Lập đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu. Để đạt được mục tiêu này, bên cạnh sự hỗ trợ của tỉnh, huyện, xã Minh Lập đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và nhân dân. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, địa phương vẫn bị vướng ở 2 tiêu chí, đó là Môi trường và an toàn thực phẩm; Quốc phòng và an ninh.
Cụ thể, ở tiêu chí Môi trường và an toàn thực phẩm (tiêu chí số 17), mục 17.1, yêu cầu với xã NTM kiểu mẫu cần phải có hệ thống nước sinh hoạt tập trung bảo đảm cung cấp nước sạch cho 100% số hộ dân trên địa bàn xã. Hay ở tiêu chí số Quốc phòng - an ninh (tiêu chí số 19), mục 19.2, yêu cầu trong 3 năm liên tục trước năm xét trên địa bàn xã không có công dân thường trú phạm tội… Bà Bùi Thị Loan, Chủ tịch UBND xã Minh Lập cho biết: Xác định xây dựng NTM kiểu mẫu là nhiệm vụ quan trọng nên ngay từ những ngày đầu triển khai, xã tập trung huy động các nguồn lực, tích cực tuyên truyền, vận đồng nhân dân đoàn kết, đồng lòng chung tay xây dựng NTM kiểu mẫu nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống. Với các tiêu chí khác, chúng tôi đã cơ bản hoàn thành. Tuy nhiên, địa phương còn khá loay hoay và có thể xem là không đạt nếu căn cứ theo Bộ Tiêu chí công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới kiểu mẫu tỉnh Thái Nguyên, giai đoạn 2017-2020 đới với tiêu chí 17.1 và 19.2.
Để đạt được nội dung 17.1, đòi hỏi phải có nhà đầu tư kinh phí xây dựng hệ thống cung cấp nước cung ứng cho nhân dân (dự toán khoảng trên 7 tỷ đồng). Tuy nhiên, ở nội dung này sẽ khó kêu gọi nhà đầu tư bởi hiệu quả kinh tế không cao, hầu hết các hộ dân trên địa bàn đều đang sử dụng nước giếng khoan, có hệ thống lọc. Lãnh đạo chính quyền xã Minh Lập đề nghị điều chỉnh tiêu chí cho phù hợp, có thể yêu cầu điều chỉnh nội dung thành 100% số hộ dân trên địa bàn xã được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn.
Còn đối với tiêu chí về quốc phòng - an ninh, ngay từ khi bắt tay vào xây dựng NTM, công tác đảm bảo an ninh trật tự ở cơ sở luôn được quan tâm hàng đầu. Nếu như năm 2018 trên địa bàn xã xảy ra 7 vụ phạm pháp hình sự thì năm 2019 có 4 vụ, năm 2020 chỉ có 1 vụ. Năm 2020, xã không có công dân phạm tội, trong khi đó, năm 2019 có 7 trường hợp, năm 2018 có 11 trường hợp. Tuy nhiên, với kết quả này, địa phương vẫn chưa đạt nội dung 19.2 ở tiêu chí Quốc phòng - an ninh yêu cầu. Bà Loan cho biết thêm: So với các tiêu chí khác thì Quốc phòng - an ninh không cần nguồn vốn đầu tư nhiều nhưng lại vô cùng khó thực hiện bởi nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó bao gồm cả nhận thức của mỗi cá nhân và cả yếu tố rủi ro… Do đó, đòi hỏi 3 năm liên tục không có công dân thường trú phạm tội là rất khó, thậm chí là không hợp lý trong bối cảnh tình hình an ninh trật tự phức tạp, nguy cơ tội phạm tiềm ẩn như hiện nay.
Bà Nguyễn Thị Hà, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Đồng Hỷ cho biết: Nếu áp đúng theo Bộ Tiêu chí công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới kiểu mẫu tỉnh Thái Nguyên, giai đoạn 2017-2020 thì không chỉ Minh Lập mà các địa phương khác trên địa bàn huyện cũng khó đạt được. Do đó, để không xa rời thực tiễn, trong giai đoạn mới 2021-2025, chúng tôi cũng đề nghị tỉnh có điều chỉnh hợp lý để các địa phương có động lực phấn đấu vươn lên.
Trao đổi thêm về vấn đề này, ông Trần Nho Hưởng, Phó Chánh Văn phòng điều phối Xây dựng NTM tỉnh cho biết: Xây dựng NTM có điểm đầu nhưng không có kết thúc. Mục tiêu là ngày càng nâng cao đời sống của nhân dân trên mọi mặt. Các tiêu chí của Bộ Tiêu chí công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới kiểu mẫu tỉnh Thái Nguyên, giai đoạn 2017-2020 cũng là từ mục tiêu trên. Các tiêu chí này được xây dựng dựa trên quy định, các tiêu chí của Trung ương. Tuy nhiên, qua thực tế triển khai thực hiện, một số nội dung còn chưa phù hợp, chúng tôi đã ghi nhận ý kiến của các địa phương và đang đề xuất cấp trên để có điều chỉnh hợp lý cho giai đoạn mới...