Thời gian qua, tình trạng khai thác đất trái phép vẫn xảy ra ở nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh, gây thất thoát tài nguyên, thất thu ngân sách và làm ảnh hưởng xấu đến môi trường, cảnh quan, mất an ninh trật tự, an toàn lao động, trong đó có những điểm tái diễn nhiều lần mặc dù đã được lực lượng chức năng tiến hành giải tỏa. Trước thực trạng đó, chiều 14-4, đồng chí Trịnh Việt Hùng, Ủy viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh đã chủ trì Hội nghị với các sở, ngành liên quan và UBND các huyện, thành, thị để triển khai các giải pháp ngăn chặn hoạt động này.
Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường: Hiện, trên địa bàn tỉnh đã quy hoạch 83 điểm mỏ đất làm vật liệu san lấp, với tổng diện tích 737,63ha. Đến nay, UBND tỉnh đã tổ chức đấu giá thành công 13 điểm mỏ; cấp phép thăm dò và phê duyệt trữ lượng 17 điểm mỏ, với tổng trữ lượng đã được phê duyệt là trên 28 triệu m3. Trong đó, đã cấp phép khai thác 11 điểm mỏ, với tổng trữ lượng trên 13 triệu m3, công suất gần 1,5 triệu m3/năm; diện tích cấp phép là 173,25ha. Trong đó, T.X Phổ Yên có 2 điểm mỏ, T.P Sông Công 1 điểm mỏ, huyện Phú Bình 3 điểm mỏ, huyện Đồng Hỷ 5 điểm mỏ. Ngoài ra, có 7 điểm mỏ (của 6 doanh nghiệp) đang hoàn thiện hồ sơ cấp giấy phép.
Đồng chí Trịnh Việt Hùng, Uỷ viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh phát biểu tại hội nghị. Ảnh Minh Hoàng
Cũng theo báo cáo, trong thời gian qua, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra hoạt động khai thác trái phép đất ở một số huyện, thành, thị như: Phú Bình, Đồng Hỷ, T.X Phổ Yên, T.P Thái Nguyên, T.P Sông Công... Trước tình trạng này, các sở, ngành, UBND cấp huyện đã tích cực vào cuộc, tổ chức kiểm tra, ngăn chặn hoạt động này. Tại các đợt kiểm tra, ngành chức năng cũng đã phát hiện và xử lý vi phạm theo quy định, yêu cầu các đối tượng dừng khai thác, lập biên bản bàn giao cho UBND các xã nơi có hoạt động khai thác trái phép xử lý theo thẩm quyền; đồng thời, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi khai thác trái phép đất san lấp, trục xuất các đối tượng ra khỏi khu vực khai thác trái phép... Tuy nhiên, vẫn còn những điểm tái diễn nhiều lần sau khi các lực lượng chức năng giải tỏa, điển hình ở xã Úc Kỳ và Điềm Thụy (Phú Bình)…
Đại diện các sở, ngành, địa phương đã chỉ ra thực tế đó là hiện nay, việc thiếu các điểm mỏ đất được cấp phép hoặc các điểm mỏ ở xa các công trình có nhu cầu sử dụng đất khai thác đã và đang gây khó khăn rất lớn cho người dân và doanh nghiệp. Đây là một trong những nguyên nhân khiến việc khai thác đất trái phép diễn ra. Bên cạnh đó, một số hộ dân có nhu cầu san lấp chỉ để trồng trọt hoặc làm nhà trên chính phần đất của gia đình nhưng chưa biết phải thực hiện các quy trình thủ tục thế nào, do đó rất cần có sự hướng dẫn của cơ quan chức năng…
Tại Hội nghị, đại diện lãnh đạo 9 huyện, thành, thị đã ký cam kết với Chủ tịch UBND tỉnh về trách nhiệm trong công tác quản lý Nhà nước về tài nguyên khoáng sản trên địa bàn. Ảnh Minh Hoàng
Tại Hội nghị, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh: Với hàng loạt các dự án đang và sẽ được triển khai trên địa bàn nên nhu cầu đất san lấp của tỉnh trong thời gian tới là rất lớn. Vì thế, việc quản lý nguồn tài nguyên này cần thiết phải được đặc biệt quan tâm. Trên cơ sở các ý kiến tham gia phát biểu thảo luận tại Hội nghị, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh kết luận: Chủ tịch UBND cấp huyện phải chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh nếu để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn; tăng cường các biện pháp kiểm tra, xử lý nghiêm những đối tượng có hành vi khai thác cũng như các tổ chức, cá nhân có hành vi bao che cho hoạt động khai thác khoáng sản trái phép. Kiểm điểm trách nhiệm đối với chủ tịch UBND cấp xã nếu để xảy ra sai phạm. Ngay sau Hội nghị này, các huyện, thành, thị thành lập ngay tổ công tác phản ứng nhanh để thực hiện nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất; báo cáo rõ số liệu xử lý vi phạm năm 2020 về lĩnh vực này. Đồng thời thực hiện ký cam kết với chủ tịch UBND các xã, phường, thị trấn về quản lý khai thác đất san lấp và cát sỏi làm vật liệu xây dựng thông thường. Cùng với đó, tổng hợp nhu cầu đất san lấp và đề xuất các giải pháp quản lý Nhà nước theo quy định; báo cáo UBND tỉnh các trường hợp vi phạm (trong đó phân loại các trường hợp do người dân, cơ quan báo chí phát hiện; các trường hợp do chính quyền các cấp phát hiện, xử lý).
Về phía tỉnh, sẽ kiện toàn Ban chỉ đạo và Đoàn kiểm tra liên ngành. Đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường (cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo quản lý tài nguyên khoáng sản tỉnh) chỉ đạo Đội kiểm tra liên ngành khoáng sản tỉnh tổ chức kiểm tra ngay tại khu vực có hoạt động khai thác khoáng sản trái phép khi có phản ánh trên các phương tiện thông tin đại chúng và của người dân; tăng cường công tác thanh tra trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan, người đứng đầu chính quyền địa phương các cấp để xảy ra hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, nhất là đối với hoạt động khai thác cát, sỏi, đất; chủ trì hướng dẫn các huyện, thành, thị quy hoạch, thăm dò cấp phép khai thác cát sỏi làm vật liệu xây dựng thông thường và đất san lấp; cung cấp danh sách các mỏ đã được cấp phép khai thác trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương để các doanh nghiệp, cá nhân có nhu cầu tiện liên hệ.
Đồng thời, giao Công an tỉnh chỉ đạo các phòng, đơn vị chuyên môn tăng cường nắm bắt địa bàn, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm đối với các hành vi khai thác, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, tiêu thụ trái phép khoáng sản. Giao Sở Tài chính chủ trì, quản lý chặt chẽ công tác nghiệm thu, thanh quyết toán các công trình xây dựng, giao thông, nhất là nguồn gốc hợp pháp của khoáng sản đã sử dụng cho công trình; chỉ phê duyệt, thanh toán, quyết toán đối với phần khối lượng khoáng sản đã sử dụng có nguồn gốc hợp pháp. Ngay trong tháng 5 này, tỉnh sẽ mở lớp tập huấn nghiệp vụ về xử phạt vi phạm hành chính cho các cấp, ngành trong tỉnh... Từ đó nhằm ngăn chặn triệt để tình trạng khai thác đất trái phép trên địa bàn tỉnh.
Có thể nói, với nhiều giải pháp quyết liệt được triển khai tại Hội nghị, đặc biệt là việc đề cao vai trò trách nhiệm của chủ tịch UBND cấp xã, huyện, tin rằng việc quản lý nguồn tài nguyên này trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới sẽ đi vào nền nếp.