Dự án khai tuyển Mỏ thiếc Gốc Tiểu được UBND tỉnh cấp Giấy chứng nhận đầu tư lần đầu năm 2014 và điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư cuối năm 2019. Dự án do Công ty TNHH một thành viên kim loại màu Thái Nguyên làm chủ đầu tư, với tổng mức đầu tư trên 105 tỷ đồng. Năm 2019, Dự án được triển khai thực hiện và đến nay đã hoàn thành một số hạng mục. Hiện, Công ty đang tiếp tục xây dựng mặt bằng xưởng tuyển, nhà xưởng tuyển và một số công trình khác. Tuy nhiên, Dự án đang vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng.
Theo các quyết định thu hồi đất của UBND huyện Đại Từ sẽ thu hồi diện tích 27,27ha đất của 87 hộ dân thuộc xã Tân Thái, xã Hà Thượng và thị trấn Hùng Sơn (chủ yếu là đất rừng sản xuất) để giao cho chủ đầu tư. Hiện, có 86 hộ đã nhận tiền bồi thường và bàn giao mặt bằng, còn 1 hộ chưa đồng ý là gia đình ông Nguyễn Văn Việt, trú tại tổ dân phố Cầu Thành, thị trấn Hùng Sơn.
Tại Quyết định thu hồi đất số 6832/QĐ-UBND của UBND huyện Đại Từ, đây là thửa đất số 26, tờ bản đồ số 54 thị trấn Hùng Sơn với diện tích 1.458,5m2. Thửa đất này rộng chừng 2m, kéo dài khoảng 700m men theo triền núi, thực chất là con đường dẫn lên khu rừng do gia đình ông Việt quản lý, sử dụng. Diện tích đất có giá trị bồi thường trên 157 triệu đồng được tính theo giá bồi thường đất rừng sản xuất.
Tuy nhiên, gia đình ông Việt không đồng ý với mức giá này vì cho rằng, cơ quan chức năng tính thiếu khối lượng đào đắp để làm con đường và cho rằng con đường này phục vụ việc đi lại vào khu rừng của gia đình để sản xuất. Theo nội dung các cuộc làm việc giữa chính quyền địa phương và gia đình ông Việt, thì phía gia đình ông đề nghị được bồi thường thêm toàn bộ phần diện tích rừng sản xuất khoảng 6,5ha thuộc xã Tân Thái. Trên diện tích đất này, hiện nay gia đình ông Việt đã đầu tư xây dựng các công trình như: Kè đá, đường đi và 2 khu chuồng trại chăn nuôi rộng khoảng 400m2.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Hậu, Phó Giám đốc Công ty TNHH một thành viên kim loại màu Thái Nguyên cho biết: Tại thời điểm kiểm đếm, lập phương án và hồ sơ trình phê duyệt bồi thường giải phóng mặt bằng của dự án, gia đình ông Nguyễn Văn Việt đã ký xác nhận và đồng ý thực hiện theo các quy định của pháp luật, thế nhưng, khi thực hiện ông Việt lại không chấp hành. Diện tích đất gia đình ông Việt đề nghị Công ty thu hồi thêm 6,5ha nằm ngoài chỉ giới thu hồi giải phóng mặt bằng của dự án nên Công ty không thể thực hiện việc bồi thường.
Ông Chu Tất Lợi, Chủ tịch UBND thị trấn Hùng Sơn cho biết: Địa phương đã nhiều lần tổ chức làm việc, tuyên truyền, vận động, nhưng chưa có kết quả. Từ cuối năm 2019, ông Nguyễn Văn Việt thường xuyên không có mặt tại địa phương, mọi việc liên quan đến bồi thường giải phóng mặt bằng đối với diện tích đất của gia đình do vợ ông là bà Trương Thị Minh Thu và một số người thân đứng ra giải quyết.
Không những không nhận tiền bồi thường, bàn giao mặt bằng, từ tháng 1/2021, ông Nguyễn Văn Đức (là em trai của ông Nguyễn Văn Việt) đã đưa xe ô tô, dừng đỗ trên đường (trong diện tích đất thuộc diện thu hồi), gây cản trở việc đi lại của bà con trong khu vực và công nhân của Mỏ. Mặc dù, thị trấn Hùng Sơn đã nhiều lần yêu cầu ông Đức di chuyển xe ra khỏi đường đi, thế nhưng cho đến nay, chiếc xe vẫn nằm giữa lối đi.
Bên cạnh đó, sau khi thi công đường điện cao thế phục vụ sinh hoạt, sản xuất của Mỏ, có ý kiến cho rằng, Công ty xây dựng đường điện đi qua một phần đất rừng của gia đình ông Phạm Văn Đại, xóm 4, xã Hà Thượng mà chưa thực hiện bồi thường.
Nhưng, sau khi xem lại hồ sơ thì diện tích này đã được thực hiện bồi thường cho ông Hoàng Đại Lâm, ông Lâm đã ký nhận tiền bồi thường và bàn giao đất cho dự án. Hiện, địa phương đang kiểm tra, rà soát lại diện tích đất này để giải quyết theo quy định.
Ngoài vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, hiện nay, một số hộ dân tổ dân phố Hợp Thành, thị trấn Hùng Sơn có ý kiến về việc xuất hiện các vết nứt nhà. Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Hậu, cho biết: Trong quá trình triển khai dự án, Công ty thực hiện đúng theo phương án nổ mìn đã được phê duyệt.
Tuy nhiên, khi nhận được phản ánh của 3 hộ dân, Công ty đã phối hợp với các phòng, ban chức năng của huyện Đại Từ và thị trấn Hùng Sơn mở rộng kiểm tra hiện trạng đối với 10 hộ dân trong vùng. Thời gian tới, Công ty sẽ thuê đơn vị có đủ năng lực để kiểm tra, xác định rõ nguyên nhân các vết nứt dưới sự giám sát của các cơ quan chuyên môn và chính quyền địa phương.
