Phát triển cây xanh đô thị theo hướng bền vững

Xác định vai trò, tầm quan trọng của hệ thống cây xanh đối với các đô thị, hiện nay, Sở Xây dựng đang tích phối hợp với các địa phương trong tỉnh triển khai quy hoạch và phát triển hệ thống cây xanh đô thị nhằm hướng đến mục tiêu xây dựng các đô thị văn minh, hiện đại, đảm bảo yếu tố môi trường, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của tỉnh.

Hiện nay, toàn tỉnh có 12 đô thị, trong đó, 3 đô thị cấp tỉnh là T.P Thái Nguyên (đô thị loại I), T.P Sông Công và T.X Phổ Yên (đô thị loại III); 9 đô thị cấp huyện gồm 5 thị trấn huyện lỵ (trong đó thị trấn Hùng Sơn huyện Đại Từ là đô thị loại IV) và 4 thị trấn khác thuộc huyện. Thời gian qua, cùng với việc tập trung nhiều nguồn lực để đầu tư phát triển hạ tầng các đô thị theo hướng đồng bộ, hiện đại, các cấp chính quyền địa phương trong tỉnh cũng đặc biệt chú trọng đến công tác quy hoạch, phát triển hệ thống cây xanh đô thị. Đến nay, hầu hết các tuyến đường đô thị trên địa bàn tỉnh đều được trồng cây xanh theo quy cách. Việc chăm bón, cắt tỉa, bảo vệ cây xanh được tổ chức thực hiện định kỳ tạo bóng mát và mỹ quan đô thị…

Tuy nhiên, thực tế công tác quản lý và phát triển cây xanh đô thị trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: chủng loại, kích thước, quy cách cây trồng tại một số tuyến đường, phố chưa hoàn toàn đồng nhất (các tuyến đường, phố được đầu tư đã lâu, do nhân dân tự phát trồng thay thế tại một số đô thị trong tỉnh); chưa có những tuyến phố với cây xanh đặc trưng, tạo nên cảnh quan mang đậm bản sắc văn hóa vùng miền và của tỉnh.

Đặc biệt, việc tổ chức triển khai thực hiện các đồ án quy hoạch, hiện thực hóa  diện tích đất cây xanh từ quy hoạch thành các dự án, công trình khu công viên tập trung, vườn hoa, công viên chuyên đề… còn thiếu và chưa đồng bộ. Bên cạnh đó, khó khăn từ việc bố trí nguồn lực đầu tư từ ngân sách Nhà nước, trong khi chưa có cơ chế khuyến khích xã hội hóa các dự án phát triển cây xanh nên các đô thị trong tỉnh vẫn chưa có những khu cây xanh công cộng xứng tầm…

 
Hiện nay, hệ thống cây xanh tại nhiều khu dân cư, khu đô thị trên địa bàn tỉnh chưa được đầu tư đồng bộ. Trong ảnh: Khu dân cư Phú Đại Cát, phường Bãi Bông, T.X Phổ Yên.

Trước thực trạng nêu trên, Sở Xây dựng đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Chỉ thị số 13/CT-UBND ngày 17/6/2021 về quản lý và thúc đẩy phát triển cây xanh đô thị trên địa bàn tỉnh (gọi tắt là Chỉ thị số 13). Theo đó, UBND tỉnh đã yêu cầu các cấp, ngành và địa phương tập trung huy động mọi nguồn lực để thực hiện đầu tư, hoàn thiện hệ thống công viên, cây xanh tập trung công cộng trong các đô thị theo đồ án quy hoạch chung đô thị đã được phê duyệt. Các huyện, thành phố, thị xã chủ động đăng ký kế hoạch đầu tư xây dựng các khu công viên, cây xanh, vườn hoa công cộng trong giai đoạn 2021-2025; ưu tiên dành tối đa quỹ đất dành cho công viên, cây xanh, vườn hoa trong các khu dân cư, khu đô thị mới và các khu dân cư hiện hữu; đồng thời, nghiên cứu đề xuất UBND tỉnh các giải pháp để cải tạo, chỉnh trang đối với các khu dân cư hiện hữu chưa bố trí được quỹ đất cây xanh theo quy định.

Ngay sau khi Chỉ thị số 13 được ban hành, với vai trò là cơ quan chủ trì, Sở Xây dựng đã đôn đốc các địa phương tiến hành rà soát toàn bộ quỹ đất công viên, cây xanh tập trung công cộng cấp đô thị theo quy hoạch, đánh giá khả năng thực hiện, xác định rõ loại hình công viên, cây xanh cần thực hiện cho phù hợp với từng địa phương, khu vực (công viên mở, công viên có kết hợp vui chơi giải trí hoặc công viên vui chơi giải trí).

Đến nay, các địa phương đã sơ bộ rà soát quỹ đất công viên, cây xanh tập trung công cộng theo quy hoạch và các quỹ đất công để bổ sung vào quỹ đất công viên cây xanh. Theo đó, T.P Thái Nguyên dự kiến sẽ triển khai thí điểm 6 khu cây xanh, vườn hoa công cộng cấp khu ở, đang đề xuất các khu công viên tập trung với diện tích mỗi công viên từ 10ha trở lên; T.P Sông Công dự kiến quy hoạch 3 công viên, trong đó 1 công viên có diện tích trên 20ha; T.X Phổ Yên dự kiến quy hoạch 6 công viên với diện tích mỗi công viên từ 10ha trở lên… Hiện, T.X Phổ Yên đã bắt đầu triển khai Dự án quần thể Khu Văn hóa - Thể thao - Công viên cây xanh với quy mô 44ha, tổng mức đầu tư trên 546 tỷ đồng. Dự án đang trong giai đoạn giải phóng mặt bằng, dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối năm 2022. 

Trao đổi với chúng tôi, ông Hoàng Đức Khánh, Giám đốc Sở Xây dựng cho biết: Thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo, đôn đốc UBND các huyện, thành phố, thị xã khẩn trương triển khai thí điểm mô hình cải tạo, chỉnh trang các khu  đất công xen kẹp giữa đất dân cư, đất công trình công cộng hiện có thành các khu vườn hoa, cây xanh cảnh quan cho cộng đồng dân cư trong khu vực và mô hình công viên tự quản tại một số địa phương. Mục tiêu là tạo ra những điểm nhấn quan trọng trong phát triển đô thị, nâng cao giá trị quỹ đất đô thị, tạo môi trường sống tốt hơn cho người dân, đáp ứng yêu cầu về vị thế các đô thị của tỉnh Thái Nguyên là trung tâm vùng trung du và miền núi phía Bắc.