Thu hút người lao động trở lại làm việc

Những ngày gần đây, dòng người lao động đã bắt đầu quay lại các trung tâm công nghiệp lớn như T.P Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai để tìm kiếm việc làm. Đây là dấu hiệu tích cực khi các đô thị đang dần mở cửa, doanh nghiệp đang nỗ lực khôi phục sản xuất và sẵn sàng tiếp nhận lượng lao động lớn. Tuy nhiên, chuỗi cung ứng nhân lực thực tế vẫn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, từ tháng 7 đến ngày 15-9 có khoảng 1,3 triệu người rời bỏ các đô thị lớn để tránh dịch, trong đó hơn 74% là người trong độ tuổi lao động. Tiếp đến, sau ngày 30-9, hơn 400 nghìn lao động tiếp tục trở về quê, chủ yếu từ T.P Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Long An về các tỉnh miền tây, Tây Nguyên và ra phía bắc. Vì thế, việc bù đắp số lượng lớn lao động để ổn định sản xuất không thể giải quyết được trong “một sớm một chiều”.

Tạo mọi điều kiện đón người lao động

Thông tin từ Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Bình Dương cho biết, kể từ ngày 1-10, khi bắt đầu nới lỏng việc đi lại, số lượng lớn người lao động ngoài tỉnh đã rời Bình Dương về quê, dẫn đến nguy cơ thiếu hụt lao động làm việc trong các doanh nghiệp da giày, dệt may, lắp ráp linh kiện,… Dự kiến nhu cầu tuyển dụng lao động trong quý IV rất lớn để đáp ứng các đơn hàng đã ký kết và đơn hàng mới.

Nhằm ứng phó, UBND tỉnh Bình Dương đã chỉ đạo các ban, ngành chức năng xây dựng kế hoạch tiếp nhận công nhân lao động quay trở lại. Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Bình Dương Phạm Văn Tuyên cho biết: Các doanh nghiệp được yêu cầu nhanh chóng có kế hoạch cụ thể kêu gọi người lao động quay lại làm việc song song với kế hoạch sản xuất; có chính sách, cam kết với người lao động để họ thấy được sự quan tâm, đồng hành của doanh nghiệp như vấn đề tiền lương, phúc lợi, đào tạo kỹ năng nghề. Sở cũng đã tập trung tổ chức kết nối với các địa phương khác thông qua hệ thống Trung tâm Dịch vụ việc làm trên cả nước để điều tiết, thu hút nguồn lao động trở lại Bình Dương. Đồng thời, tăng cường rà soát, nắm bắt lại nhu cầu của từng doanh nghiệp để tiếp cận, kết nối, điều tiết số lượng lao động.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Bình Dương đã chỉ đạo hỗ trợ tối đa về các thủ tục để doanh nghiệp hoạt động trở lại cũng như tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho người lao động di chuyển từ nơi ở đến nơi làm việc và quay trở về sau khi kết thúc ngày làm việc; ưu tiên tiêm vắc-xin mũi 2 cho công nhân lao động, tổ chức lại các khu nhà ở cho công nhân và người nhập cư nhằm tạo điều kiện để người lao động yên tâm làm việc.

Tương tự, tỉnh Đồng Nai cũng đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương luôn trong tư thế chủ động sẵn sàng đón người lao động trở lại làm việc. Phó Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai Quản Minh Cường nhấn mạnh: Nếu người lao động không thể tự quay lại thì các bên liên quan phải có kế hoạch tổ chức những “chuyến xe 0 đồng” đưa đón. Ngoài ra, tăng cường sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền các chính sách hỗ trợ của địa phương và doanh nghiệp trong thu hút lao động sớm trở lại khôi phục sản xuất.

Đại diện Trung tâm Dịch vụ việc làm Đồng Nai cũng chia sẻ: Đơn vị sẽ tiếp tục tổ chức sàn giao dịch việc làm trực tiếp và trực tuyến miễn phí nhằm hỗ trợ việc làm nhanh chóng cho người lao động thất nghiệp, đáp ứng nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp phục hồi sản xuất, kinh doanh. Cùng với đó, tăng cường tư vấn, giới thiệu việc làm cho đối tượng đang hưởng trợ cấp thất nghiệp, tạo mọi điều kiện để họ sớm quay lại thị trường lao động.

Công nhân duy trì hoạt động trong điều kiện an toàn phòng, chống dịch.

Vẫn còn nguy cơ thiếu nhân lực

Nỗ lực của các địa phương và doanh nghiệp trong thu hút lao động trở lại đã cho thấy kết quả bước đầu. Sau thời gian tránh dịch ở quê nhà, những ngày qua, đã có hàng chục nghìn người lao động quay trở lại các đô thị lớn để làm việc, chủ yếu từ khu vực Tây Nguyên.

Theo Ban Quản lý các khu công nghiệp của tỉnh Đồng Nai, hiện tại đã có hơn 80% số doanh nghiệp tại 31 khu công nghiệp hoạt động trở lại. Trong số này, có hơn 54% số người lao động đã quay trở lại. Còn tại T.P Hồ Chí Minh, Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Lê Minh Tấn cho biết: Sau khi thành phố bắt đầu mở cửa để phục hồi, đã có khoảng 143 nghìn công nhân các tỉnh quay lại địa bàn làm việc. Tuy nhiên, T.P Hồ Chí Minh vẫn đang thiếu gần 60 nghìn lao động trong các khu công nghệ cao.

Việc người lao động quay trở lại các khu công nghiệp, khu chế xuất đã phần nào giải “cơn khát” nhân lực cho nhiều doanh nghiệp đang nỗ lực khôi phục sản xuất. Cục Việc làm (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) đánh giá: Tại một số địa phương như T.P Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bình Dương, Long An đang dần mở cửa lại, các doanh nghiệp mới chỉ hoạt động với công suất từ 30% đến 50% cho nên hiện thời chưa thiếu lao động.

Nhưng từ nay đến cuối năm 2021, khi tỷ lệ lao động đã tiêm vắc-xin ngày càng cao, dịch cơ bản ổn định, các doanh nghiệp sẽ tăng dần quy mô hoạt động và có kế hoạch tuyển lao động lớn. Dự kiến tình hình thiếu hụt lao động năm nay có thể xảy ra sau thời gian nghỉ Tết tương tự như mọi năm. Tuy nhiên, nguy cơ thiếu hụt lao động năm tới sẽ phức tạp hơn vì vừa có nguyên nhân là lao động về quê đón Tết chưa kịp lên, đồng thời có thêm nguyên nhân lao động về quê để tránh dịch.

Các chuyên gia cho rằng, việc phục hồi nguồn nhân lực trong giai đoạn tới không chỉ đơn giản là tăng thu nhập hay phúc lợi. Đại dịch COVID-19 rõ ràng là tiếng chuông cảnh báo về những hạn chế trong chính sách an sinh xã hội cho người lao động hiện nay. Hiện tượng lao động di cư hồi hương vừa qua càng cho thấy sự cần thiết của việc mở rộng hệ thống an sinh xã hội, nhất là bảo hiểm xã hội (cả bắt buộc và tự nguyện) tới mọi người lao động để khi xảy ra các cú sốc lớn, họ vẫn có thể duy trì cuộc sống.

Theo Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH nhựa Nhị Bình (Khu công nghiệp Việt Nam - Singapore II, Bình Dương) Hoàng Ngọc Yến, qua đợt dịch mới thấy đời sống người lao động tại các khu nhà trọ cần được quan tâm hơn vì môi trường nhà trọ ở nhiều khu vực chưa thật sự tốt. Cần có các chính sách vĩ mô, tạo điều kiện để các thành phần kinh tế tham gia đầu tư xây dựng các khu nhà trọ, ký túc xá cho công nhân, góp phần giữ chân nguồn lao động ổn định cho địa phương.