Vụ Đông là vụ sản xuất đặc trưng và quan trọng của các tỉnh phía Bắc. Trong đó, khu vực đồng bằng sông Hồng có diện tích gieo trồng khoảng 160.000 ha, sản lượng đạt khoảng hơn 1,88 triệu tấn với tổng giá trị sản xuất đạt khoảng 16 nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, đầu ra cho sản phẩm vẫn là mối lo lớn, nhất là trong bối cảnh dịch COVID-19 còn diễn biến phức tạp.
Để kết nối tiêu thụ hiệu quả, sáng 20-11, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh đồng bằng sông Hồng tổ chức diễn đàn trực tuyến kết nối tiêu thụ rau vụ Đông. Trong khuôn khổ diễn đàn đã diễn ra lễ ký kết biên bản ghi nhớ, hợp tác tiêu thụ sản phẩm giữa các doanh nghiệp, hợp tác xã với chuỗi siêu thị, cửa hàng bán lẻ tại thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.
Nguồn cung dồi dào
Giám đốc Hợp tác xã rau an toàn Văn Đức (Gia Lâm, Hà Nội) Nguyễn Văn Minh cho biết: Hợp tác xã hiện có 250 ha chuyên canh rau, cho sản lượng hằng năm khoảng 35.000-37.000 tấn, trung bình mỗi ngày từ 70-80 tấn, ngoài ra có những ngày thu gần 200 tấn rau. Rau an toàn Văn Đức hiện đều đạt tiêu chuẩn VietGAP nhưng khả năng tiêu thụ vẫn chưa đáp ứng được năng lực sản xuất. Trong khi đó, dây chuyền chế biến và các kho lạnh cũng chưa đủ công suất bảo quản sản phẩm khi vào vụ thu hoạch rộ. Do đó, hợp tác xã mong muốn được kết nối với nhiều nhà thu mua, phân phối sản phẩm hơn nữa để tăng cường khả năng tiêu thụ.
Đây cũng là thực tế tại nhiều đơn vị sản xuất rau ở các tỉnh đồng bằng sông Hồng. Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Nam Định Hoàng Thị Tố Nga, năm nay, sản xuất rau vụ Đông toàn tỉnh dự kiến gieo trồng từ 11.000ha trở lên với các cây trồng chủ lực như khoai tây, ngô, bí xanh, cà chua, khoai lang...
Năng suất của hầu hết các loại cây trồng đều cao hơn cùng kỳ năm 2020, giá trị tổng sản phẩm ước đạt 1.018,1 tỷ đồng, bình quân 86,4 triệu đồng/ha. Hiện, sức tiêu thụ của tỉnh Nam Định là 70%, còn 30% số nông sản sẽ phục vụ cho các tỉnh khác. Thời gian qua, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, nhiều loại nông, thủy sản của địa phương bị dư thừa nên vụ đông năm nay bà con cũng đang rất thấp thỏm.
Còn tại tỉnh Hà Nam, việc gieo trồng cây vụ đông đang được phát triển mạnh bởi vụ sản xuất này đem lại nguồn lợi cao cho người dân. Năm 2021, tổng diện tích cây vụ đông của Hà Nam là gần 10.000ha, trong đó rau, củ, quả hơn 4.500ha, sản lượng dự kiến 100.000 tấn. Sản phẩm chính của tỉnh là dưa chuột bao tử, bí xanh, bí đỏ... Đây đều là những sản phẩm đã được tỉnh liên kết theo chuỗi với nhiều doanh nghiệp lớn. Nhằm kết nối tiêu thụ trong bối cảnh bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, tỉnh đề nghị các doanh nghiệp, siêu thị, nhà hàng, hệ thống cửa hàng nông sản an toàn tại Hà Nội và các tỉnh quan tâm, kết nối thu mua nông sản thực phẩm sản xuất từ Hà Nam.
Trong khi đó, tại tỉnh Ninh Bình, mặc dù các sản phẩm nông sản trên địa bàn trong thời gian qua không bị rơi vào tình trạng ùn ứ nhưng giá cả giảm so với năm trước do tình hình dịch COVID-19 dẫn đến việc tiêu thụ bị chậm hoặc đứt gãy. “Vụ Đông năm nay, tổng diện tích gieo trồng ở Ninh Bình là hơn 5.000 ha, trong đó nhiều nông sản có truy xuất nguồn gốc, bảo đảm các tiêu chuẩn về chất lượng, tỉnh mong muốn được hỗ trợ kết nối tiêu thụ để tăng giá bán, tạo thu nhập tốt cho bà con” - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Bình, Nguyễn Thị Lan Anh chia sẻ.
Sơ chế cà rốt trước khi xuất khẩu tại Công ty CP Nông sản Hưng Việt (huyện Gia Lộc, Hải Dương). Ảnh: TTXVN
Nông sản chất lượng sẽ không lo đầu ra
Trước lo lắng của hầu hết các địa phương về đầu ra cho sản phẩm rau, củ, quả vụ đông, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố Hà Nội Nguyễn Ngọc Sơn cho biết: Trong năm 2021, sản xuất nông nghiệp trên địa bàn thành phố mới đáp ứng được khoảng 65% nhu cầu, lượng hàng nông sản còn thiếu khá lớn. Đây là cơ hội để các địa phương lân cận đẩy mạnh đưa hàng về thành phố, nhất là dịp cuối năm. Khâu kết nối tiêu thụ giữa Hà Nội và các tỉnh hiệu quả thì chắc chắn sẽ giải tỏa một phần áp lực đầu ra cho sản phẩm vụ Đông.
Về phía doanh nghiệp, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Dinh dưỡng hữu cơ Việt Nam (Vinanutrifood) Nguyễn Thị Diễm Hằng nhận định: Nông sản của bà con nông dân hiện nay đã cải thiện được chất lượng nhưng chủ yếu vẫn là bán tươi. Các địa phương cần đầu tư hơn vào sơ chế, đóng gói, chế biến sâu để đáp ứng tiêu chuẩn của các nhà thu mua. Khi đó, chuỗi siêu thị Nutri Mart cam kết sẽ ưu tiên mua hàng hóa của các hệ thống sản xuất vừa và nhỏ cũng như các hợp tác xã, hộ nông dân.
Bên cạnh đó, một trong những kênh tiêu thụ được ưu tiên lựa chọn và đem lại hiệu quả cao trong điều kiện dịch COVID-19 là thương mại điện tử cũng tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối tiêu thụ nông sản vụ Đông cho các tỉnh đồng bằng sông Hồng.
Theo đại diện của sàn thương mại điện tử Postmart (Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam-Vietnam Post), nhu cầu rau, củ, quả của thị trường trong nước và xuất khẩu hiện đều rất cao, và khách hàng cũng tập trung mua nhiều qua các kênh thương mại điện tử. Tuy nhiên, chất lượng là một vấn đề rất lớn vì Postmart tiếp cận chủ yếu với những chuỗi cửa hàng, siêu thị cao cấp trong nước, đòi hỏi những sản phẩm chất lượng cao. Để có thể chủ động bảo đảm nguồn cung và chất lượng sản phẩm, Postmart cam kết sẽ kết nối và đồng hành với các địa phương có vùng trồng nông sản theo tiêu chuẩn và cùng nhau phát triển bền vững.
Về vấn đề làm thế nào để có thể đưa được nông sản vào các hệ thống siêu thị lớn, Giám đốc khu vực miền Bắc của Saigon Co.op Lê Văn Liêm cho biết: Saigon Co.op có một tổng kho phân phối tại tỉnh Bắc Ninh nhằm đối lưu hàng hóa giữa các vùng miền. Mỗi năm, hệ thống siêu thị cũng liên kết để tiêu thụ một lượng lớn rau, củ, quả như cà rốt, khoai tây, su hào, bắp cải, rau ăn lá trong vụ đông của các tỉnh. Nhu cầu thị trường rất lớn, nhưng lại đòi hỏi nông sản đạt chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm, nhất là hàng hóa muốn vào kênh siêu thị. Do đó, các địa phương cần lưu ý hợp tác xã, bà con nông dân thực hiện các phương pháp sản xuất nông nghiệp sạch để thuận lợi trong việc tiêu thụ. Hiện, với mặt hàng rau, củ, quả thì hàng Việt Nam chiếm toàn bộ kệ hàng của Saigon Co.op. Đây là cơ hội để hàng Việt thắng thế trên thị trường nội địa. Hằng ngày hệ thống tiêu thụ gần 500 tấn hàng nông sản. Hơn nữa, xu hướng mua hàng tại siêu thị đang ngày càng lớn, các đơn vị sản xuất cần bắt nhịp kịp thời để không bỏ lỡ phân khúc cao của thị trường.