Thực tế thời gian gần đây cho thấy, một số vùng chè trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên có nguy cơ bị sụt giảm diện tích do yêu cầu về quy hoạch phát triển công nghiệp, tổ chức dân cư hoặc chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Trước nguy cơ đó, Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo chính quyền các địa phương có biện pháp bảo vệ hiệu quả các vùng chè và chịu trách nhiệm về việc để sụt giảm diện tích chè trong vùng bảo vệ.
Nhiều năm qua, Thái Nguyên luôn xác định chè là 1 trong 6 sản phẩm nông nghiệp chủ lực, có giá trị thương hiệu lớn của tỉnh. Sản phẩm chè không những đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước mà còn xuất khẩu sang một số nước khác, mang lại hiệu quả kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân, giảm tỷ lệ hộ nghèo ở địa phương.
Tính đến nay, diện tích chè toàn tỉnh đạt hơn 22.000ha, sản lượng đạt gần 245.000 tấn/năm, phấn đấu đến năm 2025 diện tích tăng lên trên 23.500ha. Trong giai đoạn 2021-2025, tỉnh phấn đấu trồng mới 1.100ha và trồng thay thế trên 1.000ha. Tỉnh chủ trương ưu tiên các nguồn lực để vừa mở rộng quy mô diện tích, vừa phát triển theo hướng nâng cao chất lượng, gia tăng giá trị cây chè.
9 huyện, thành, thị của tỉnh là 9 vùng chè lớn, trong đó có quy hoạch các vùng chè tập trung theo diện tích, tiêu chuẩn, chất lượng, quy trình sản xuất, tính chất thổ nhưỡng, khí hậu...
Trong bối cảnh các địa phương đều đẩy mạnh thu hút đầu tư, mở rộng các khu, cụm công nghiệp, xây mới các khu dân cư, đô thị, chắc chắn không chỉ diện tích đất trồng lúa bị ảnh hưởng mà cả diện tích đất trồng chè cũng có nguy cơ sụt giảm theo. Đã có địa phương lập dự án liên quan đến phải thu hồi đất lúa, đất trồng chè, trồng cây lâu năm khác với diện tích lớn. Nếu quy hoạch không tốt, quyết sách thiếu tầm nhìn thì sẽ dẫn tới tình trạng phá vỡ chiến lược phát triển chung của tỉnh, trong đó có chiến lược về phát triển cây chè.
Để phát huy tiềm năng, lợi thế và thực hiện tốt mục tiêu phát triển cây chè là sản phẩm chủ lực, UBND tỉnh yêu cầu UBND các huyện, thành phố, thị xã khẩn trương rà soát lại quy hoạch, không quy hoạch các dự án khác vào các khu vực bảo vệ, phát triển vùng trồng chè của địa phương (trừ các dự án trọng điểm của tỉnh và dự án quan trọng cấp quốc gia).
Không chuyển mục đích sử dụng đất trồng chè trong khu vực bảo vệ, phát triển vùng trồng chè sang mục đích khác. Đặc biệt, UBND tỉnh yêu cầu người đứng đầu chính quyền T.P Thái Nguyên và các huyện Phú Lương, Đồng Hỷ - nơi đang có các dự án liên quan đến đất trồng chè - chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh về việc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trồng chè hoặc để xảy ra tình trạng chuyển mục đích sử dụng đất trồng chè trái phép trong khu vực bảo vệ, phát triển vùng trồng chè sang mục đích khác.
Ngoài ra, tỉnh cũng yêu cầu chủ tịch UBND cấp xã phải chịu trách nhiệm trước chủ tịch UBND cấp huyện nếu để xảy ra tình trạng tương tự...