Nguy cơ sạt lở bờ sông Công do khai thác mỏ cát

Mặc dù được cấp phép nhưng chưa được cấp có thẩm quyền cho thuê đất, Công ty TNHH Mai Linh (gọi tắt Công ty Mai Linh) vẫn tiến hành khai thác mỏ cát tại sông Công thuộc địa phận tổ dân phố Kè - Ung, phường Phố Cò (TP. Sông Công). Đáng nói, đơn vị này còn tập kết hàng trăm mét khối đá, sỏi giữa lòng sông. Điều này dẫn đến nguy cơ làm thay đổi dòng chảy, gây sạt lở bờ sông...

Sáng 23-5, phóng viên đi thực tế đã phát hiện công nhân Công ty Mai Linh dùng máy xúc múc cát sỏi tại khu vực phường Phố Cò.

Mỏ cát tại phường Phố Cò (TP. Sông Công) và xã Minh Đức, phường Đắc Sơn (TP. Phổ Yên) được UBND tỉnh cấp phép khai thác cho Công ty TNHH Mai Linh vào tháng 11-2017, với diện tích hơn 33ha, trữ lượng khai thác hơn 200 nghìn m3 (công suất khai thác 12 nghìn m3/năm). Sau khi được cấp phép và được UBND tỉnh giao đất tại địa phận TP. Phổ Yên, đơn vị này đã tiến hành khai thác cát, sỏi tại xã Minh Đức.

Đến đầu tháng 5-2024, đơn vị này bắt đầu chuyển phương tiện máy móc, lắp đặt hệ thống giàn máy nghiền lớn tại địa phận tổ dân phố Kè - Ung, phường Phố Cò.

 Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, toàn bộ diện tích thuộc địa phận phường Phố Cò, TP. Sông Công (khoảng 2ha) đến thời điểm này vẫn chưa được cấp có thẩm quyền giao đất cho Công ty TNHH Mai Linh.

Theo biên bản kiểm tra ngày 14/5/2024 của UBND phường Phố Cò: Tại khu vực sông Công có 1 tàu cuốc của Công ty TNHH Mai Linh hoạt động khai thác tại địa phận xóm 12 và không phát hiện khai thác tại địa phận TP. Sông Công, không có hiện tượng sạt lở bờ sông (khu vực được UBND tỉnh cấp phép). Tại biên bản này, chính quyền địa phương yêu cầu Công ty TNHH Mai Linh không thực hiện khai thác trên địa phận phường Phố Cò do đơn vị này chưa hoàn thiện thủ tục thuê đất theo quy định…Ngày 23-5, cơ quan chức năng của TP. Sông Công tiếp tục phối hợp với UBND phường Phố Cò kiểm tra hoạt động tại mỏ cát. Tại thời điểm kiểm tra, đoàn không phát hiện sạt lở, Công ty đang dừng hoạt động tàu cuốc. Cơ quan chức năng đã tiếp tục yêu cầu Công ty TNHH Mai Linh không được khai thác cát sỏi tại địa phận phường Phố Cò khi chưa đầy đủ thủ tục.

Mặc dù biên bản của chính quyền địa phương nêu rõ không phát hiện hoạt động khai thác, tuy nhiên, sáng 23-5, trong quá trình đi thực tế tại khu vực Mỏ cát của Công ty TNHH Mai Linh, chúng tôi thấy dòng sông Công bên phía địa phận phường Phố Cò có đống cát sỏi to hàng trăm m3 được tập kết tại đây. Cùng với đó, chiếc máy xúc liên tục móc cát, sỏi từ lòng sông đổ lên thành đống. Hiện tại, Công ty Mai Linh cũng đã đổ cát, sỏi cao hơn mực nước từ bờ ra đến gần giữa sông. Theo chị Nguyễn Thị V., người dân xóm Đầm Mương 12, xã Minh Đức (TP. Phổ Yên) thì những ngày mưa to, nước sông Công dâng cao vẫn tràn vào khu vực dân cư sinh sống bên phía xã Minh Đức. Hiện nay, Công ty TNHH Mai Linh đang tập kết đống sỏi rất lớn ở giữa lòng sông, nếu lũ to, nước sẽ đổ thẳng về phía bờ Đầm Mương nên tiềm ẩn nguy cơ sạt lở bờ sông.

Dù chưa hoàn thiện thủ tục thuê đất, Công ty Mai Linh đã tập kết, sản xuất cát, lắp đặt hệ thống nghiền công suất lớn tại khu vực phường Phố Cò, TP. Sông Công.

Chưa hoàn thiện thủ tục thuê đất tại địa phận tổ dân phố Kè - Ung, nhưng Công ty Mai Linh đã lắp đặt hệ thống nhà điều hành, tiến hành tập kết sỏi, cát để bán. Ngoài ra, Công ty còn lắp đặt hệ thống máy, dây chuyền nghiền sỏi, đá rất lớn ở khu vực rìa sông.  

Theo đại diện Chi cục Thủy lợi (Sở Nông nghiệp và PTNT), việc tập kết cát sỏi như vậy ít nhiều sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến việc thoát lũ của sông Công. Tuy nhiên, khu này không có đê nên vấn đề quản lý hành lang thoát lũ thuộc chính quyền địa phương. Mặc dù phía Công ty TNHH Mai Linh tập kết đống sỏi đá, với khối lượng khá lớn giữa lòng sông (thuộc địa phận TP. Sông Công), nhưng trong biên bản kiểm tra của phòng Tài nguyên và Môi trường TP. Sông Công, UBND phường Phố Cò đều không đề cập đến bãi tập kết này và yêu cầu Công ty TNHH Mai Linh khắc phục.

Nguồn nước sông Công rất lớn, nhất là vào mùa mưa lũ nên các doanh nghiệp khai thác cát sỏi phải thực hiện nghiêm túc phương án đảm bảo hành lang thoát lũ, tránh trường hợp sạt lở nghiêm trọng 2 bờ sông, ảnh hưởng đến đời sống của người dân. Cùng với đó, chính quyền địa phương và ngành chức năng cũng cần sát sao hơn nữa trong việc giám sát các hoạt động của doanh nghiệp đảm bảo tuân thủ đúng quy định của pháp luật.