Người đưa hương chè Sông Cầu bay xa

Sinh ra và lớn lên ở vùng đất thị trấn Sông Cầu (Đồng Hỷ), ông Hoàng Xuân Thủy, Giám đốc hợp tác xã (HTX) Tân Hoàng Trà, đã chứng kiến cây chè trải qua nhiều thăng trầm. Với vai trò Giám đốc HTX "3 trong 1” khi cùng lúc đảm nhận vai trò là Tổ trưởng tổ dân phố 5, Trưởng làng nghề chè, đại biểu HĐND thị trấn Sông Cầu, ông đã dành nhiều tâm huyết để góp phần phát triển thương hiệu chè địa phương. 

Đồi chè được canh tác theo tiêu chuẩn hữu cơ của HTX Tân Hoàng Trà, thị trấn Sông Cầu (Đồng Hỷ).

Từng là công nhân của Nông trường chè Sông Cầu, ông Hoàng Xuân Thủy luôn trăn trở, tìm cách giữ lại nghề truyền thống. Năm 2021, ông đã vận động các hộ dân trong tổ dân phố thành lập HTX Tân Hoàng Trà với 7 thành viên chính thức, 69 hộ liên kết, sản xuất trên diện tích hơn 40ha chè.

Ông bảo với bà con, muốn sản phẩm cạnh tranh được trên thị trường thì phải chuyển hướng canh tác, không lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học, thay vào đó chăm sóc chè an toàn, hướng hữu cơ. Bởi điều này giúp chè nâng cao chất lượng và giá trị, đồng thời đảm bảo sức khỏe cho người sản xuất. Hiện toàn HTX có 21,7ha chè VietGAP và 5,3ha chè trồng theo hướng hữu cơ.

Ngoài xây dựng vùng nguyên liệu, HTX còn đầu tư vào công nghệ chế biến, nâng cấp nhà xưởng rộng 200m2, đầy đủ máy xao, máy vò, máy hút chân không, thiết kế mẫu mã, bao bì, đóng gói... thực hiện theo mô hình khép kín từ sản xuất đến chế biến và tiêu thụ.

Với những nỗ lực của ông Thủy và thành viên HTX, Năm 2022, chè nõn Tân Hoàng Trà đạt được chứng nhận là sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu và đạt OCOP 3 sao. Bản thân ông được nhận Bằng khen của UBND tỉnh là nông dân sản xuất kinh, doanh giỏi năm 2022.

Hiện nay, HTX sản xuất các dòng chè tôm nõn, chè móc câu, chè đinh và đang thử nghiệm làm nụ hoa trà bát tiên. Trung bình mỗi tháng, HTX sản xuất, cung ứng ra thị trường 3-4 tấn chè khô, giá bán giao động 250 nghìn đến 2 triệu đồng/kg tuỳ từng loại.

Ông Hoàng Xuân Thủy (bên phải) chia sẻ về quy trình chăm sóc cây chè cho khách đến tham quan.

Không chỉ là Giám đốc HTX, ông Hoàng Xuân Thủy còn được tín nhiệm bầu làm Tổ trưởng tổ dân phố 5 kiêm Trưởng làng nghề chè và Đại biểu HĐND thị trấn. Ở vai trò nào ông cũng cố gắng làm tốt nhất phần việc của mình. Trong đó, riêng Tổ trưởng tổ dân phố ông đã đảm nhiệm gần 20 năm nay. Đây cũng là thời gian ông song hành với hành trình thay đổi “số phận” cây chè trên mảnh đất Nông trường chè Sông Cầu năm xưa.

Từ những ngày đầu khi làm Tổ trưởng, ông đã ra sức tuyên truyền, vận động bà con không chặt bỏ chè; tích cực đề xuất với cấp trên, các cơ quan chuyên môn tổ chức các lớp tập huấn trồng, chăm sóc, chế biến chè, đầu tư sản xuất, đưa các chương trình, dự án vào sản xuất; tổ chức cho bà con tham quan học phương thức làm chè hiệu quả tại Tân Cương và một số vùng chè trong tỉnh.

Theo ông, hành trình này cũng gian nan lắm, có gì mới, hay tôi thử nghiệm trước trên đồng đất của mình rồi vận động bà con làm theo, cứ kiên trì vận động theo kiểu “mưa dầm thấm lâu”, dần dần mọi người cũng hiểu, cây chè không chỉ giúp giảm nghèo mà còn làm giàu cho người dân địa phương.

Chị An Thị Hương, Chủ tịch Hội Nông dân Đồng Hỷ, nhận xét: Ông Thủy là một người rất ham học hỏi; chủ động đề xuất, tham gia trưng bày và giới thiệu sản phẩm của HTX ở các chương trình, hội chợ. Không học cho riêng mình, mà ông về truyền đạt được kiến thức đã học cho thành viên HTX, người dân trong tổ dân phố. Sự tiên phong, gương mẫu, trách nhiệm của ông đã góp phần vào thay đổi tư duy trong phát triển kinh tế, đời sống xã hội của người dân trong vùng.

Tổ dân phố 5 hiện có 126 hộ, 457 nhân khẩu. Đến nay hầu hết gia đình trong tổ có đất sản xuất đều trồng chè, với tổng diện tích đạt 60ha. Toàn tổ có 80% hộ có kinh tế khá, giàu. Năm 2014, tổ được vinh danh là Làng nghề tiêu biểu Việt Nam. Tổ là đơn vị đi đầu, được UBND tỉnh và các sở, ngành, địa phương tặng nhiều Bằng khen, Giấy khen trong thực hiện các phong trào, cuộc vận động ở cơ sở. Những kết quả trên là sự nỗ lực rất lớn của bà con nhân dân trong tổ trong đó có vai trò không nhỏ của ông Hoàng Xuân Thủy.

Dẫn chúng tôi thăm nương chè xanh mướt, nằm thoai thoải trên những quả đồi bát úp, đẹp như tranh, ông Thủy chia sẻ: Thời gian tới, HTX tiếp tục chuyển đổi diện tích sang chè hữu cơ, xây thương thương hiệu chè gắn với phát triển du lịch cộng đồng. Để hiện thực hóa được điều này, bà con mong muốn có sự quan tâm, đồng hành của chính quyền các cấp, nhất là trong việc mở rộng đường giao thông của tổ. Tôi cũng đề xuất ý tưởng về việc tỉnh xây dựng khu trung tâm hay chợ chè cỡ lớn, để tất cả các chủ thể, HTX, doanh nghiệp sản xuất chế biến chè có thể trưng bày, giới thiệu, tiêu thụ sản phẩm, quảng bá về văn hóa trà.