Xuất khẩu 2018: Kịch bản khó đoán

Theo dự đoán của các doanh nghiệp, bức tranh xuất khẩu năm 2018 của cả nước tiếp tục khả quan bởi chúng ta đang hội nhập ngày càng sâu vào thị trường quốc tế với nhiều cam kết thương mại có hiệu lực. Tuy nhiên, với Thái Nguyên, không dễ để nhận định tình hình xuất khẩu ngay từ đầu năm bởi doanh nghiệp chiếm tỷ trọng tới hơn 90% tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh là Tập đoàn Samsung và các công ty thành viên chưa thể hiện rõ chiến lược sản xuất các sản phẩm tại Thái Nguyên.

Kết quả xuất khẩu của tỉnh tháng 1-2018 cho thấy rất rõ dấu hiệu khác biệt so với các năm trước. Kết thúc tháng đầu tiên, kim ngạch xuất khẩu của tỉnh chỉ đạt trên 1,3 tỷ USD, giảm 8,9% so với cùng kỳ năm trước. Các chuyên gia kinh tế cho rằng, việc giảm giá trị xuất khẩu ngay trong tháng đầu năm là điều thường thấy, nhưng giảm gần 9% là điều đáng lưu tâm. Theo lãnh đạo Cục Thống kê Thái Nguyên, dù chưa có số liệu chính thức, nhưng tình hình xuất khẩu trên địa bàn tỉnh tháng 2-2018 khả năng tiếp tục đạt thấp. Trong khi đó, kế hoạch xuất khẩu của tỉnh đề ra năm nay là 25 tỷ USD, tương đương mỗi tháng trung bình phải đạt 2 tỷ USD trở lên. Mặc dù giá trị xuất khẩu thường tăng vào những tháng cuối năm, nhưng nếu chỉ đạt con số như tháng 1 và tháng 2 năm nay thì những tháng cuối năm khó có thể bù lấp được.

Giới phân tích nhận định, xuất khẩu Thái Nguyên năm nay có đặc thù riêng bởi năm 2018 Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam Thái Nguyên (Samsung Thái Nguyên) bắt đầu bước vào chu kỳ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp. Do đó, đơn vị này chắc chắn sẽ có những tính toán để điều chỉnh chính sách sản xuất tại Tổ hợp Samsung Thái Nguyên. Hiện tại, doanh nghiệp này chưa thể hiện rõ sự thay đổi trong chiến lược sản xuất nên rất khó đoán định tình hình xuất khẩu cả năm của Samsung tại tỉnh ta. Tuy nhiên, dư luận cho rằng khả năng sẽ có sự điều chỉnh giảm sản lượng sản phẩm tại Tổ hợp Thái Nguyên và tăng sản lượng ở các đơn vị mới đầu tư. Được biết, năm 2017 tại Bắc Ninh, Samsung đã hoàn thành đầu tư dây chuyền sản xuất mới có giá trị hàng tỷ USD. Khả năng năm 2018, doanh nghiệp này sẽ gia tăng năng lực sản xuất tại Bắc Ninh để tiếp tục hưởng ưu đãi. Điều này có cơ sở bởi theo số liệu của Tổng cục Thống kê, kết thúc tháng 1-2018, tính riêng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng điện thoại và linh kiện điện tử của cả nước đạt 4,2 tỷ USD, tăng 80,7% so với cùng kỳ năm 2017, trong đó chủ yếu có sự đóng góp của Samsung.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông La Hồng Ninh, Cục trưởng Cục Thống kê tỉnh cho rằng, mới 2 tháng đầu năm chưa thể nhận định chính xác tình hình xuất khẩu cả năm. Tuy nhiên, với những gì đang diễn ra cho thấy khả năng xuất khẩu năm nay sẽ có những khó khăn nhất định, không như một vài năm trước. Trong tháng 1, hàng tồn kho của Samsung tại Thái Nguyên còn khá lớn so với cùng kỳ năm ngoái.

Phát biểu trong một diễn đàn kinh tế mới đây, ông Bang Huyn Woo, Phó Tổng giám đốc Công ty Samsung Việt Nam cũng chưa cho biết con số kế hoạch xuất khẩu cụ thể của năm 2018. Tuy nhiên, thực tế cho thấy Samsung vẫn sẽ tiếp tục tăng cả giá trị sản xuất và kim ngạch xuất khẩu. Năm 2017, chỉ tính riêng các nhà máy sản xuất hàng điện tử, điện gia dụng và điện thoại của Tập đoàn Samsung tại Việt Nam đã đạt kim ngạch lên tới 54 tỷ USD, chiếm khoảng 20% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa cả nước, cao hơn kế hoạch và dự kiến ban đầu của tập đoàn 4 tỷ USD. Theo dự báo chuyên môn, năm 2018 kim ngạch xuất khẩu của Samsung sẽ tiếp tục tăng trưởng ít nhất 10%. Nhiều khả năng, năm nay Samsung sẽ cho ra đời dòng sản phẩm đột phá, đặc biệt xuất sắc để tăng giá trị. Chỉ có điều, giá trị xuất khẩu tại Thái Nguyên năm nay có duy trì và gia tăng hơn năm trước?

Dù khó đoán định tình hình và chưa biết rõ chiến lược sản xuất của Samsung tại Thái Nguyên, nhưng các nhà chuyên môn vẫn đặt nhiều niềm tin và kỳ vọng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh năm 2018 sẽ cán mốc 25 tỷ USD. Thực tế cho thấy, tuy đóng góp vào tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh không nhiều nhưng khu vực kinh tế nội địa được nhận định có nhiều thuận lợi ngay từ đầu năm. Thị trường một số sản phẩm mũi nhọn của tỉnh như may mặc, phụ tùng vận tải, quặng đa kim, chè… có dấu hiệu khởi sắc. Năm 2017, kim ngạch xuất khẩu khu vực này đạt trên 300 triệu USD, tăng khoảng 50 triệu USD so với năm 2016. Dự kiến năm 2018, kim ngạch khu vực nội địa sẽ tăng trên 20% so với năm trước.