PCI - Trụ hạng không đơn giản

Theo kết quả công bố thường niên Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2017 do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tổ chức mới đây tại Hà Nội, Thái Nguyên bị tụt tới 8 bậc so với năm trước. Tất nhiên, kết quả này không làm mọi người hài lòng, nhưng chúng ta được an ủi phần nào khi tổng điểm vẫn vượt so với năm trước và nằm trong nhóm khá về điều hành kinh tế.  

Nhận xét chung nhất của các chuyên gia khi chứng kiến kết quả PCI năm 2017 cho rằng, sự cạnh tranh chỉ số PCI đang ngày càng trở nên gay gắt giữa các địa phương trong cả nước. Không dễ để một địa phương có thể thăng hạng hoặc trụ hạng thành công và nếu lơ là, bất kỳ địa phương nào cũng có thể rớt hạng. Thực tế cho thấy, 5 năm liền T.P Đà Nẵng dẫn đầu bảng xếp hạng PCI cả nước, nhưng đến năm 2017 vì một vài chỉ số thấp điểm nên đã để tuột ngôi vị số 1 vào tay tỉnh Quảng Ninh. Hay như tỉnh Bến Tre, những năm trước toàn đứng ở vị trí thứ 12 trở lên, nhưng năm vừa qua đã tiến lên đứng thứ 5 trong bảng xếp hạng vì có những cải thiện mang tính đột biến. Trong khi đó, các tỉnh, thành khác cũng nỗ lực tăng điểm và tăng thứ hạng. PCI trở thành phong trào thi đua thực sự của các tỉnh, thành phố, đặc biệt là với các địa phương đang đẩy mạnh cải thiện chất lượng điều hành kinh tế của chính quyền.

Với Thái Nguyên, trong năm vừa qua tổng điểm PCI của tỉnh đạt 64,45 điểm, xếp thứ 15 trong bảng tổng sắp và thuộc nhóm điều hành khá. Như vậy, chúng ta đã bị tụt 8 bậc so với năm trước và đang từ nhóm điều hành tốt giảm xuống nhóm điều hành khá. Tuy vậy, xét về tổng điểm chúng ta lại tăng tới gần 3 điểm so với năm 2016. Điều đáng nói là, trong 5 năm qua dù thứ hạng có lúc ở vị trí thứ 7 nhưng chưa bao giờ chúng ta đạt số điểm cao như vậy. Từ năm 2016 trở về trước chúng ta chỉ đạt số điểm dưới 62.

Việc chúng ta không giảm tổng điểm mà thứ hạng lại tụt khá sâu đã đặt ra câu hỏi cho nhiều người. Theo giới phân tích, đó là vì những năm gần đây chính quyền các địa phương đều rất xem trọng chất lượng điều hành kinh tế để thúc đẩy phát triển doanh nghiệp. Nhờ đó, khi đánh giá chỉ số PCI hàng năm, nhiều tỉnh, thành đã cải thiện số điểm thành phần, tạo sự cạnh tranh gay gắt hơn. Tổng điểm của Thái Nguyên so với mặt bằng chung không phải thấp. Độ chênh giữa tổng điểm của chúng ta với tổng điểm của các địa phương trong tốp 5 tỉnh, thành xuất sắc nhất không quá lớn, chỉ khoảng từ 2 đến 6 điểm và cũng chỉ chênh so với các tỉnh, thành ở nhóm thấp hơn khoảng 1 đến 3 điểm. Điều đó cho thấy, tất cả các địa phương đều đang nỗ lực thi đua cải thiện chất lượng chỉ số PCI.

Thái Nguyên có 4 chỉ số thành phần giảm điểm so với năm trước, nhưng mức giảm cũng không đáng kể (Chỉ số gia nhập thị trường giảm 1,35 điểm; chi phí thời gian giảm 0,47 điểm; chi phí không chính thức giảm 0,10 điểm và cạnh tranh bình đẳng giảm 0,4 điểm), trong khi 6 chỉ số tăng điểm đều có mức tăng khá, trong đó đáng lưu ý chỉ số về hỗ trợ doanh nghiệp tăng 1,11 điểm và chỉ số về tính năng động của chính quyền tăng 0,73 điểm.

Điều tra PCI năm vừa qua cho thấy, do chất lượng điều hành kinh tế của Thái Nguyên được cải thiện nên tâm lý của doanh nghiệp ngày càng lạc quan, tin tưởng vào triển vọng kinh doanh ở địa phương. Tỉ lệ doanh nghiệp mở rộng kinh doanh tăng, số lượng doanh nghiệp giảm quy mô hoặc đóng cửa rất thấp. Đáng chú ý trong đó có các doanh nghiệp vốn FDI tiếp tục gia tăng vốn đầu tư để tăng quy mô sản xuất. Cộng đồng doanh nghiệp đánh giá, những gánh nặng thủ tục hành chính về đăng ký kinh doanh, bảo hiểm xã hội, thuế, lao động đã được giảm bớt nhiều so với trước; việc chi trả chi phí không chính thức, hoặc tình trạng nhũng nhiễu đã giảm đáng kể.

Tuy vậy, trước thực tế các địa phương đang thực sự nỗ lực và dành sự quan tâm đặc biệt cả về ý chí lẫn nguồn lực để cải thiện chỉ số PCI, thì kết quả đạt được của chúng ta trong năm 2017 vừa qua vẫn là chưa đủ. Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Nhữ Văn Tâm, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh cho biết, năm 2018 tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, trong đó tập trung vào một số lĩnh vực như thuế, hải quan, kiểm tra chuyên ngành, bảo hiểm xã hội… và không ngừng nâng cao chất lượng điều hành của chính quyền để có kết quả PCI khả quan hơn.