Nỗ lực để Dự án TISCO II hoạt động trở lại

Dự án đầu tư mở rộng sản xuất giai đoạn II Công ty Gang thép Thái Nguyên (Dự án TISCO II) là dự án hết sức quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của Công ty. Tuy nhiên, Dự án đã bị đình trệ nhiều năm do những sai phạm của các cá nhân lãnh đạo TISCO, Tổng Công ty Thép Việt Nam và Bộ Công Thương. Do vậy, khả năng và thời gian hoàn thành mục tiêu của Dự án không chỉ là mối quan tâm của cán bộ, công nhân viên, người lao động trong Công ty mà còn là trăn trở của những người quan tâm đến “cánh chim đầu đàn” trong ngành Luyện kim một thời.

Dự án đầu tư mở rộng sản xuất giai đoạn II do TISCO làm chủ đầu tư với tổng vốn hơn 3.843 tỷ đồng (tương đương 242 triệu USD). Dự án khởi công từ tháng 9-2007, gồm 2 hạng mục chính: Mỏ sắt Tiến Bộ (đã hoàn thành đưa vào sản xuất có hiệu quả từ tháng 7-2014); hạng mục dây chuyền công nghệ luyện kim khu vực Lưu Xá trượt tiến độ nhiều năm và đã dừng thi công từ quý I/2013. Cơ quan chức năng cũng đã chỉ ra sai phạm của 11 đơn vị liên quan tới Dự án; Khởi tố hình sự về tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” và tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”. Một loạt các bị can là lãnh đạo Hội đồng quản trị Tổng Công ty Thép Việt Nam, Công ty Gang Thép Thái Nguyên đã bị bắt… Dự án hiện nay còn lại là một công trường hoang phế và những khoản nợ khổng lồ.

Việc triển khai thực hiện Dự án giai đoạn II kéo dài nhiều năm chưa hoàn thành khiến Công ty Gang thép Thái Nguyên gặp rất nhiều khó khăn, thử thách, ảnh hưởng rất lớn đến mục tiêu, nhất là sản lượng gang, than cốc, phôi thép. Trước thực trạng trên, trong thời gian qua, Chính phủ và các Bộ, ngành đã quan tâm và có nhiều giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn cho Dự án. Cụ thể, từ cuối năm 2014 đến tháng 4-2017, SCIC tham gia góp vốn 1.000 tỷ đồng và cử nhân sự tham gia Hội đồng quản trị và Ban Quản lý Dự án. Tiếp đó, từ tháng 9-2017 đây là 1 trong 12 dự án trọng điểm của ngành Công Thương, được Chính phủ quan tâm, trực tiếp chỉ đạo. Cùng với đó, Công ty đã rất tích cực cố gắng, nghiêm túc triển khai thực hiện đồng bộ các nội dung theo chỉ đạo của cấp trên. Tuy nhiên, đến nay nhiều tồn tại, vướng mắc của Hợp đồng chưa thể giải quyết và thực hiện nên Dự án vẫn chưa được tái khởi động.

Người lao động rất mong dự án đầu tư giai đoạn II sớm được tái khởi động đi vào sản xuất. Ảnh: PT

Tìm hiểu về những diễn biến mới nhất hiện nay, trao đổi với chúng tôi, ông Trần Quang Tiến, Phó Tổng Giám đốc Công ty Gang thép Thái Nguyên cho biết: Tổng Công ty thép Việt Nam đã có văn bản chỉ đạo về việc thực hiện xử lý dứt điểm tranh chấp hợp đồng EPC để có cơ sở giải quyết vụ việc. TISCO đang nỗ lực giải quyết các vướng mắc của Dự án, đặc biệt là xử lý hợp đồng EPC với tổng thầu MCC (Trung Quốc). Phấn đấu sẽ giải quyết xong trước tháng 6-2021.

Dự án chưa thể hoàn thành đưa vào sản xuất đồng nghĩa với việc chưa tạo được nguồn để trả nợ. Trong khi đó từ năm 2011 Công ty đã phải dùng nguồn vốn ngắn hạn để trả lãi và gốc vay của Dự án cho các ngân hàng. Cụ thể, Công ty đã chi trả 1.531 tỷ đồng, trong đó đã trả gốc và lãi cho các ngân hàng là 1.313 tỷ đồng. Đặc biệt, sau khi SCIC rút 1.000 tỷ đồng khỏi Công ty theo chỉ đạo của Chính phủ; Vietinbank, VDB chuyển khoản nợ vay cho Dự án sang nợ xấu, các ngân hàng thương mại đánh giá xếp hạng năng lực tài chính Công ty thấp nên liên tục giảm hạn mức cho vay, tăng lãi suất, thậm chí dừng cho vay làm cho việc cân đối vốn phục vụ sản xuất kinh doanh đã khó càng thêm khó. Tài chính phải dành thêm cho việc trả lãi hàng tháng khiến đời sống của cán bộ, công nhân viên và người lao động của Công ty bị ảnh hưởng trực tiếp. Thu nhập của chúng tôi bị sụt giảm rõ rệt. Ai cũng mong từng ngày dự án TISCO II được khởi động lại và đi vào sản xuất. Có như thế Công ty mới nhanh trả hết nợ để đời sống của chúng tôi bớt khó khăn” - là tâm sự chung của hầu hết người lao động của Công ty mà chúng tôi có dịp trò chuyện.