Mấy ngày gần đây có “dư luận” phản ánh về tình trạng khai thác than trái phép tại xã Cát Nê (Đại Từ), thông tin này được chia sẻ trên mạng khiến nhiều người quy chụp, suy diễn địa phương “buông lỏng quản lý”, “bao che sai phạm”... Tuy nhiên, chính quyền và cơ quan chức năng huyện Đại Từ khẳng định thông tin đó là sai sự thật, bởi đây là một điểm mỏ đã được cấp phép và đang tiến hành các bước chuẩn bị khai thác trở lại.
Nguồn tin trên cho rằng nạn khai thác than trái phép đang tái diễn tại khu vực gần nhà văn hóa xóm Thậm Thình, xã Cát Nê sau một thời gian “vắng bóng”, hoạt động khai thác khá rầm rộ nhưng chính quyền địa phương không ngăn chặn, xử lý... Khi tìm hiểu tại thực địa ngày 25-5, chúng tôi được ông Phạm Dương Quỳnh, Giám đốc điều hành Mỏ than Cát Nê (thuộc Công ty Liên doanh Kim loại màu Việt Bắc) cung cấp hồ sơ, giấy tờ hợp pháp gồm: Thẩm định thiết kế cơ sở của Sở Công Thương tháng 7-2009; Giấy phép khai thác khoáng sản do UBND tỉnh cấp ngày 28/6/2011 cho Công ty Liên doanh Kim loại màu Việt Bắc, được phép khai thác Mỏ than Cát Nê, thuộc xã Cát Nê, huyện Đại Từ và xã Phúc Thuận, huyện Phổ Yên, thời gian khai thác 18 năm; Quyết định của UBND tỉnh về việc thu hồi đất, cho Công ty Liên doanh Kim loại màu Việt Bắc thuê để khai thác Mỏ than Cát Nê tháng 11-2013; Xác nhận của UBND huyện Đại Từ với Cam kết bảo vệ môi trường Mỏ than Cát Nê của chủ mỏ… Ông Nguyễn Quang Hải, Trưởng Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Đại Từ cũng cung cấp cho phóng viên bản sao những giấy tờ pháp lý tương tự.
Trong buổi làm việc với chủ mỏ ngày 25-5, cơ quan chức năng huyện Đại Từ và xã Cát Nê ghi nhận Mỏ đang xây dựng các công trình phụ trợ và bảo vệ môi trường theo cam kết để chuẩn bị khai thác (tiến hành từ tháng 3-2021 đến nay). Trong quá trình đó, Mỏ đã tận thu được khoảng 800 tấn than nhưng chưa vận chuyển đi nơi khác. Chính quyền xã và Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Đại Từ yêu cầu Công ty tiếp tục thực hiện nghiêm túc công tác chuẩn bị khai thác, nhất là bảo vệ môi trường theo đúng công văn chỉ đạo của UBND huyện tháng 3-2021.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, trước năm 2017, Công ty Liên doanh Kim loại màu Việt Bắc đã tiến hành khai thác nhỏ lẻ tại điểm mỏ xóm Thậm Thình (là 1 trong 4 điểm mỏ thuộc Mỏ than Cát Nê, có tổng diện tích được cấp phép trên 50ha). Từ năm 2017, Công ty dừng khai thác vì chất lượng than và hiệu quả kinh tế thấp, đến tháng 3-2021, nhằm phục vụ nhu cầu sản xuất vật liệu xây dựng, doanh nghiệp này bắt đầu xây dựng các hạng mục theo quy định để khai thác trở lại.
Ông Lê Văn Seo, Trưởng xóm Thậm Thình cho biết: Trong quá trình Mỏ than Cát Nê khai thác trước đây và chuẩn bị khai thác hiện nay, chúng tôi không thấy người dân phản ánh gì về tình trạng ô nhiễm môi trường, tiếng ồn hay vấn đề giao thông. Bản thân tôi thấy Mỏ đã thực hiện đúng những cam kết này.
Chủ tịch UBND huyện Đại Từ, ông Phạm Quang Anh khẳng định thông tin có tình trạng khai thác than trái phép tại điểm mỏ xóm Thậm Thình gần đây là hoàn toàn sai sự thật. Không có chuyện chính quyền buông lỏng quản lý hay bao che sai phạm. UBND huyện thường xuyên chỉ đạo, chấn chỉnh công tác quản lý tài nguyên khoáng sản, mới đây nhất là văn bản chỉ đạo ban hành ngày 7-5-2021, về việc tăng cường kiểm tra, xử lý các vi phạm trong lĩnh vực đất đai, khoáng sản. Chúng tôi tiếp thu, lắng nghe phản ánh từ nhiều kênh nhưng thông tin phản ánh phải khách quan, đúng sự thật.