Vấn đề chậm tiến độ thực hiện các dự án trọng điểm của tỉnh đã được báo chí nói khá nhiều thời gian qua, nhưng dường như không mấy chuyển biến. Cái cốt lõi của vấn đề vẫn là chuyện xưa như trái đất: Giải phóng mặt bằng (GPMB).
Trong tổng số trên 20 dự án trọng điểm của tỉnh giai đoạn 2006-2010 phải tới “già” 50% dự án có tiến độ “rùa bò”. Đây đang là vấn đề mà cử tri hết sức quan tâm muốn gửi tới bàn nghị sự kỳ họp HĐND tỉnh lần này.
Báo Thái Nguyên những tháng gần đây đã có một số bài viết phản ánh về tình trạng chậm tiến độ thực hiện các dự án trọng điểm của tỉnh giai đoạn 2006-2010. Không ít chủ đầu tư, nhà thầu, đơn vị thi công phải than vắn, thở dài vì tốn kém khi dự án chậm tiến độ. Hầu hết các dự án mà Báo Thái Nguyên nêu trong các bài viết thời gian qua giờ kiểm lại vẫn chưa có sự chuyển biến rõ rệt nào. Dường như việc quản lý, điều hành và thực hiện dự án của các địa phương, ngành và chủ đầu tư chưa được xem trọng. Dù không muốn nhắc lại, nhưng có lẽ vẫn xin được nêu tên một số dự án có tiến độ “rùa”: Dự án xây dựng Nhà hát ca múa dân gian Việt Bắc; Trung tâm thương mại Thái Nguyên; Dự án Hồ điều hoà Xương Rồng và Khu đô thị mới; Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 37 đoạn Phố Hương đi Đình Trám...
Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 37 đoạn Phố Hương đi Đình Trám (Bắc Giang) mặc dù đã khởi công cuối tháng 9-2007, nhưng vẫn còn mắc ở một số điểm. Trên địa phận T.P Thái Nguyên còn một số hộ chưa nhận tiền bồi thường GPMB. Các công trình công cộng đã thống nhất phương thức bồi thường và di chuyển nhưng do chưa được cấp kinh phí nên chưa thực hiện. Trên địa phận huyện Phú Bình hiện còn vướng mắc mặt bằng liên quan đến một số hộ, trong đó có hộ không nhận tiền đền bù, có hộ phải rà soát lại.
Dự án đường Minh Cầu nối với đường Cách mạng Tháng Tám và khu dân cư số 5 phường Phan Đình Phùng do Công ty VINACONEC làm chủ đầu tư được phê duyệt từ năm 2004, nhưng phải đến năm 2006 mới đền bù GPMB xong phần đất nông nghiệp. Phần đất ở và tài sản vẫn chưa tiến hành đền bù. UBND tỉnh đang chỉ đạo sát sao để hết năm 2007 này sẽ hoàn thành việc GPMB và tái định cư.
Nhà hát ca múa dân gian Việt Bắc là một công trình có giá trị đầu tư lớn (trên 175 tỷ đồng), nhưng cũng đang phải “dò dẫm” từng bước. Từ năm 2003 đến nay, Dự án này mới chỉ giải ngân được vỏn vẹn 5 tỷ đồng. Vướng mắc không còn xuất phát từ phía các hộ dân như đa phần các dự án gặp khó khăn khác mà lại rơi vào hai tập thể: HTX thuỷ tinh Dân Chủ và HTX Đại Thắng. Hai HTX này chưa nhận tiền đền bù và di chuyển đi nơi khác với lý do không chấp nhận khu tái định cư do UBND T.P Thái Nguyên đề nghị. Họ yêu cầu, khu tái định cư phải đầy đủ hạ tầng đảm bảo sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, thực tế hai HTX trên hiện không tổ chức sản xuất tại địa điểm phải di rời, một phần đất đang bỏ không và một phần để bầy bán hàng thuỷ tinh. UBND thành phố đã yêu cầu hai HTX trên xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh để làm căn cứ lựa chọn khu tái định cư cho phù hợp, nhưng đến nay vẫn chưa thấy triển khai.
Công trình đang rất được dư luận quan tâm hiện nay chính là Hồ điều hoà Xương Rồng và Khu đô thị mới với tổng đầu tư lên tới 100 triệu USD. Hiện nay, Dự án này mới thực hiện xong việc di 209 ngôi mộ của 68 hộ gia đình với giá trị 609 triệu đồng. Việc GPMB cho dự án này là rất chậm do phải phụ thuộc vào nguồn kinh phí bồi thường của Tập đoàn INTRA Nhật Bản và việc thống kê diện tích các hộ trong diện phải di dời, việc xây dựng các khu tái định cư...
Dự án Trung tâm thương mại Thái Nguyên được tỉnh chấp thuận đầu tư từ tháng 3-2006, kế hoạch khởi công là tháng 6-2006. Vậy nhưng, đến hết tháng 9-2007, công trình vẫn chưa thể khởi công vì còn vướng 665m2 đất của 4 gia đình chưa giải phóng được. Tháng 9-2007, UBND tỉnh đã giao nhiệm vụ cho các ngành, địa phương liên quan phải hoàn thành GPMB cho dự án này ngay trong tháng 10-2007. Đến thời điểm này, khi thời gian của năm 2007 sắp kết thúc, thì dự án vẫn đang phải chờ GPMB.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này được xác định là do công tác chỉ đạo, điều hành của một số địa phương, ngành liên quan đến công tác thu hồi đất, bồi thường GPMB chưa bài bản, sát sao, chưa thực hiện nghiêm chỉnh các Quyết định của UBND tỉnh...
