Nhìn quanh thị trường, người có vốn nhàn rỗi thấy kênh đầu tư nào cũng tiềm ẩn bất trắc. Ai nhanh mắt đôi lúc vẫn tìm được cơ hội trên các thị trường, còn với những người không quen mạo hiểm, mục tiêu đầu tư chỉ là bảo toàn đồng vốn.
Ông Phạm Vĩnh Hà, Phó giám đốc PNJ, nhận định, sức mua năm 2009 có dấu hiệu không tăng đều như trước. Có những thời điểm sức mua rất chậm do sự thận trọng của nhà đầu tư và diễn biến trái chiều, đầy bất ngờ của thị trường vàng vật chất.
Các dự báo hiện cũng chưa thống nhất về xu hướng giá vàng thế giới trong năm 2009. Một số người cho rằng, giá có thể xuống 720 USD, thậm chí chạm ngưỡng 650 USD mỗi ounce. Số khác lại nhận định, trong quý I giá có thể lên 1.100 USD mỗi ounce và ổn định dần về cuối năm. Ông Phạm Vĩnh Hà cho rằng, thị trường vàng vật chất hiện có chu kỳ biến động khó lường và bị chi phối mạnh bởi sự can thiệp của các quỹ đầu tư. "Điều này khẳng định việc nó thoát khỏi diễn biến quy luật kinh tế là có thể xảy ra", ông nhận định.
Trả lời báo chí mới đây, Phó chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh Vàng Việt Nam Huỳnh Trung Khánh ước tính 500 tấn vàng đang được găm giữ trong dân. Thực tế, những năm gần đây, Việt Nam nhập nhiều vàng, trong đó năm 2006 là kỷ lục với 85 tấn. Sau những cơn "sốt" nóng đầu năm ngoái, hiện mỗi khi giá tăng, người dân ào ào bán ra thu lời. Thống kê tại một số công ty vàng lớn trên phố Trần Nhân Tông (Hà Nội) cho thấy, vào những thời điểm giá lên cao, khối lượng doanh nghiệp mua vào gấp đôi bán ra. Vì thế, từ chỗ giá trong nước luôn cao hơn thế giới, hiện nay giá tại Việt Nam thấp hơn quy đổi vài trăm nghìn đồng, thậm chí cả triệu đồng mỗi lượng. Diễn biến thị trường Việt Nam đôi khi tách khỏi quốc tế và trở thành cuộc "đấu trí" của riêng doanh nghiệp và nhà đầu tư trong nước.
Với giao dịch vàng trên sàn, những biến động về giá có nguy cơ bị khuếch đại, vì tỷ lệ ký quỹ hiện chưa đến 10%. Ông Nguyễn Anh Sơn, một nhà đầu tư chuyên nghiệp chia sẻ, bản thân gắn với sàn, nhưng với bạn bè thân quen, ông cũng khuyên không nên đầu tư. Lý do là hình thức này quá mạo hiểm, chỉ người am hiểu và sẵn sàng chấp nhận rủi ro lớn mới nên đặt chân vào.
Một số chuyên gia đưa ra lời khuyên trong năm 2009, nhà đầu tư nên tránh xa những rủi ro liên quan đến thị trường tài chính và tìm kênh đầu tư sinh lời ít, nhưng an toàn hơn. Sau những đợt giảm lãi suất cơ bản liên tiếp, lãi suất cho vay và huy động được kéo giảm theo. Lần gần đây nhất lãi suất cơ bản VND giảm là ngày 1/2, xuống 7% mỗi năm. Sau quyết định này, thị trường hình thành mặt bằng lãi suất huy động tiền đồng mới, dao động 6,9-7,84% mỗi năm. Lãi suất huy động USD hiện ở mức 2,35-3,55% mỗi năm.
Mức lãi suất tiết kiệm lùi xuống còn phân nửa thời điểm đỉnh cao 19% mỗi năm khiến gửi tiền vào ngân hàng không còn là kênh đầu tư hấp dẫn. Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, trong tháng 1 năm nay, tổng số dư tiền gửi tại các ngân hàng ước tăng 0,18% so với tháng trước. Trong đó, số dư tiền gửi bằng VND giảm 0,47% và bằng ngoại tệ tăng 2,3%.
Đầu tư ngoại tệ có đặc điểm biên độ hẹp và chu kỳ dài hơn so với các kênh đầu tư khác. Nhưng theo một cán bộ kinh doanh ngoại tệ tại ngân hàng thương mại, trong thời điểm hiện nay, nhiều người chọn kênh này để đảm bảo đồng vốn không bị hao hụt trong thời điểm bất ổn. Do chênh lệch lãi suất huy động VND và USD thu hẹp còn khoảng 4%, nhiều người cho rằng, nắm giữ USD sẽ có lợi hơn. Thực tế, khi lãi suất huy động tiền đồng cao hơn lãi suất USD 7% trở lên, gửi VND mới lấy lại sức hấp dẫn đối với người có tiền nhàn rỗi.
Mặt khác, nhìn vào cán cân thương mại cũng như thanh toán của Việt Nam trong năm 2008 và dự báo cho năm 2009, nhiều người quyết định chọn kênh ngoại tệ. Tỷ giá liên ngân vào cuối năm 2008 tăng thêm 3%, hiện ở mức 1 USD "ăn" 16.976 VND. Gần đây tỷ giá giao dịch của các ngân hàng luôn kịch trần cho phép. Tại thị trường tự do, tỷ giá chênh thêm 150-216 đồng. Hiện một số nhà đầu tư đã chuyển một phần tiền gửi tiết kiệm sang đôla với tỷ lệ USD-VND là 2:1. Với diễn biến trên thị trường hiện nay, vị cán bộ ngân hàng nhận định, nắm giữ ngoại tệ vẫn sẽ được nhiều người lựa chọn trong năm 2009. Tuy nhiên, thị trường tự do ít có khả năng tăng nhiệt mạnh như từng thấy vào giữa năm ngoái.
Thị trường bất động sản từ trước Tết có dấu hiệu chuyển động, khi giao dịch nhà tại TP HCM tăng nhẹ. Song theo GS. Đặng Hùng Võ, người đã nhiều năm theo dõi thị trường bất động sản, vẫn còn quá sớm để kỳ vọng thị trường đang phục hồi. Ông Võ cho biết, thị trường nhà đất Việt Nam đi theo chu kỳ 10 năm "sốt" một lần, và lần mới nhất là từ đầu năm 2007 đến đầu năm 2008. Nhưng diễn biến gần đây không đi theo chu kỳ như trước, mà đang chịu ảnh hưởng của tình hình kinh tế trong nước và quốc tế.
"Thị trường cũng chưa chạm đáy, mà còn có thể giảm tiếp", ông Võ nhận định. Vào cơn sốt đầu năm 2007, trung bình giá nhà đất tăng 80-100%, có nơi tăng hơn nữa, nhưng đến nay nơi giảm mạnh nhất mới là 60%. Vì thế, giá bất động sản còn dư địa để giảm tiếp và với người mua, nhất là để đầu tư chứ không phải để ở, hiện chưa phải là thời điểm thích hợp, ông Võ nói.
Tình hình giao dịch tại Hà Nội cũng cho thấy thị trường chưa có chuyển biến đáng kể. Giá đất dự án tại Văn Khê (quận Hà Đông) đã giảm từ 18 triệu đồng mỗi m2 xuống 11 triệu đồng mà vẫn không có người mua. Một số công ty môi giới bất động sản dự đoán, giá nhà đất vẫn có thể giảm, nhưng không thể xuống giá gốc, vì chủ đầu tư không thể không tính tốc độ trượt giá của tiền đồng trong 2 năm qua.
Theo ông Đặng Hùng Võ, chính sách kích cầu thông qua nhà ở cho người thu nhập thấp sẽ có tác động tích cực đến thị trường bất động sản. "Hiệu quả của biện pháp này cũng phụ thuộc vào quy mô kinh phí cho các dự án cũng như cách thức thực hiện có mang tính thị trường hay không", ông Võ nhận định.
Dù sụt giảm mạnh, khiến giá nhiều cổ phiếu xuống dưới mệnh giá, thị trường chứng khoán vẫn được dự báo có khả năng phục hồi trong năm nay. Trong buổi trao đổi mới đây với báo giới, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Vũ Bằng trích dẫn một số nhận định quốc tế cho rằng, đến quý III năm nay thị trường sẽ có chuyển biến tích cực.
Trong thời điểm hiện nay, hầu như không nhà môi giới nào dám tư vấn cho khách hàng mua vào, nhưng theo chuyên gia Huỳnh Anh Tuấn, có cơ sở để kỳ vọng thị trường hồi phục vào quý III-IV năm nay. Theo ông, với độ trễ của các chính sách kích cầu là khoảng 3 tháng, đến quý III, sự hỗ trợ của Chính phủ đối với doanh nghiệp bắt đầu phát huy hiệu quả. Những tháng sau đó, khi tình hình kinh tế ổn định hơn và chi phí vốn của doanh nghiệp được duy trì ở mức "dễ thở", thị trường chứng khoán có nhiều cơ hội hơn.
Trong khi đó, từ nay đến lúc có cơ hội phục hồi, thị trường sẽ rất khó khăn. Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng, sau khi các doanh nghiệp niêm yết công bố báo cáo quý I, bản báo cáo được cho là đáng quan tâm nhất trong năm, thị trường sẽ bắt đầu chuyển biến trong quý II, khi nhà đầu tư lựa chọn cổ phiếu. Trong năm nay, cổ phiếu các ngành không sinh lợi lớn nhưng giá tương đối ổn định như khai khoáng, dược, năng lượng vẫn có khả năng hấp dẫn nhà đầu tư.
Trong trường hợp lãi suất cơ bản giảm tiếp, tình hình càng có lợi cho chứng khoán. Tuy nhiên, theo ông Huỳnh Anh Tuấn, mọi dự báo về chứng khoán vẫn được xây dựng trên giả thiết nền kinh tế diễn biến khả quan. Mặt khác, sức khỏe kinh tế Mỹ và thế giới đóng vai trò quan trọng.
