Hầm đường bộ Đèo Cả: Bí quyết từ quản lý dòng tiền

Công ty cổ phần Đầu tư Đèo Cả khép lại năm 2013 bằng sự kiện động thổ gói thầu mở cửa hầm thuộc Dự án Hầm đường bộ Đèo Cả, đánh dấu bước ngoặt quan trọng của Dự án, ghi nhận sự nỗ lực từ chủ đầu tư trong công tác điều hành và sự chỉ đạo, hỗ trợ quyết liệt từ các bộ ngành, chính quyền địa phương…

Siết tiến độ

Trước lễ động thổ gói thầu mở cửa hầm, chủ đầu tư Dự án Hầm đường bộ Đèo Cả - Công ty cổ phần Đầu tư Đèo Cả đã tổ chức một cuộc họp đặc biệt liên quan đến chính sách đối với nhà thầu tham gia Dự án. Động thái này được đánh giá là bước đi vô cùng sáng suốt của chủ đầu tư, nhằm lành mạnh hóa chính sách đấu thầu ngay từ đầu và tạo nền tảng giúp chủ đầu tư quản lý tiến độ dự án tốt hơn.

Thông qua cuộc họp trên, chủ đầu tư Dự án Xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả công khai các thông tin chính sách tài chính áp dụng cho các nhà thầu thực hiện thi công xây lắp phần BOT thuộc Dự án.

Đồng thời, chủ đầu tư công bố cụ thể những ràng buộc mang tính “pháp chế” giữa các bên liên quan, nhằm không làm ảnh hưởng đến tiến độ chung của Dự án.

Đây là cuộc họp mang tính nội bộ, nhưng đã hiện diện đầy đủ các thành phần tham gia, bao gồm chủ đầu tư, đơn vị tư vấn, công ty kiểm toán, ngân hàng tài trợ vốn và đại diện tất cả nhà thầu thực hiện các gói thầu.

Cuộc họp được chốt lại bằng biên bản ký kết của tất cả các bên, bao gồm toàn bộ chính sách tài chính áp dụng cho Dự án, kể cả các quy định về thực hiện bảo lãnh hợp đồng bằng một khoản tiền tương đương 5% tổng giá trị gói thầu. Yêu cầu trích một khoản không quá 10% giá trị gói thầu để chủ đầu tư sử dụng như một khoản dự phòng rủi ro ứng phó với những thay đổi chưa lường trước cũng đã được chủ đầu tư công bố công khai với toàn bộ nhà thầu.

Ông Hồ Minh Hoàng, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư Đèo Cả cho biết, chủ đầu tư đã cam kết tạm ứng hợp đồng tối đa không quá 45% giá trị hợp đồng cho nhà đầu tư, một khoản tạm ứng được cho là rất lớn.

“Chúng tôi thông báo cho nhà đầu tư việc sử dụng khoản trích 10% giá trị gói thầu, tương đương khoản giảm giá và lợi nhuận kỳ vọng nhà đầu tư được hưởng khi thực hiện gói thầu, trong đó có cả mục đích sử dụng để thưởng cho nhà thầu thi công đúng yêu cầu. Ngược lại, các nhà thầu vi phạm hợp đồng sẽ bị phạt, thậm chí bị thay thế”, ông Hoàng khẳng định.

Ông Hoàng cũng cho biết thêm, mọi thông tin trong thực hiện Dự án đều được công khai, để đảm bảo không có lý do nào cản trở tiến độ Dự án. Vì vậy, chính sách tài chính của chủ đầu tư đã được xây dựng nhằm tìm được các nhà thầu thực sự có năng lực, sẵn sàng gắn bó và có trách nhiệm với Dự án.

Đại diện nhà thầu, Đại tá Tăng Văn Chúc, Tổng giám đốc Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô cho rằng, điều kiện tài chính của Dự án là quá tốt cho nhà thầu thi công. Sự sốt sắng của các nhà thầu là dễ hiểu, khi ngay trong cuộc họp các bên, đại diện VietinBank đã cam kết đảm bảo đủ vốn cho Dự án, thi công đến đâu là giải ngân ngay đến đó. Tuy nhiên, ông Chúc cũng thừa nhận, áp lực tiến độ khá lớn, nhất là phần thi công đường hầm kín.

Liên quan đến vấn đề trên, ông Nguyễn Trung Sỹ, Phó tổng giám đốc Ban quản lý Dự án 85, cơ quan nhà nước có thẩm quyền và tư vấn quản lý dự án cho rằng, thời gian 27 tháng phải hoàn thành toàn bộ và thông hầm là rất căng. “Nguyên tắc tại đây là nhà thầu nào không làm được thì đứng ra ngoài, để người khác vào thay. Ôm việc, rồi chậm tiến độ là kéo nhau sa lầy”, ông Sỹ cảnh báo.

Sáng tạo trong quản lý

Đối với một dự án tầm cỡ như hầm đường bộ Đèo Cả, bên cạnh sự ủng hộ của Chính phủ, các bộ, ngành trung ương cũng như nhân dân và chính quyền địa phương, chủ đầu tư cần có cách quản lý khoa học và minh bạch, nhằm đảm bảo chất lượng công trình và dự án được triển khai theo đúng lộ trình đề ra…

Nhiều chuyên gia đầu ngành về hạ tầng đều đánh giá cao chính sách quản lý nhà thầu của chủ đầu tư một dự án lớn như hầm Đèo Cả, thể hiện rõ quan điểm của nhà đầu tư là làm thật và việc thật. Việc công khai minh bạch những chính sách quản lý của chủ đầu tư dựa trên quan điểm “đầu xuôi thì đuôi lọt” giúp nhà thầu thông suốt những giải pháp quản lý, cũng như quản lý tiến độ của chủ đầu tư.

TS. Hồ Nghĩa Dũng, nguyên Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải, cố vấn cao cấp cho Dự án Hầm đường bộ Đèo Cả cho rằng, vấn đề cốt lõi trong tư duy quản lý của chủ đầu tư là khẳng định tính minh bạch, rõ ràng trong điều hành. Chủ đầu tư cũng đã thẳng thắn công khai những tiêu chí lựa chọn nhà thầu, tránh những thông tin sai lệch không đáng có sau này mà các dự án lớn thường gặp.

“Quan trọng hơn, nhà thầu cũng có thể tự chấm điểm xem mình có đủ tiêu chí để tham gia dự án và có quyết tâm theo đuổi những mục tiêu mà chủ đầu tư đề ra hay không?”, ông Dũng phân tích.

Còn ông Hồ Minh Hoàng, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư Đèo Cả thẳng thắn cho rằng, điều hành dự án có tốt hay không, dự án có triển khai đúng tiến độ hay không, mấu chốt đều nằm ở việc quản lý dòng tiền mà chủ đầu tư bỏ ra. Nếu dòng tiền được sử dụng đúng mục đích, đúng kế hoạch đề ra, thì không có lý do gì tiến độ dự án không đáp ứng yêu cầu, chất lượng công trình không đảm bảo.

Ông Hoàng chia sẻ, cách điều hành dự án đầu tư trên không có gì mới mẻ trên thế giới, nhưng với nước ta, đây là lần đầu tiên, nhất là đối với dự án áp dụng hình thức đầu tư công - tư (PPP). Theo ông Hoàng, trước những đòi hỏi như vậy, Công ty cổ phần Đầu tư Đèo Cả đang từng bước đào tạo cán bộ quản lý chuyên sâu theo hình thức vừa học vừa làm.

Công ty đã thuê những giảng viên của các trường đại học lớn trong nước về trực tiếp đào tạo cho cán bộ quản lý của mình. Việc kết hợp giữa thực tế với hướng dẫn của các cố vấn cao cấp và sự truyền đạt kiến thức từ những giảng viên tên tuổi đã dần giúp những cán bộ của Công ty, tuy tuổi đời còn trẻ, nhưng đã tiếp cận cách quản lý tốt nhất.

Sự minh bạch trong công tác quản lý đầu tư Dự án hầm Đèo Cả không chỉ dừng lại ở những vấn đề trên. Gần đây nhất, Công ty cổ phần Đầu tư Đèo Cả và Công an tỉnh Phú Yên đã chính thức ký hợp tác trong lĩnh vực an ninh cho Dự án Hầm đường bộ Đèo Cả. Đây là vấn đề không mới, nhưng để có sự hợp tác chặt chẽ giữa nhà đầu tư và địa phương thông qua một chương trình hợp tác cụ thể thì đây là lần đầu tiên.

Chương trình hợp tác đã thể hiện rất rõ tính minh bạch trong quá trình đầu tư và cũng là cách làm mới mà chủ đầu tư đang áp dụng cho dự án này. Qua chương trình hợp tác, Công ty cổ phần Đầu tư Đèo Cả và Công an tỉnh Phú Yên sẽ cùng nhau phối hợp chặt chẽ mọi mặt liên quan đến kinh tế, trật tự và cả vấn đề thông tin của Dự án.