Dự án “Thúc đẩy quản lý cộng đồng” (TĐQLCĐ) tại Việt Nam do cơ quan Hợp tác và Phát triển Thụy Sĩ - SDC tài trợ tại 6 huyện của tỉnh ta. Trong đó, huyện Võ Nhai có 9 xóm thuộc 3 xã: La Hiên, Lâu Thượng, Tràng Xá được thụ hưởng Dự án. Sau gần một năm triển khai trên địa bàn huyện, Dự án đã góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, đặc biệt là những người dân nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số.
Dự án “Thúc đẩy quản lý cộng đồng tại Việt Nam - PCM” được tài trợ bởi Cơ quan Hợp tác và Phát triển Thụy Sĩ - SDC. Giai đoạn 1 (2008-2012), Dự án đã được triển khai tại 3 huyện của tỉnh Quảng Bình, Nam Định và Hòa Bình; giai đoạn 2 (2013-2016) Dự án tiếp tục triển khai tại 6 huyện của tỉnh Thái Nguyên gồm: Võ Nhai, Đồng Hỷ, Phú Bình, Phú Lương, Định Hóa và Phổ Yên. Mục tiêu của Dự án là hỗ trợ người dân xây dựng các mô hình cộng đồng tự quản cấp cơ sở nhằm góp phần vào việc giảm nghèo và quá trình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Người dân sẽ được tập huấn kiến thức, hỗ trợ kinh phí để tự quản lý và giúp nhau quản lý các vấn đề của cuộc sống, phát triển kinh tế thông qua việc nâng cao ý thức và tiếp cận các quyền lợi chính đáng, hợp pháp |
Trước đây, dòng suối Là Dương ngăn cách xóm Là Dương, xã Lâu Thượng (Võ Nhai) thành 2 khu vực biệt lập. Để đảm bảo việc đi lại, sản xuất người dân phải tự bắc 1 cây cầu qua suối. Cầu là những cây gỗ ghép lại nên mỗi khi nước lũ về cầu lại bị cuốn trôi. Người dân mong muốn cây cầu cứng, đảm bảo an nhưng do thiếu kinh phí nên chưa thể thực hiện được. Đầu năm 2014, khi Dự án TĐQLCĐ triển khai về địa phương, người dân đã họp và nhất trí cao về việc lựa chọn ưu tiên xây dựng cây cầu. Để tiến hành xây dựng, cán bộ Dự án đã tập huấn, giúp đỡ người dân việc thiết kế và lập dự toán kinh phí. Nguồn kinh phí Dự án hỗ trợ chỉ 30 triệu đồng cùng với sự huy động đóng góp của chính người dân và các nhà tài trợ, công trình đã được hoàn thành với tổng số vốn đầu tư 53 triệu đồng. Bà Đoàn Thị Thanh (62 tuổi) phấn khởi cho biết: Từ ngày có cây cầu mới, việc đi lại thuận tiện hơn hẳn, chúng tôi rất vui mừng và yên tâm.
Được biết, năm 2014, xóm Là Dương được Dự án TĐQLCĐ hỗ trợ triển khai thực hiện 3 tiểu dự án gồm: Xây dựng cầu bắc qua suối Là Dương; sửa chữa nhà văn hóa xóm và xây dựng lải tràn đập Mỏ Vùng. Tổng kinh phí thực hiện các tiểu dự án trên là 143 triệu đồng. Các tiểu dự án đều được lựa chọn, thiết kế và thi công hoàn toàn bởi những người nông dân, với sự tham gia từ khâu lập kế hoạch đến khi công trình hoàn thành và đưa vào sử dụng.
Rời xóm Là Dương chúng tôi đến thăm tiểu dự án xây dựng công trình đường giao thông vừa mới hoàn thành tại xóm Tân Thành, xã Tràng Xá (Võ Nhai). Xóm Tân Thành có trên 70% là đồng bào dân tộc thiểu số, tỷ lệ hộ nghèo của xóm chiếm 13%. Trước đây, con đường của xóm là đường đất lầy lội, việc đi lại của người dân gặp rất nhiều khó khăn. Vừa qua, thực hiện Dự án TĐQLCĐ, xóm được hỗ trợ làm hơn 100 mét đường giao thông với tổng kinh phí gần 50 triệu đồng. Trong đó, kinh phí Dự án là 30 triệu đồng, còn lại là nhân dân đóng góp bằng tiền và ngày công. Từ ngày có đường bê tông, việc đi lại, giao thương của người dân trở nên thuận tiện hơn rất nhiều. Bà Lê Thị Tuyến, người dân xóm Tân Thành chia sẻ: Điều chúng tôi vui nhất khi tham gia Dự án đó là chúng tôi được quyết định lựa chọn những vấn đề bức thiết nhất, quan trọng nhất tại địa bàn dân cư để tiến hành đầu tư. Các khoản thu, chi đều công khai minh bạch, chất lượng các công trình thi công đều được giám sát chặt chẽ và mang lại hiệu quả cao. Điều này đã tạo niềm tin và sự chủ động cho người dân, góp phần nâng cao chất lượng và tuổi thọ các công trình.
Qua gặp gỡ và trao đổi với người dân ở những xóm được thụ hưởng Dự án, chúng tôi thực sự ngạc nhiên trước sự trình bày đầy tâm huyết và rất thuyết phục của những người nông dân vốn chỉ quen cầm cày, cầm cuốc trước những vấn đề không dễ dàng chút nào như: Công trình, bản vẽ, dự trù kinh phí, triển khai thi công... Anh Nguyễn Văn Hải, cán bộ Dự án phụ trách địa bàn huyện Võ Nhai cho biết: Tham gia Dự án, ngoài được hỗ trợ về kinh phí, người dân còn được tập huấn về kỹ năng và phương pháp quản lý điều hành tại cộng đồng. Những kiến thức đó được người dân áp dụng vào thực tế thông qua việc triển khai các công trình dân sinh ngay tại địa bàn cư trú nên đã đem lại hiệu quả rất thiết thực.
Được biết, từ đầu năm đến nay, Dự án TĐQLCĐ đã triển khai thực hiện 25 tiểu dự án trên địa bàn huyện Võ Nhai với tổng kinh phí 1,88 tỷ đồng. Trong đó, kinh phí Dự án hỗ trợ 581 triệu đồng, còn lại là do Nhà nước hỗ trợ và nhân dân đóng góp. Trung bình mỗi xóm tham gia Dự án sẽ được hỗ trợ 80 triệu đồng. Với số tiền này, để mang lại hiệu quả đầu tư, các xóm đã lựa chọn những vấn đề bức thiết nhất phục vụ cho đa số người dân để lập kế hoạch tiến hành đầu tư. Với phương châm “dân chủ, công khai, minh bạch và đúng với nhu cầu, mong muốn của người dân”, 25 tiểu dự án đã được lựa chọn triển khai đã tập trung vào các lĩnh vực như: Xây dựng đường giao thông nông thôn, kênh mương, trạm bơm, giếng khoan, nhà văn hóa, trường học, hệ thống truyền thanh, lắp đặt đường ống dẫn nước sạch... Thông qua việc triển khai các tiểu dự án đã có hơn 3.000 người dân được hưởng lợi trực tiếp, góp phần cải thiện điều kiện sống về nhiều mặt cho người dân huyện vùng cao Võ Nhai.