Sớm đưa các nhà máy điện mới tham gia thị trường điện cạnh tranh

Ngày 27/2, Văn phòng Chính phủ cho biết, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu Bộ Công Thương chỉ đạo chủ đầu tư các nhà máy điện mới là đối tượng sẽ tham gia thị trường phát điện cạnh tranh sớm hoàn thiện các điều kiện tiên quyết, đồng bộ với giai đoạn chuẩn bị vận hành thương mại, để sớm đưa các nhà máy điện mới tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh.

Sau hơn 2 năm hoạt động chính thức, thị trường phát điện cạnh tranh Việt Nam đã có nhiều chuyển biến rõ rệt. Bộ Công Thương đã có chỉ đạo tích cực; EVN, PVN, Vinacomin cùng các doanh nghiệp ngành điện khác đã tham gia phối hợp có hiệu quả, qua đó nhiều hạng mục công việc cần triển khai thực hiện nhằm hoàn thiện thị trường phát điện cạnh tranh Việt Nam đã cơ bản được hoàn thành. Bộ Công Thương cũng đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan triển khai thực hiện các bước nghiên cứu phát triển thị trường bán buôn điện cạnh tranh tại Việt Nam để dự kiến đưa vào vận hành thí điểm theo kế hoạch dự kiến.

Tuy nhiên, thị trường phát điện cạnh tranh Việt Nam vẫn còn có một số hạn chế nhất định mà Bộ Công Thương và các cơ quan, đơn vị liên quan cần tiếp tục khắc phục trong thời gian tới, cụ thể: tỷ lệ các nhà máy điện trực tiếp tham gia thị trường vẫn còn chưa cao và tăng chậm, làm giảm tính cạnh tranh và minh bạch trong vận hành thị trường điện; việc mở rộng đối tượng tham gia thị trường phát điện đối với các nhà máy thủy điện chiến lược đa mục tiêu còn lúng túng; chưa xác định được cơ chế cho các nhà máy điện đầu tư theo hình thức Hợp đồng BOT tham gia thị trường điện...

Phó Thủ tướng yêu cầu tiếp tục hoàn thiện, phát triển thị trường phát điện cạnh tranh, khắc phục những điểm còn hạn chế nêu trên và chuẩn bị các điều kiện để hình thành thị trường bán buôn điện cạnh tranh theo đúng lộ trình đã được duyệt là nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới.

Phó Thủ tướng giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiếp tục rà soát các quy trình thanh toán trong thị trường phát điện cạnh tranh, bảo đảm tính chặt chẽ, công bằng và phù hợp với các quy định hiện hành về công tác kế toán, tài chính.

Bộ Công Thương chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam thực hiện đầu tư nâng cấp, đồng bộ hạ tầng công nghệ thông tin để phục vụ vận hành hệ thống điện và thị trường điện.

Bộ Công Thương tiếp tục chỉ đạo phát triển lưới điện truyền tải đảm bảo vận hành an toàn, tin cậy trong các chế độ vận hành của thị trường điện. Trước mắt bổ sung các công cụ để xử lý nghẽn mạch truyền tải trên hệ thống, đảm bảo tính minh bạch trong vận hành thị trường điện.

Phó Thủ tướng giao Bộ Công Thương đẩy nhanh tiến độ xây dựng, hoàn thành thiết kế chi tiết thị trường bán buôn điện cạnh tranh (VWEM), báo cáo Thủ tướng Chính phủ vào tháng 6/2015.

Trong đó phải xác định yêu cầu độc lập của Đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện (SMO) phù hợp với yêu cầu vận hành VWEM và hệ thống điện quốc gia. Cân nhắc kỹ lộ trình tách SMO ra độc lập phù hợp với yêu cầu bảo đảm ổn định và an ninh cung cấp điện, kết hợp với việc nâng cao tính minh bạch, công bằng trong vận hành VWEM.

Đồng thời xác định rõ yêu cầu độc lập của Cơ quan điều tiết điện lực trong việc phát triển thị trường điện lực cạnh tranh qua các cấp độ, qua đó xác định lộ trình tách Cơ quan điều tiết điện lực độc lập, phát triển Hội đồng/Ủy ban điều tiết điện lực trong tương lai; xây dựng cơ chế tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh cho các nhà máy thủy điện chiến lược đa mục tiêu và các nhà máy điện đầu tư theo hình thức Hợp đồng BOT.

Xây dựng kế hoạch các bước triển khai VWEM phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam, trong đó xem xét thí điểm VWEM ban đầu theo mô hình tính toán trên giấy (Paper Market) để có số liệu đánh giá các rủi ro phát sinh trong quá trình thực hiện thị trường.

Phó Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Công Thương, tạo điều kiện để xúc tiến và đẩy nhanh tiến độ thu xếp nguồn vốn hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế cho công tác xây dựng và phát triển thị trường bán buôn điện cạnh tranh, đáp ứng yêu cầu xây dựng khung pháp lý, đào tạo nguồn nhân lực để phát triển thị trường điện theo đúng lộ trình được duyệt.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam tập trung nghiên cứu, xây dựng Đề án đưa các thủy điện chiến lược đa mục tiêu tham gia thị trường phát điện cạnh tranh, đề xuất các điều kiện để có thể khai thác có hiệu quả các công trình này, đáp ứng các nhiệm vụ của công trình, trình Bộ Công Thương trong tháng 4/2015./.