Từ năm 2007, UBND tỉnh đã tái khởi động, phê duyệt quy hoạch chi tiết đường Bắc Sơn - Minh Cầu và khu dân cư mới phường Hoàng Văn Thụ, T.P Thái Nguyên (được quy hoạch từ năm 1990 với tên gọi đường Gia Bẩy - Cứu Hỏa và Phù Liễn - Minh Cầu). Dự án này được cán bộ và nhân dân địa phương rất mong chờ vì sẽ tạo sự đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. Tuy nhiên, qua gần 9 năm, đến nay Dự án này vẫn đang thực hiện dang dở.
Không phải dự án quá lớn
Theo quy hoạch, chiều dài tuyến đường Bắc Sơn - Minh Cầu là 1,5km (nối từ đường Lương Ngọc Quyến với đoạn giao cầu Gia Bảy - đường Bắc Kạn và kéo dài đường Minh Cầu), lộ giới xây dựng từ 22m đến 27m. Đây là dự án được Nhà nước thực hiện thu hồi 16ha đất để giao cho Công ty TNHH Đầu tư Thái Nguyên (trước đây là Công ty Xây dựng và San nền Thái Nguyên) đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng (như đường giao thông, hệ thống điện, nước, chiếu sáng…) và sử dụng quỹ đất còn lại để kinh doanh. Tổng mức đầu tư ban đầu của Dự án là 106 tỷ đồng; quỹ đất tái định cư cho các tổ chức, cá nhân bị thu hồi đất trong vùng ảnh hưởng của Dự án được thực hiện tại các khu vực khác ngoài phường Hoàng Văn Thụ (theo Quyết định số 1995/QĐ-UBND của UBND tỉnh).
Tuy nhiên, qua quá trình rà soát, cơ quan chuyên môn của T.P Thái Nguyên và UBND phường Hoàng Văn Thụ nhận thấy nhu cầu quỹ đất phục vụ tái định cư cho các hộ dân thuộc diện phải bàn giao mặt bằng thi công tăng lên và cơ bản người dân đề nghị được tái định cư ngay trên địa bàn phường Hoàng Văn Thụ. Do đó, ngày 23-5-2008, UBND tỉnh đã ra quyết định điều chỉnh quy hoạch Dự án này để bổ sung thêm quỹ đất khu dân cư số 1 phường Hoàng Văn Thụ, vì vậy diện tích thu hồi đất tăng lên 19,84ha. Diện tích đất thu hồi tăng lên, dẫn tới có 375 hộ có đất trong vùng ảnh hưởng của Dự án bị thu hồi, với tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt là trên 242 tỷ đồng. Đây không phải là dự án có quy mô, số vốn đầu tư và số tổ chức, cá nhân bị ảnh hưởng lớn nhất trên địa bàn tỉnh, nhưng tiến độ giải phóng mặt bằng (GPMB) lại quá chậm, phức tạp và đã nhiều lần chính quyền T.P Thái Nguyên phải tổ chức lực lượng cưỡng chế để kiểm đếm, tháo dỡ các công trình liên quan cũng như bảo vệ thi công. Trong gần 9 năm qua đã có hàng trăm cuộc họp do các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, UBND T.P Thái Nguyên và UBND phường Hoàng Văn Thụ tổ chức để tuyên truyền, vận động, giải thích chính sách cho người dân bị ảnh hưởng bởi Dự án nhưng đến đầu 2016 vẫn còn 24 hộ chưa chấp nhận chính sách đền bù, hỗ trợ và tái định cư theo các quyết định của UBND T.P Thái Nguyên phê duyệt. Trong đó, trên trục đường Bắc Sơn quy hoạch còn 10 hộ, trên trục đường Minh Cầu kéo dài còn 5 hộ, các tuyến đường nhánh còn nhiều hộ chưa đồng tình với một số nội dung của Dự án.
Có mặt bằng “sạch” mới thi công
Về phía chủ đầu tư Dự án là Công ty TNHH Đầu tư Thái Nguyên đã bỏ ra 257/297 tỷ đồng để bồi thường GPMB, 173/209 tỷ đồng xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng và trả lãi vay 65 tỷ đồng. Đối với đường Bắc Sơn - Minh Cầu do nhà đầu tư ứng vốn để xây dựng công trình kết cấu hạ tầng và được khấu trừ vào tiền thuế. Trong gần 9 năm qua, chính quyền T.P Thái Nguyên đã tổ chức 43 đợt phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để GPMB đối với tài sản của 351/375 hộ dân, với 93,6% diện tích đất theo các quyết định đã được UBND tỉnh phê duyệt. Ngoài phần diện tích xây dựng hạ tầng giao thông và các công trình công cộng khác (gần 40%), những phần diện tích đã đền bù, hỗ trợ, tái định cư được UBND T.P Thái Nguyên giao ngay cho nhà đầu tư.
Ông Trần Đức Lợi, Phó Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư Thái Nguyên cho biết: Do trước đây tỉnh không tính diện tích đất tái định cư cho các hộ dân mất đất vào cùng diện tích của Dự án. Sau đó lại có quyết định điều chỉnh, giao chủ đầu tư lo bố trí đất tái định cư cho các hộ dân thuộc diện phải di dời, đủ điều kiện tái định nên phải mở rộng thêm 3ha đất. Nhu cầu đất tái định cư của Dự án tại địa bàn phường Hoàng Văn Thụ quá lớn nên thiếu hụt hơn 100 lô tái định cư. Đây là một trong những lý do chính khiến dự án bị chậm tiến độ nhiều năm… Chủ đầu tư cũng cho rằng Dự án này kéo dài gần 9 năm là chính quyền T.P Thái Nguyên không giao được quỹ đất “sạch” để thi công và đã có khẩu hiệu với nội dung công tác GPMB chậm trễ. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến môi trường đầu tư và chỉ số năng lực cạnh tranh (CPI) của tỉnh.
Ai lợi, ai thiệt?
Trong gần 9 năm qua, Báo Thái Nguyên đã nhiều lần tiếp cận trực tiếp với đại diện cơ quan chức năng liên quan của tỉnh, T.P Thái Nguyên, phường Hoàng Văn Thụ, đại diện một số hộ dân (cả các luật sư mà người dân trong vùng Dự án thuê bảo vệ quyền lợi) thấy rằng căn bản các bên đều có lợi ích. Từ khi một phần hệ thống giao thông, chiếu sáng, thoát nước, điện, nước... của Dự án được xây dựng, bộ mặt đô thị của phường Hoàng Văn Thụ đã khang trang, hiện đại hơn nhưng lợi ích kinh tế không lớn vì đến nay Dự án chưa quyết toán, các khoản thu thuế, phí theo quy định của pháp luật chưa được thực hiện triệt để. Vấn đề nữa là Dự án phát sinh nhiều đơn thư, khiếu kiện kéo dài khiến cả hệ thống chính trị của phường Hoàng Văn Thụ và một số cơ quan chuyên môn của T.P Thái Nguyên bị kéo vào để giải quyết trong nhiều năm nên mất quá nhiều thời gian, ảnh hưởng tới những công việc khác. Đó là cái được và mất của Nhà nước. Những hộ dân có đất, tài sản nằm trong vùng ảnh hưởng của Dự án được lợi rất lớn khi giá trị tài sản sau đền bù, hỗ trợ, tái định cư tăng nhiều lần so với thời điểm trước khi Dự án triển khai (nếu dự án không triển khai, chắc chắn giá đất tại khu vực hiện tại cũng chỉ ở mức khá của T.P Thái Nguyên). Tất nhiên, việc 375 hộ dân bị ảnh hưởng phải thay đổi chỗ ở đã gắn bó bao năm là một thiệt thòi. Còn chủ đầu tư Dự án là Công ty TNHH Đầu tư Thái Nguyên thu được lợi nhuận rất lớn bởi giá đất ở 2 bên trục đường Bắc Sơn - Minh Cầu và các đường nhánh của khu dân cư số 1 phường Hoàng Văn Thụ có giá cao nhất so với các khu dân cư, khu đô thị khác trên địa bàn tỉnh (giá giao bán ngoài thị trường đều từ trên 10 triệu đồng đến gần 30 triệu đồng/m2). Tóm lại, dù phải chịu lãi suất ngân hàng và các khoản chi phí phát sinh khi kéo dài Dự án đến gần 9 năm nhưng Công ty TNHH Đầu tư Thái Nguyên vẫn thu được nhiều lợi nhuận từ Dự án. Cái mất với chủ đầu tư có chăng là mất uy tín vì đã không giữ đúng được cam kết với các đối tác khi ký hợp đồng giao dịch quỹ đất thương mại, nhất là với khách hàng mua theo giá thị trường.
Tính đến ngày 8-11-2016, công tác đền bù, hỗ trợ, tái định cư để GPMB Dự án đường Bắc Sơn - Minh Cầu và khu dân cư số 1 phường Hoàng Văn Thụ vẫn chưa được thực hiện dứt điểm theo các quyết định phê duyệt của UBND tỉnh và UBND T.P Thái Nguyên (trên trục đường Bắc Sơn còn 3 hộ dân, đường Minh Cầu kéo dài còn 1 hộ dân). Do vậy, việc thi công các hạng mục (đặc biệt là đường Bắc Sơn và đoạn nối đường Minh Cầu kéo dài) lại tiếp tục bị chậm, kéo theo đó là việc đi lại của người dân sẽ rất vất vả trong những ngày mưa phùn gió bấc sắp tới. Và vấn đề được nhiều người quan tâm hiện nay là liệu trong năm 2016, Dự án này có hoàn thành, hay lại phải đặt ra mục tiêu dài hơn?
.jpg?width=300&height=-&type=resize)
