Đô thị thông minh (ĐTTM) không còn là thuật từ mới đối với các nước tiên tiến trên thế giới. Tuy nhiên ở Việt Nam, mấy năm gần đây thì thuật từ này mới được nhắc đến rộng rãi, vì đây là xu hướng phát triển tất yếu của các đô thị hiện đại. Để đáp ứng xu thế này, tỉnh lựa chọn triển khai thí điểm trên địa bàn T.P Sông Công, qua một thời gian vận hành cho thấy hiệu quả rõ rệt đối với các cơ quan quản lý và cộng đồng xã hội...
Theo khái niệm chuyên môn, ĐTTM được hiểu là đô thị có các mạng lưới và dịch vụ truyền thống được thực hiện hiệu quả hơn thông qua việc sử dụng công nghệ kỹ thuật số và viễn thông vì lợi ích của cư dân và doanh nghiệp. Về 6 lĩnh vực quan trọng của ĐTTM là: Chính quyền điện tử (bao gồm các giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả và tối ưu chức năng của các đơn vị hành chính); kinh tế thông minh (gồm các giải pháp đầu tư - sản xuất hiệu quả và thị trường lao động linh hoạt); giao thông thông minh (gồm các giải pháp hướng đến xanh và sạch, tiết kiệm chi phí và giảm khí thải, môi trường thông minh bao gồm các giải pháp về năng lượng sạch, toà nhà thông minh, tiêu thụ ít năng lượng); cư dân thông minh (hướng đến một xã hội mở về thông tin); cuộc sống thông minh (bao gồm các giải pháp giúp nâng cao chất lượng sống của người dân về tiêu dùng - lối sống - an ninh - y tế).
Tại Thái Nguyên, từ năm 2012 đã có những bước đầu tiên khi tiến hành ký kết thỏa thuận hợp tác với Tập đoàn Jungdo Uit (Hàn Quốc) và Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam để đầu tư xây dựng Đề án ĐTTM Yên Bình tại Tổ hợp Khu đô thị, công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ Yên Bình bằng vốn ODA của Hàn Quốc. Cho đến mới đây (tháng 7-2020), trên cơ sở Khung tham chiếu ICT phát triển ĐTTM Quốc gia, UBND tỉnh đã ban hành kiến trúc ICT cho ĐTTM trên địa bàn (theo Quyết định số 4394/QĐ-UBND ngày 31/12/2019 của UBND tỉnh), đăng ký với Bộ Thông tin - Truyền thông triển khai thí điểm ĐTTM trên địa bàn T.P Sông Công. Khu ĐTTM này được xây dựng phù hợp với chiến lược, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và định hướng, mục tiêu triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng ĐTTM của tỉnh.
Các ứng dụng, hệ thống thông minh có tính sử dụng cao, chung một nền tảng tích hợp, phù hợp với quy trình nghiệp vụ, thúc đẩy tái cấu trúc nghiệp vụ, hướng đến đơn giản hóa, hiệu quả, thống nhất. Thông tin được quản lý theo hướng tập trung, thống nhất, có sự liên thông giữa các hệ thống thông minh với các hệ thống thông tin/cơ sở dữ liệu trong và ngoài tỉnh và các cơ quan liên quan khác nhằm phục vụ hiệu quả cho cộng đồng người dân, doanh nghiệp với mức độ sử dụng cao.
Sau khi tiếp nhận thông tin phản ánh của người dân về các vụ việc trên địa bàn, cán bộ Trung tâm Giám sát, điều hành đô thị thông minh T.P Sông Công sẽ chuyển đến cơ quan chức năng xử lý thông qua ứng dụng Thái Nguyên Smart City.
Anh Đặng Văn Hoan, chuyên viên Văn phòng UBND T.P Sông Công (người trực tiếp vận hành Trung tâm Giám sát, điều hành ĐTTM T.P Sông Công) cho biết, việc triển khai thí điểm ĐTTM ở Sông Công được thực hiện khá bài bản, Sở Thông tin - Truyền thông đã phối hợp với UBND T.P Sông Công thi công lắp đặt cơ sở hạ tầng, thiết bị phục vụ việc vận hành Trung tâm Giám sát, điều hành ĐTTM (IOC) tại Sở Thông tin - Truyền thông và T.P Sông Công. Xây dựng và cài đặt nền tảng ĐTTM (SCP) và các phân hệ phần mềm thuộc nền tảng lên máy chủ đặt tại Trung tâm dữ liệu tỉnh Thái Nguyên. Triển khai thí điểm dịch vụ phản ánh hiện trường (tiếp nhận ý kiến người dân) bao gồm các phân hệ: Ứng dụng phản ánh hiện trường trên thiết bị mobile; ứng dụng tiếp nhận, điều phối và xử lý phản ánh của người dân cài đặt trên môi trường Web; ứng dụng phân quyền, quản lý tài khoản, quản lý thông báo, theo dõi và lưu vết.
Đến nay, sau hơn 4 tháng đi vào hoạt động đã tạo thuận lợi 2 chiều cho cơ quan quản lý, người dân và doanh nghiệp, các hiện tượng vi phạm về giao thông, trật tự đô thị, đất đai, môi trường và các hiện tượng vi phạm pháp luật khác đã giảm đi khá nhiều, người dân cũng thấy hài lòng hơn vì việc xử lý đáp ứng kịp thời. Ứng dụng phản ánh hiện trường trên thiết bị mobile là một minh chứng về sự nhanh nhạy của ĐTTM, khi có các ý kiến muốn phản ánh đến cơ quan quản lý, người dân chụp ảnh hiện trường, nêu ý kiến phản ánh và gửi qua ứng dụng Thái Nguyên Smart City, tại trung tâm điều hành ĐTTM T.P Sông Công, ý kiến của người dân được chuyển ngay đến chuyên viên phụ trách. Việc xử lý được theo dõi sát sao trên hệ thống điều hành về thời gian, mức độ xử lý công việc qua đó nâng cao tính minh bạch cũng như đánh giá được chất lượng thực thi của các cán bộ trực tiếp xử lý.
Anh Đặng Văn Hoan cho biết thêm, mặc dù đã có những kết quả khả quan, nhưng hiện các ứng dụng chạy trên nền tảng ĐTTM ở T.P Sông Công chưa thực sự phong phú, tiện ích còn ít nên chưa thu hút nhiều người cài đặt, vì thế trong thời gian tới, đơn vị thực hiện xây dựng nền tảng cũng như các ứng dụng cho ĐTTM cần cập nhật thêm nhiều tiện ích khác, đáp ứng nhu cầu sử dụng của các cư dân thông minh trong một đô thị hiện đại.