Đầu năm 2016, Công ty TNHH Khai thác Chế biến khoáng sản Núi Pháo (NuiPhao Mining) đã ký kết thỏa thuận hợp tác với Viện Độc lập về các lĩnh vực môi trường Cộng hòa Liên bang Đức (UFU) thực hiện Dực án Trồng cây năng lượng trên đất mỏ tại Núi Pháo.
Ba loại cây được lựa chọn trồng thử nghiệm là keo lai Úc, cỏ VAO6 và cao lương ngọt (thời gian trồng thử nghiệm là 3 năm). Trường Đại học Nông lâm được UFU lựa chọn là đơn vị tư vấn kỹ thuật trồng, chăm sóc và tổng hợp kết qủa nghiên cứu sau khi kết thức Dự án. Mục tiêu của chương trình là tìm ra loại cây phù hợp để cải tạo đất, phủ xanh chống xói mòn, phục vụ quá trình cải tạo, phục hồi môi trường và đóng cửa mỏ của NuiPhao Mining; nghiên cứu phát triển nguồn năng lượng sinh học nhằm giảm thiểu phát thải khí nhà kính và chống biến đổi khí hậu.
Sau 18 tháng trồng thử nghiệm, NuiPhao Mining và UFU đã tổ chức Hội thảo đánh giá kết qủa bước đầu việc trồng thử nghiệm cây lăng lượng trên đất mỏ Núi Pháo. Tham gia Hội thảo, chúng tôi cùng với các đại biểu đại diện Tổng cục Môi trường - Bộ Tài nguyên Môi trường; Vụ trưởng Vụ đất - Bộ Tài nguyên, Bảo vệ thiên nhiên, Xây dựng và An toàn hạt nhân, đại diện Viện độc lập về các vấn đề Môi trường (CHLB Đức)... đi thăm quan thực địa. Trước mắt chúng tôi những quả đồi, những bãi đất trống như được khoác trên mình tấm thảm xanh của keo lai Úc, cỏ VAO6, sắn..., tạo nên khung cảnh trong lành dù chúng tôi đang tác nghiệp tại một trong những nhà máy khai khoáng lớn nhất nước. Thấp thoáng giữa những vạt cỏ VAO6 tươi tốt, cao lút đầu người là bóng dáng của những công nhân NuiPhao Mining đang thu hoạch cỏ để cung cấp cho những hộ chăn nuôi trâu, bò, dê, cá... thuộc các xã Hà Thượng, Tân Linh, Phục Linh, thị trấn Hùng Sơn (Đại Từ). Tổng khối lượng Công ty đã cung cấp miễn phí cho các hộ dân tính đến nay đã khoảng 55 tấn. Trước khi chuyển cho các hộ dân, sản phẩm đều được phân tích và cho thấy thích hợp sử dụng làm thức ăn chăn nuôi theo Quy chuẩn của Bộ Nông nghiệp. Gia đình anh Vũ Văn Nam, ở xóm 7 (Hà Thượng) là một trong những hộ dân không chỉ được hỗ trợ giống, kỹ thuật để trồng cỏ VAO6 mà còn được NuiPhao Mining hỗ trợ hơn 17 triệu đồng để xây dựng hầm Biogas. Anh Nam phấn khởi cho biết: Trước kia, vì hoàn cảnh kinh tế gia đình còn nhiều khó khăn, tôi chỉ nuôi 1-2 con trâu, bò làm sức kéo. Nay nhờ có sự hỗ trợ của NuiPhao Mining, gia đình tôi đã trồng được hơn 4 sào cỏ VAO6, đảm bảo thức ăn chăn nuôi 3 con bò, 5 con trâu và nhiều loại cá trong ao rộng 1.600m2. Cuộc sống nhờ đó đã khấm khá hơn trước rất nhiều. Nhờ có hầm Biogas nên các loại phân chuồng được xử lý đảm bảo vệ sinh môi trường, gia đình tôi còn không mất tiền mua ga để đun nấu.
Cùng “hành trình” thăm quan những đồi keo, đồi cỏ còn có PGS.TS Trần Văn Điền, Giám đốc Đại học Nông Lâm Thái Nguyên. Nhìn hình ảnh những giọt mồ hôi lăn trên gương mặt, áo thấm ướt, nhưng thầy Điền vẫn say sưa nhìn ngắm, giảng giải cho các đại biểu tham dự Hội thảo về những giống cây đang được trồng thử nghiệm, tôi phần nào hiểu sự tâm đắc, tin tưởng của thầy vào hiệu quả thiết thực mà Dự án mang lại. Thầy Điền cho biết: Sau 18 tháng trồng thử nghiệm, chúng tôi nhận thấy, cây keo lai Úc và cỏ VAO6 rất thích hợp với đất đai, khí hậu khu vực mỏ Núi Pháo; còn cây cao lương ngọt thì không phù hợp, nên đã trồng thay thế bằng cây sắn cao sản xen với cây đậu xanh. Những loại cây này đều sinh trưởng phát triển tốt, chống chịu được với thời tiết khô hạn, dễ trồng, tốn ít công chăm sóc. Cây keo lai Úc là loại cây có khả năng giữ đất, chống sạt lở, xói mòn, làm tăng chất hữu cơ và cố định đạm cao cho đất. Cỏ VAO6, ngoài những tính năng như cây keo lai Úc, còn có thể làm thức ăn chăn nuôi gia súc rất hiệu quả (sản lượng thân lá trung bình đạt 80tấn/ha).
Dù còn hơn 1 năm nữa việc trồng thử nghiệm các loại cây trên mới kết thúc, nhưng hiện nay, cây keo lai Úc đã được mở rộng diện tích từ 4.500m2 lên gần 10ha; cỏ VAO6 từ 3.000m2 lên khoảng 3ha... Điều đó cho thấy hiệu quả thiết thực của các loại cây năng lượng này trên vùng đất mỏ Núi Pháo. Kết quả bước đầu này đã được các đại biểu tham dự Hội thảo Trồng thử nghiệm cây năng lượng trên đất mỏ Núi Pháo đồng tình, tán thưởng.
Chương trình hợp tác trồng thử nghiệm cây năng lượng trên đất mỏ Núi Pháo giữa Công ty Núi Pháo và UFU là chương trình có nhiều ý nghĩa đối với môi trường và cộng đồng. Trồng cây năng lượng trên đất mỏ là một trong những phương án cải tạo, phục hồi môi trường mà NuiPhao Mining hướng tới tương lai khi kết thúc khai thác mỏ. Dựa trên những kết quả đã đạt được, Công ty sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với UFU, Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên để khi kết thúc chương trình hợp tác sẽ thu được kết quả tốt nhất.
.jpg?width=300&height=-&type=resize)
