Những ngày qua, người dân trên địa bàn huyện miền núi Định Hóa đang phải hứng chịu đợt rét đậm, rét hại có cường độ mạnh nhất từ đầu mùa đến nay. Nhiệt độ giảm xuống thấp phổ biến từ 8-10 độ C. Mặc dù, ngành Nông nghiệp cùng với các cấp cấp chính quyền địa phương đã tích cực tuyên truyền, vận động bà con nông dân thực hiện các biện pháp phòng, chống rét cho gia súc, gia cầm. Tuy nhiên, nhiều hộ chăn nuôi trên địa bàn vẫn còn chủ quan, lơ là trong việc bảo vệ đàn vật nuôi. Tình trạng thả rông gia súc vẫn diễn ra tương đối phổ biến...
Chúng tôi đến xã Quy Kỳ (Định Hóa) vào đúng những ngày lạnh giá nhất kể từ đầu mùa đông. Tại đây, nhiệt độ ngoài trời mà chúng tôi đo được vào sáng ngày 1-2 là 8 độ C. Mặc dù vậy, người dân địa phương vẫn chăn thả trâu, bò trên khắp các sườn đồi. Khi được hỏi tại sao trời rét như vậy mà vẫn đưa gia súc đi chăn thả thì bà Trần Thị Tý, xóm Đồng Hẩu cho biết: Nhà tôi có 3 con bò nhưng vì không trồng được cỏ, lại không dự trữ được rơm rạ nên buộc phải đưa bò đi chăn thả. Nhốt chúng ở nhà thì không có gì cho chúng ăn. Còn ông Trần Văn Lư, xóm Gốc Hồng thì nói: Gia đình tôi có 5 con trâu, bao nhiêu năm nay vẫn thả rông trên rừng có làm sao đâu. Trâu bò của chúng tôi thả rông từ nhỏ nên chịu lạnh quen rồi. Bây giờ mà đưa chúng về thì cũng chẳng biết nuôi nhốt ở đâu...
Trao đổi với chúng tôi, ông Hoàng Từ Điển, Phó Chủ tịch UBND xã Quy Kỳ cho biết: Ngay từ đầu vụ đông, chúng tôi đã yêu cầu các hộ chăn nuôi đưa trâu, bò từ trên rừng về gần nhà nuôi nhốt để tiện cho việc chăm sóc và chủ động phòng, chống đói, rét, dịch bệnh. Tuyệt đối không cho gia súc làm việc hoặc thả rông trong những ngày nhiệt độ dưới 12 độ C. Tuy nhiên, do tập quán chăn nuôi của người dân từ nhiều đời nay vẫn là chăn thả tự do nên nhiều hộ gia đình chủ quan không đưa trâu bò về nuôi nhốt. Toàn xã có 339 con trâu bò, trong đó, hiện có khoảng 100 con đang được người dân chăn thả tự do trên rừng. Mới đây, chúng tôi đã triển khai tiêm phòng dịch bệnh cho đàn gia súc trên địa bàn tuy nhiên, không thể tiêm phòng đối với những con trâu, bò đang chăn thả trên rừng.
Qua tìm hiểu thực tế tại một số địa phương khác trên địa bàn huyện Định Hóa, chúng tôi thấy rằng, bên cạnh những hộ chăn nuôi rất có ý thức bảo vệ đàn vật nuôi trong những ngày rét đậm, rét hại vừa qua thì vẫn còn không ít hộ gia đình còn rất chủ quan, lơ là. Một số hộ chưa chủ động dự trữ thức ăn cho vật nuôi; chuồng trại thì tạm bợ, không đảm bảo điều kiện chống rét. Đặc biệt, nhiều hộ vẫn giữ tập quán chăn thả tự nhiên nên rất khó kiểm soát dịch bệnh. Ngay trong buổi sáng ngày 1-2, dưới tiết trời lạnh 8-9 độ C nhưng dọc tuyến đường từ thị trấn Chợ Chu đi các xã Kim Phượng, Quy Kỳ, Lam Vỹ chúng tôi vẫn bắt gặp khá nhiều gia súc chăn thả tự do ngoài đồng hoặc trên rừng.
Ông La Văn Tám, Trạm trưởng Trạm Chăn nuôi và Thú y huyện Định Hóa cho biết: Nhiệt độ ngoài trời xuống thấp sẽ khiến cho cơ thể vật nuôi bị giảm sức đề kháng, dễ phát sinh nhiều loại dịch bệnh nguy hiểm như: dịch tả, tụ huyết trùng, lở mồm long móng và các bệnh đường hô hấp... Chính vì vậy, việc người dân chủ quan trong công tác phòng chống rét, dịch bệnh cho đàn vật nuôi trong những ngày rét đậm, rét hại sẽ tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh rất lớn. Thời gian tới, để nâng cao ý thức của các hộ chăn nuôi, chúng tôi sẽ tăng cường cử cán bộ của Trạm phối hợp với tổ trưởng tổ thú y cấp xã đến tận các hộ chăn nuôi để tuyên truyền, hướng dẫn người dân các biện pháp phòng chống rét cho gia súc, gia cầm như: gia cố, che chắn chuồng trại kín gió bằng bạt, lá cọ; sử dụng củi, trấu... để đốt sưởi cho gia súc, nhất là bê, nghé và trâu, bò già yếu; dự trữ thức ăn khô và bổ sung thêm thức ăn tinh: cám, ngô, sắn, nước muối... để tăng sức đề kháng cho vật nuôi trong những ngày rét đậm. Đặc biệt, khuyến cáo người dân không thả rông gia súc trong những ngày nhiệt độ ngoài trời xuống dưới 12 độ C.
Được biết, huyện Định Hóa hiện có trên 11 nghìn con trâu, bò; hơn 44 nghìn con lợn, 22 nghìn con dê và trên 650 nghìn con gia cầm. Mặc dù đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn huyện chưa xảy ra tình trạng vật nuôi bị chết do đói rét. Tuy nhiên, theo dự báo của Trung tâm Khí tượng Thủy văn Trung ương, rét đậm, rét hại sẽ còn kéo dài trong những ngày tới. Chính vì vậy, huyện Định Hóa cần đẩy mạnh việc tuyên truyền, vận động người dân chủ động hơn trong công tác phòng, chống rét cho vật nuôi để hạn chế thấp nhất những thiệt hại do tác động của thời tiết gây ra.