Quân Chu mùa quả ngọt

Trước đây, thị trấn Quân Chu được xem là vùng trọng điểm sản xuất chè của huyện Đại từ, bà con nơi đây tập trung phát triển cây chè để cung cấp nguyên liệu cho Nhà máy chè Quân Chu. Thế nhưng, thời gian gần đây, Nhà máy gần như không còn thu mua nguyên liệu tại địa phương nên nhiều hộ dân đã chuyển sang trồng cây ăn quả, tạo cho mảnh đất này diện mạo mới.

Từ trung tâm huyện Đại Từ, chúng tôi đi theo đường 261 để đến với thị trấn Quân Chu, mảnh đất nằm sát chân dãy núi Tam Đảo hùng vĩ. Càng tiến sát dãy Tam Đảo, không khí càng trong lành mát mẻ, mầu xanh của bưởi, cam, nhãn… bao phủ cả nương bãi, đồi, núi, tạo nên sự trù phú, tươi tốt đầy sức sống. Ông Trương Văn Ánh, Chủ tịch UBND Thị trấn cho biết: Thị trấn Quân Chu được thành lập trên cơ sở thị trấn nông trường Quân Chu vào đầu năm 2011. Hiện Thị trấn có trên 1.100 hộ với trên 4.000 nhân khẩu. Tổng diện tích tự nhiên gần 1.200ha. Bởi tiền thân là nông trường chè nên trước người dân ở đây đa số sống bằng nghề trồng chè. Khi Nhà máy chè còn đang thu mua nguyên liệu của người dân, cây chè chiếm lĩnh mảnh đất này, trên đồi, dưới bãi toàn là chè, người dân quanh năm gắn bó với cây chè. Nhưng vài năm nay, Nhà máy không còn thu mua nguyên liệu tại địa phương nữa, người dân phải tự mang đi bán. Do giá chè lúc cao lúc thấp, cộng với sự vất vả khi sản xuất xong lại phải mang ra các chợ ngồi bán, hoặc đi khắp nơi tìm mối tiêu thụ, nên người dân không còn mặn mà lắm với cây chè mà dần chuyển đổi sang các loại cây trồng khác.

Vốn là mảnh đất có khí hậu trong lành, mát mẻ, nhiều đồi núi, đất đai màu mỡ, nên thị trấn Quân Chu đặc biệt thích hợp với các loại cây trồng lâu năm. Bởi vậy, những năm gần đây, nhiều hộ dân đã đưa các loại cây ăn quả vào trồng, tạo thành những vùng cây ăn quả trù phú, quanh năm thay nhau cho trái ngọt. Mùa này, nhãn vào độ chín, bà con đang tập trung thu hoạch nhãn. Dọc đường đi, thỉnh thoảng chúng tôi lại bắt gặp những chuyến xe tải chở nhãn hối hả chạy ngược chiều đi về phía trung tâm huyện. Theo những người dân ở đây thì năm nay, do thời tiết thuận lợi, cộng với người dân biết áp dụng kỹ thuật, kinh nghiệm thâm canh, nên nhãn được mùa, cây nào cây nấy nặng trĩu quả, người trồng nhãn phấn khởi. Nhãn ở đây chủ yếu là giống nhãn lai nên chín muộn, khi nhãn ta thu hoạch hết thì nhãn ở đây mới bắt đầu chín. Thời điểm này đang thu hoạch rộ nhất, chỉ mươi hôm nữa là thu hoạch hết nhãn, bà con lại chuẩn bị bước vào thu hoạch bưởi Hoàng. Hết bưởi Hoàng, sẽ tiếp tục quay sang thu hoạch cam canh, bưởi diễn.

Ông Trần Văn Ánh, ở xóm 3 là hộ trồng cây ăn quả có tiếng ở đất Quân Chu. Ông cho biết: Ngày trước, gia đình tôi cũng chỉ trồng chè như bao gia đình khác ở nông trường này, nhưng từ khi phải tự tìm đầu ra, giá bấp bênh, nên tôi đã có ý định chuyển sang trồng loại cây khác. Tôi lên Hà Giang tìm hiểu, thấy trồng cây ăn quả  không quá vất vả, có thu nhập tốt, lại rất phù hợp với điều kiện đất đai, khí hậu ở quê, nên tôi đã học hỏi mô hình trồng cây ăn quả. Tích cóp được những kiến thức cần thiết, năm 2013, tôi về quê phá bỏ chè, trồng khoảng 150 gốc ổi. Tôi chọn giống ổi lê, sau 1 năm sẽ cho quả, tỷ lệ đậu quả cao, cách trồng và chăm sóc khá đơn giản. Khi bắt đầu đậu quả, loại bớt những quả nhỏ để cây không quá sức, đến khi quả ổi lớn lên chút là tiến hành bọc túi xốp thưa và ni-lon để chống các loại côn trùng gây hại. Bình quân, mỗi năm gia đình tôi thu lãi gần 100 triệu đồng từ ổi.

Cũng ở xóm 3, nhưng ông Lê Tiến Lợi không trồng nhiều loại cây như ông Ánh mà chọn trồng cam canh. Ông Lợi chia sẻ: Vụ cam này là vụ thứ 4 của gia đình. Tôi chọn cam canh vì đây là loại quả rất được thị trường ưa chuộng, giá bán cao, nên không phải lo đầu ra khi thu hoạch. Năm ngoái, vườn cam của gia đình cho thu hoạch hơn 4 tấn quả, năm nay, đến thời điểm này thời tiết thuận lợi, cây phát triển tốt, cho hoa sai đều và đậu quả đẹp. Nếu thời tiết cứ tiếp tục thuận lợi thì từ nay đến cuối vụ dự kiến năng suất sẽ gấp đôi năm ngoái.

Nhờ chuyển đổi cây trồng đúng hướng, nên những năm gần đây, đời sống của người dân nơi đây đã khá lên rất nhiều. Hiện, tỷ lệ hộ nghèo của thị trấn còn trên 5%, mỗi năm giảm từ 3% trở lên. Số hộ giàu cũng tăng nhanh, nhiều hộ giàu lên nhờ trồng cây ăn quả. Từ kết quả này, thị trấn Quân Chu cũng đang khuyến khích bà con mở rộng diện tích trồng cây ăn quả, lựa chọn những loại cây trồng có giá trị kinh tế cao dễ tiêu thụ để trồng. Mới đây, thị trấn đã đưa cây bưởi đỏ vào trồng thử nghiệm, bởi đây là cây trồng có sức sống mạnh mẽ, năng suất cao, khá mới mẻ ở địa phương. Hiện nay, diện tích bưởi đỏ này đã phát triển tốt, dự kiến sang năm sau sẽ bắt đầu bói quả.