Hợp tác phát triển cây ăn quả

Với mong muốn hình thành, phát triển vùng sản xuất cây ăn quả tập trung, chất lượng cao, đồng thời tạo môi trường trao đổi, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, cuối năm 2017, một số hộ dân ở xóm Đoàn Kết, xã Hoàng Nông (Đại Từ) đã tự nguyện liên kết, thành lập Hợp tác xã (HTX) Cây ăn quả Hoàng Nông. Ngành nghề hoạt động ban đầu của HTX chủ yếu là trồng và kinh doanh các loại cây ăn quả, qua đó, góp phần tạo thu nhập ổn định cho người dân địa phương.  

Chúng tôi có mặt tại HTX Cây ăn quả Hoàng Nông vào một ngày giữa tháng 11 khi những cây bưởi, cam canh sai lúc lỉu đang chuyển sang màu vàng nhạt, phủ kín các quả đồi của xóm Đoàn Kết. Đây là thời điểm các thành viên của HTX đang dồn sức chăm sóc cây để chuẩn bị thu hoạch vào dịp giáp Tết.

Vừa dẫn chúng tôi đi thăm vườn cây ăn quả, ông Nguyễn Văn Thái, Giám đốc HTX vừa kể về việc thành lập HTX. Nghe chuyện của ông, chúng tôi được biết, cây ăn quả, chủ yếu là bưởi Diễn đã được một số người dân xóm Đoàn Kết trồng từ 10-12 năm về trước. Tuy vậy, trước đây, đa phần người dân trồng đơn lẻ theo từng hộ, trồng xen với chè, phục vụ nhu cầu tiêu dùng của gia đình là chủ yếu, do vậy giá trị kinh tế thu được từ cây ăn quả chưa cao. Nhận thấy tiềm năng phát triển từ loại cây này, đầu năm 2017, ông Nguyễn Văn Thái đã vận động 18 hộ dân trồng cây ăn quả ở xóm Đoàn Kết thành lập Tổ hợp tác. Sau một thời gian đi vào hoạt động, Tổ hợp tác được nâng cấp lên thành HTX Cây ăn quả Hoàng Nông với tổ chức tinh gọn hơn, gồm 11 thành viên có chung suy nghĩ, đam mê về trồng trọt. Mục tiêu của HTX là phát huy vai trò "bà đỡ” cho các hộ nông dân, liên kết với nhau để chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún thành sản xuất hàng hóa tập trung, hiệu quả cao. Tổng diện tích trồng cây ăn quả của HTX đến nay đạt gần 35.000m2 với các loại cây như: Bưởi, cam, ổi, nhãn, vải. Trong đó, bưởi Diễn chiếm tới 90% diện tích. Nhằm khắc phục hạn chế về đất đai manh mún, tạo thuận lợi ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng, gia tăng giá trị sản phẩm và thu nhập, HTX Cây ăn quả Hoàng Nông đã vận động thành viên dồn đổi, tập trung đất đai, đầu tư cải tạo đất, đặc biệt là quan tâm sản xuất theo quy trình đảm bảo an toàn.

Ông Nguyễn Văn Thái, Giám đốc HTX chia sẻ: Xác định chất lượng sản phẩm, niềm tin của người tiêu dùng là yếu tố quyết định đến sự phát triển bền vững của HTX, do vậy, trong quy trình chăm sóc cây trồng, nhất là với cây bưởi, các thành viên luôn lấy sản xuất an toàn làm đầu, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, đặc biệt là thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc hóa học. Để cây sinh trưởng tốt, cho năng suất cao, các thành viên thường xuyên dùng chế phẩm sinh học như ngâm gừng, tỏi, ớt phun cho cây trồng để phòng trừ sâu bệnh. Cùng với đó, HTX đã thực hiện canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP. Tính đến thời điểm này, đã có 25.000m2 cây ăn quả của HTX được cấp chứng nhận VietGAP. Ông Nguyễn Công Chức, thành viên HTX cho biết: Gia đình tôi thực hiện quy trình VietGAP từ năm 2012. Tôi thấy rằng, các loại trái cây được trồng theo tiêu chuẩn VietGAP luôn được người tiêu dùng đón nhận do rõ ràng về nguồn gốc và đảm bảo về chất lượng. Gia đình tôi thu hoạch tới đâu, thương lái vào tận vườn thu mua tới đó. Với hơn 10.000m2 trồng bưởi và cam canh, trung bình mỗi năm gia đình tôi thu về khoảng 15 tấn quả các loại, doanh thu ước đạt 500 triệu đồng.

Để hỗ trợ nông dân sản xuất, hàng năm HTX đều tạo điều kiện cho thành viên tham gia các lớp tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật do các cơ quan chuyên môn của tỉnh, huyện tổ chức nhằm nâng cao năng suất, sản lượng cây trồng. Người dân được hướng dẫn về kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, cách sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong từng thời kỳ đối với cây trồng, đặc biệt là kỹ thuật vệ sinh vườn, phục hồi dinh dưỡng cho cây sau khi thu hoạch, nhằm đảm bảo cây trồng tiếp tục phát triển tốt trong vụ tiếp theo… Ngoài các buổi tham quan, học tập kinh nghiệm ở các mô hình hiệu quả trong và ngoài tỉnh, các thành viên trong HTX cũng thường xuyên chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc, phòng chống sâu bệnh và thu hoạch để từ đó áp dụng vào thực tế của gia đình. Nhờ đồng đều về giống, kỹ thuật trồng trọt, do vậy, sản phẩm của các thành viên HTX được đánh giá đồng đều về chất lượng, hướng tới đáp ứng nhu cầu lớn của khách hàng. Trung bình mỗi vụ, HTX thu được trên 60 tấn quả, với giá bán trung bình đạt 20-25 nghìn đồng/kg, ước thu được 1,2 - 1,5 tỷ đồng.

Mặc dù đã đạt được một số kết quả nhất định, tuy nhiên, trên thực tế, do thời gian hoạt động của HTX chưa lâu nên đến thời điểm này, HTX Cây ăn quả Hoàng Nông mới bước đầu tích tụ ruộng đất, dần hình thành vùng sản xuất tập trung và thực hiện chuyển giao khoa học kỹ thuật mà chưa bao tiêu được sản phẩm cho các thành viên. Do vậy, để phát huy đầy đủ vai trò “bà đỡ” cho các thành viên cũng như nâng cao hiệu quả của HTX, thời gian tới, HTX có kế hoạch đẩy mạnh việc kết nối cung cầu, tìm đầu ra ổn định cho thành viên. Năm 2020, HTX tiếp tục mở rộng thêm 10.000m2 trồng cây ăn quả, trong đó, phát triển thêm diện tích ổi và nhãn, đồng thời tăng quy mô thành viên.