Sau khi sử dụng thuốc diệt cỏ lúa để trừ cỏ dại trên nương chè, trên 11 ha chè của hơn 40 hộ dân ở nhiều xóm trên địa bàn xã Tân Linh (Đại Từ) bị xoăn búp, không phát triển được, nhiều diện tích đã bị cháy khô.
Hơn 40 hộ dân nói trên ở xã Tân Linh đã mua 2 loại thuốc diệt cỏ có nhãn hiệu Aly India (Metsy 20WG) và Aly Alyaic 200WG tại cơ sở buôn bán thuốc bảo vệ thực vật của ông Nguyễn Văn Viên có địa chỉ tại xóm 7, xã Tân Linh, để trừ cỏ dại trên nương chè, dẫn đến chè xoăn búp
Trong cái nắng như thiêu đốt, vừa đi thăm nương chè về, áo còn ướt đẫm mồ hôi, ông Vũ Văn Thơ, Chi hội trưởng Chi hội Nông dân xóm 8 không giấu nổi sự mệt mỏi: Chè cháy lá, rụt búp không phát triển được, chúng tôi bị thiệt hại quá nhiều. Nhà phun thuốc sớm cũng đã 70 - 80 ngày, người mới cũng đã hơn 1 tháng, nghĩa là đã mất từ 1 - 3 lứa chè. Nhưng điều khiến người dân bức xúc hơn cả là sau sự việc được chúng tôi phản ánh lại, bên nhà cung cấp thuốc đã nhận khắc phục tình trạng này bằng cách cho chúng tôi loại thuốc có thể giải độc cho đất, nhưng họ lại 2 lần đưa cho chúng tôi thuốc đã hết hạn sử dụng.
Quần áo và hai bàn tay còn dính đầy vôi vữa, ông Bùi Đình Thơ, xóm 9 bức xúc: Hơn 2 tháng nay, chè nhà tôi chỗ nào phun thuốc Aly là chỗ đó không nảy búp. Chỉ mong có loại thuốc gì đó để chè có thể phục hồi nên khi được bên cung ứng thuốc đưa cho phân bón “Rồng Việt” nói là về phun sẽ giải độc cho đất giúp chè được phục hồi tôi mừng quá. Ngay sau khi nhận thuốc, dù trời nóng 37-38 độ C, tôi vẫn cõng bình thuốc lên đồi phun. Thế mà đang phun dở thì có người gọi điện bảo thuốc đó đã hết hạn. Tôi vội xem lại vỏ bao bì thì đúng là thuốc đó có NSX: 25/11/2015 và HSD: 25/11/2018…
Không kịp đợi ông Thơ nói hết, anh Đặng Xuân Long, xóm 8 phản ánh: Sau khi phát hiện loại phân bón nhà cung ứng gọi là “giải pháp khắc phục” đưa cho chúng tôi đã quá hạn sử dụng, chúng tôi tiếp tục nói với ông Viên và được gọi ra cửa hàng nhà ông Viên nhận loại phân bón lá khác (tên là BIG) có công dụng: làm tăng năng suất và chất lượng cây trồng. Giúp cây trồng tăng khả năng đề kháng để kháng lại sâu bệnh hại và điều kiện bất thuận… để tiếp tục khắc phục hậu quả. Vội vàng mang về đến nhà xem lại sản phẩm đó có ngày sản xuất là 24-5-2018, hạn sử dụng 2 năm sau ngày sản xuất, nghĩa là hết hạn trước khi chúng tôi nhận gần 1 tuần.
Dẫn chúng tôi lên nương chè rộng hơn 2 mẫu của gia đình anh Đỗ Mạnh Thắng (xóm 7) uất nghẹn: Gia đình tôi có 2,4 mẫu chè, thì đã phun trừ cỏ 2,2 mẫu. Khoảng 70 ngày nay từ khi phun, chè không được hái, búp chè rụt lại bất thường dù gia đình tôi đã bỏ vào đó rất nhiều công chăm sóc.
Lý giải về việc tại sao trên bao bì của từng gói thuốc đã ghi rõ là sử dụng diệt cỏ lúa, bà con vẫn mua về phun cho chè, thì chúng tôi đều nhận được câu trả lời với nội dung giống nhau: Do tin tưởng vào sự tư vấn của người bán thuốc. Bởi khi người dân mua thuốc trừ cỏ trên nương chè (gồm có cả cây thài lài và cây vừng), vợ chồng ông Viên đã tư vấn nhãn hiệu thuốc trừ cỏ Aly có công dụng trừ cỏ triệt để cho chè.
Khi chúng tôi làm việc với ông Nguyễn Văn Viên, vợ chồng ông xác nhận có bán loại thuốc trừ cỏ trên cho người dân nhưng chỉ tư vấn là phun được trên diện tích chè trồng bằng hạt. Còn về việc tại sao lại đưa cho người dân phân bón đã hết hạn sử dụng, ông Viên cho biết đó là do người phân phối thuốc, tức là anh Nguyễn Văn Khoa (nhà ở Đại Từ). Trực tiếp trao đổi với anh Nguyễn Văn Khoa, chúng tôi được anh giải thích “Thuốc tuy hết hạn nhưng là thuốc nhập nên vẫn dùng được. Nó chỉ không còn tốt như lúc mới thôi ?!”.
Làm việc với cơ quan chuyên môn là Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh chúng tôi được biết, 2 nhãn hiệu thuốc Aly India (Metsy 20WG) và Aly Alyaic 200WG chỉ có chỉ định dùng trên lúa và cây cao su. Bởi vậy những người buôn bán, cung ứng những loại thuốc này không được phép tư vấn cho người sử dụng trên cây chè.
Trước phản ánh của người dân, hiện chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng đang vào cuộc xác định nguyên nhân và trách nhiệm của các bên liên quan trước khi đưa ra những kết luận cuối cùng. Qua đây, cơ quan chuyên môn khuyến cáo, người dân tuyệt đối không được sử dụng 2 loại thuốc kể trên để diệt cỏ dại trên các nương chè.