Bưởi Tràng Xá mất mùa do thời tiết bất lợi

Tính đến thời điểm hiện tại, toàn bộ diện tích bưởi của xã Tràng Xá (Võ Nhai) bị sụt giảm năng suất tới trên 50%. Nguyên nhân được các hộ làm vườn ở đây nhận định do thời tiết đầu năm 2020 lạnh và mưa nhiều khiến cây đậu ít quả.

Xã Tràng Xá hiện có trên 200ha bưởi trong đó chủ yếu là giống bưởi Diễn chiếm hơn 90% diện tích, số còn lại là giống bưởi Hoàng, Da xanh. Gia đình anh Lương Văn Dương ở xóm Lò Gạch đầu tư trồng bưởi từ năm 2006. Đến nay gia đình anh đã phát triển được trên 300 gốc bưởi Diễn trên diện tích đất vườn khoảng 1 ha. Năm 2019, khoảng 60% diện tích bưởi nhà anh cho thu hoạch 15 nghìn quả tương đương với khoảng 12 tấn, doanh thu khoảng 300 triệu đồng, đạt lợi nhuận trên 200 triệu đồng. Theo dự kiến, năm nay anh Dương sẽ thu về khoảng 16.000 quả bưởi. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, diện tích bưởi chỉ bảo đảm đậu quả bằng tỷ lệ khoảng 50% so với năm 2019. Trao đổi với chúng tôi, anh Dương cho biết: Nếu chăm sóc tốt, loại trừ được sâu bệnh thì đến cuối năm nay, gia đình tôi cũng chỉ thu về chừng 8.000 quả.

Tương tự gia đình anh Lương Văn Dương, toàn bộ diện tích trồng bưởi của hàng trăm hộ nông dân của xã Tràng Xá đều bị sụt giảm năng suất tới trên 50%. Anh Hứa Văn Toàn, xóm Đồng Tác, xã Tràng Xá trồng trên 100 gốc bưởi Diễn cho biết: Đúng dịp Tết Nguyên đán Canh Tý, hoa nở rộ nhưng gặp phải thời tiết khắc nghiệt mưa đá rồi mưa lạnh kéo dài nên tỷ lệ hoa bưởi thụ phấn, đậu quả chỉ đạt khoảng 40%. Mặc dù gia đình tôi đã làm theo kinh nghiệm dân gian, dày công đi rũ mưa trên từng chùm hoa nhưng tỷ lệ đậu quả vẫn rất thấp.

Nhận định về nguyên nhân cây bưởi cho năng suất thấp, các hộ nông dân Tràng Xá cho rằng, thời điểm cây bưởi Tràng Xá ra hoa năm nay trùng vào thời điểm tháng 2 (Tết Nguyên đán Canh Tý) thời tiết có mưa đá, mưa lạnh kéo dài hoa thụ phấn kém do đó tỷ lệ đậu quả của cây bưởi chỉ đạt chừng 50% so với những năm gần đây. Ông Lương Đình Trường - một trong những người tiên phong đưa cây bưởi về trồng tại Tràng Xá cho biết: Hàng chục năm trồng cây bưởi, tôi chưa bao giờ thấy mất mùa như vậy. Năm nay, thời tiết mưa đá, mưa lạnh kéo dài không chỉ ảnh hưởng xấu khi bưởi ra hoa mà ngay cả một số diện tích ra hoa sớm, đã đậu quả non cũng bị rụng phần lớn.

Được biết, cây bưởi được một số hộ nông dân đưa về trồng tại Tràng Xá gần 30 năm trước. Năm 2011, xã Tràng Xá xây dựng thí điểm thành công mô hình trồng bưởi Diễn trên diện tích 5ha cho năng suất trên 10 tấn/ha đã khuyến khích được người nông dân trên địa bàn mạnh dạn chuyển đổi cây trồng năng suất, giá trị kinh tế thấp sang trồng bưởi. Do vậy, từ khoảng 30ha năm 2011 và đến nay toàn xã đã phát triển lên tới trên 200ha bưởi trong đó có khoảng trên 100ha đã cho thu hoạch. Bên cạnh mở rộng diện tích trồng bưởi, Tràng Xá cũng tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm để đảm bảo uy tín với khách hàng và từng bước xây dựng thương hiệu. Từ năm 2017, Hội Làm vườn xã Tràng Xá đã chủ trì xây dựng mô hình trồng bưởi theo tiêu chuẩn VietGAP và đến nay đã phát triển được gần 50ha bưởi đạt tiêu chuẩn VietGAP.

Hằng năm, mỗi cây bưởi trồng lâu năm trên đất Tràng Xá cho thu hoạch trung bình thì từ 100 đến 200 quả, đặc biệt có cây cho tới 400 quả với trọng lượng trung bình khoảng 0,8kg/quả. Với giá bán tại vườn khoảng 25.000 đến 30.000 đồng/quả, mỗi cây bưởi sẽ cho thu lãi từ 1 đến 2 triệu đồng/năm. Năm 2019, toàn xã Tràng Xá thu hoạch đạt sản lượng trên 1 nghìn tấn (khoảng 1,3 triệu quả) trong đó có khoảng 750 tấn quả chất lượng cao.

Ông Chu Thanh Phong, Chủ tịch Hội Làm vườn xã Tràng Xá cho biết: Bưởi là loại cây ăn quả dễ trồng, chăm sóc, khi cây đã bói quả thì việc chăm sóc đơn giản hơn. Cây bưởi được 100% nông dân trồng bưởi Tràng Xá tuân thủ nghiêm túc quy trình trồng và chăm sóc nên chúng tôi xác định bưởi mất mùa hoàn toàn không phải do khâu kỹ thuật mà do thời tiết bất lợi. Ước tính, năm 2020, toàn xã Tràng Xá chỉ cho thu hoạch trên 600 nghìn quả, tương đương khoảng 500 tấn, đạt 50% so với sản lượng năm 2019. Trước thực trạng này, chúng tôi đã lên kế hoạch theo dõi sinh trưởng của cây, chất lượng sản phẩm thu hoạch cho đến cuối năm để đánh giá ảnh hưởng đồng thời xác định chính xác nguyên nhân gây ảnh hưởng tới năng suất từ đó rút kinh nghiệm cho vụ bưởi những năm tới đây.