Những năm qua, việc xây dựng và phát triển thương hiệu các sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn tỉnh được ngành chức năng, chính quyền địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân quan tâm đầu tư. Qua đó, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm, “chắp cánh” cho nông sản vươn xa.
Gạo nếp Thầu Dầu là một trong những đặc sản nổi tiếng ở vùng đất ven sông Cầu thuộc xã Úc Kỳ (Phú Bình). Năm 2012, gạo lúa nếp Thầu Dầu đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu tập thể. Nếu như trước đây, bà con trong xã chủ yếu sản xuất nhỏ lẻ, chưa chú trọng đến việc nâng cao chất lượng sản phẩm thì vài năm trở lại đây, lúa nếp Thầu Dầu đã được sản xuất tập trung trên cánh đồng mẫu lớn. Tại đây, bà con áp dụng đồng bộ các tiến bộ khoa học kỹ thuật từ khâu phục tráng giống, gieo cấy, thu hoạch cùng một thời điểm nên gạo giữ nguyên hương vị, không bị pha trộn với các loại gạo khác.
Đồng chí Dương Văn Giảng, Chủ tịch UBND xã Úc Kỳ cho biết: Vụ mùa năm nay, chúng tôi đã quy hoạch được vùng sản xuất lúa nếp Thầu Dầu tập trung với diện tích trên 44ha. Cùng với đó, chúng tôi phối hợp với các đơn vị chức năng tuyên truyền, vận động bà con sản xuất theo hướng hữu cơ để nâng cao chất lượng sản phẩm; đồng thời, tổ chức thực hiện việc gắn logo, nhãn mác lên bao bì sản phẩm; tập huấn về Luật Sở hữu trí tuệ cho các hộ tham gia sản xuất lúa nếp Thầu Dầu.
Khác với Úc Kỳ, xã Vô Tranh (Phú Lương) lại có lợi thế trong phát triển cây chè và đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu chè Vô Tranh năm 2013. Thời gian qua, người dân trong xã đã mạnh dạn áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, trồng mới và thâm canh các giống chè chất lượng cao như: LDP1, TRI777, Phúc Vân Tiên... Cùng với đó, bà con còn chú trọng tới quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc, chế biến, bảo quản và đóng gói chè đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Toàn xã hiện có hơn 600ha chè kinh doanh.
Chị Tống Thị Xuyến, Trưởng xóm Trung Thành 2 chia sẻ: Để giữ vững và nâng tầm thương hiệu chè Vô Tranh, hiện nay, bà con đã thay đổi nhận thức, đẩy mạnh sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGAP, hướng đến sản xuất chè chất lượng cao, đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng. Nhờ vậy, giá bán sản phẩm chè đã tăng từ 100 nghìn đồng/kg lên 500.000 đồng/kg, thậm chí 2-3 triệu đồng/kg tùy loại.
Những năm gần đây, nhiều nông sản đã có thương hiệu và chỗ đứng trên thị trường. Hiện, toàn tỉnh đã có một số sản phẩm đã được xây dựng nhãn hiệu tập thể, như: Chè Thái Nguyên; chè Đại Từ; gạo Bao Thai Định Hóa; na La Hiên, bưởi Tràng Xá (Võ Nhai); chè Tân Cương, ổi Linh Nham, hoa đào Cam Giá (T.P Thái Nguyên); chè Trại Cài (Đồng Hỷ); gà đồi Phú Bình... Đặc biệt, nhãn hiệu tập thể Chè Thái Nguyên cũng đã được nhận văn bằng bảo hộ tại các nước và vùng lãnh thổ là: Trung Quốc, Đài Loan, Mỹ. Giá trị kinh tế của các sản phẩm được nâng lên so với trước, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, đơn vị sản xuất.
Song hành với người dân, thời gian qua, các ngành chức năng đã tăng cường công tác quản lý, kiểm tra điều kiện đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cũng như kết nối các đơn vị tham gia chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ sản phẩm. Định kỳ hằng tháng, Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản (Sở Nông nghiệp - PTNT) đã có kế hoạch giám sát tại cơ sở về toàn bộ quá trình sản xuất, chế biến, kinh doanh sản phẩm, lấy mẫu kiểm nghiệm các chỉ tiêu về an toàn thực phẩm. Đồng thời, cấp tem dán nhận diện trên sản phẩm, hướng dẫn các cơ sở quản lý và sử dụng tem dán theo đúng quy định. Đến nay, Chi cục đã cấp 3,8 triệu tem nhận diện sản phẩm an toàn theo chuỗi với sản lượng 15.000 tấn rau, chè, thịt và sản phẩm từ thịt.
Ông Dương Sơn Hà, Chi cục trưởng Chi cục quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản cho biết: Để phát huy được giá trị của thương hiệu đòi hỏi các làng nghề, hợp tác xã, hộ sản xuất cần xây dựng và thực hiện đúng quy chế quản lý sử dụng nhãn hiệu; nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người sản xuất, vai trò của các hội viên, giám sát chất lượng sản phẩm, tạo sự đoàn kết trong sản xuất kinh doanh để khai thác có hiệu quả sản phẩm đã được bảo hộ...