Vừa thu hoạch xong lúa xuân, bà con nông dân trong tỉnh lại khẩn trương dẫn nước vào đồng và làm đất, chuẩn bị gieo cấy lúa mùa năm 2021. Nhằm giảm thiểu thiệt hại do thiên tai, dịch hại gây ra, ngành Nông nghiệp cùng chính quyền các địa phương khuyến cáo người dân sử dụng các giống lúa chất lượng cao, kháng sâu bệnh tốt và gieo cấy lúa mùa đúng khung thời vụ.
Những ngày này, gia đình bà Hà Thị Bé, ở tổ dân phố Làng Sắn, phường Bách Quang (T.P Sông Công) đang huy động tối đa nhân lực để gieo cấy 8 sào lúa mùa. Bà Bé chia sẻ: Sau khi đưa nước vào ruộng, tôi đã thuê máy cày, bừa nên giờ chỉ việc bón phân là có thể cấy lúa. Vì thời tiết nắng nóng nên gia đình tôi đã dậy và ra đồng làm việc từ 5 giờ sáng. Được cán bộ khuyến nông hướng dẫn kỹ thuật, chúng tôi không còn cấy mạ dày như thời gian trước mà chuyển sang cấy ô vuông mắt sàng để cây lúa hấp thu tốt dinh dưỡng và ánh nắng mặt trời, hạn chế sâu bệnh. Sau khi cấy xong, gia đình tôi sẽ thu dọn ốc bươu vàng và dùng ni-lon quây xung quanh để hạn chế chuột cắn phá lúa.
Được biết, 2 phường Bách Quang và Cải Đan là các địa phương xuống giống sớm nhất trong vụ mùa năm nay ở T.P Sông Công. Trao đổi với chúng tôi, bà Nghiêm Thị Bình, Phó Trưởng phòng Kinh tế thành phố cho biết: Nét mới trong sản xuất vụ mùa năm 2021 là cùng với việc tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho bà con, chúng tôi còn tiến hành hỗ trợ vùng sản xuất lúa tập trung ở các xã: Bình Sơn, Bá Xuyên, phường Châu Sơn, phường Lương Sơn… với quy mô 132ha. Theo đó, bà con tham gia mô hình sẽ được hỗ trợ 50% giá giống, 50% giá phân bón hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật vi sinh và 4 máy làm đất đa năng. Từ đó, nhằm đồng bộ kết cấu hạ tầng cũng như thuận tiện ứng dụng khoa học vào thâm canh, nâng cao chất lượng sản xuất lúa trong điều kiện đất nông nghiệp ngày càng bị thu hẹp ở địa phương.
Nông dân tổ dân phố Làng Sắn, phường Bách Quang (T.P Sông Công) gieo cấy lúa mùa.
Giống như T.P Sông Công, T.X Phổ Yên cũng là địa phương tập trung cấy sớm trong vụ mùa để giải phóng đất phục vụ gieo trồng các loại cây màu vụ đông. Ông Dương Văn Hiến, Trưởng phòng Kinh tế thị xã cho biết: Trước khi vào vụ, chúng tôi đã khuyến cáo bà con thu hoạch lúa xuân xong đến đâu vệ sinh đồng ruộng ngay đến đó và xử lý rơm rạ bằng chế phẩm sinh học, phân vi sinh. Đồng thời, tiến hành kiểm tra, rà soát các công trình thủy lợi, khơi thông dòng chảy đảm bảo nguồn nước tưới, tiêu phục vụ sản xuất trong mùa mưa bão. Vụ mùa năm nay, thị xã có kế hoạch gieo cấy 4.990ha lúa, đến thời điểm này, bà con đã xuống giống được trên 70% diện tích.
Hiện nay, ở các địa phương khác trong tỉnh, bà con nông dân cũng đang tập trung chuẩn bị các điều kiện phục vụ sản xuất vụ mùa. Để sản xuất hiệu quả trong điều kiện vụ mùa hay xảy ra mưa bão, Sở Nông nghiệp và PTNT đã định hướng lịch thời vụ cho các địa phương xuống giống trà lúa mùa sớm (phấn đấu đạt 50% tổng diện tích) gieo mạ từ ngày 25-5 đến 5-6, cấy từ ngày 10 đến 20-6. Đối với trà lùa mùa trung (chiếm 30% diện tích), bà con gieo mạ từ ngày 10 đến 20-6 và cấy từ ngày 25-6 đến 10-7. Còn trà lúa mùa muộn, bà con gieo mạ từ ngày 5 đến 15-6, cấy từ ngày 5 đến 20-7. Các giống lúa được tỉnh khuyến cáo bà con đưa vào sản xuất gồm, lúa lai: SL8H-GS9, TH3-5, TH3-7, B-TE1, TEJ Vàng, VT404, MHC2…; lúa thuần: HT1, Thiên ưu 8, J02, nếp Vải, nếp Thầu dầu...
Ông Triệu Đức Nghĩa, Trưởng phòng Trồng trọt, Chi cục Trồng trọt - Bảo vệ thực vật tỉnh khuyến cáo: Bà con nên sử dụng các giống lúa có năng suất, chất lượng cao, giống ngắn ngày (nhất là đối với trà lúa sớm) thích ứng tốt với điều kiện của địa phương. Cùng với đó, hạn chế sử dụng một số giống lúa lai, lúa thuần cũ có năng suất, chất lượng kém và không sử dụng thóc thịt để làm thóc giống. Để đảm bảo thời vụ và cho năng suất cao, bà con nên áp dụng phương pháp gieo “mạ sân”, “mạ khay”, “mạ ném”, áp dụng biện pháp gieo thẳng đối với chân ruộng chủ động nước. Đồng thời, cấy mạ non, cấy ít dảnh, nông tay, thưa phù hợp và chủ động phòng trừ sâu bệnh hại, bảo vệ cây trồng trong mùa mưa bão.
Cùng với sự vào cuộc tích cực của các cơ quan chuyên môn và bà con nông dân, Công ty TNHH Một thành viên Khai thác thủy lợi Thái Nguyên cũng đã tổ chức khơi thông dòng chảy trên hệ thống kênh hồ Núi Cốc; xây dựng kế hoạch cấp nước, chống úng cho từng vùng, dẫn nước đến mặt ruộng đúng, đủ và tránh thất thoát, lãng phí. Theo kế hoạch, vụ mùa năm nay, toàn tỉnh gieo cấy 38.980ha lúa (giảm hơn 500ha so với cùng kỳ năm ngoái), phấn đấu sản lượng đạt 206 nghìn tấn. Tính đến ngày 22-6, bà con nông dân trong tỉnh đã gieo cấy được trên 7.000ha. Với chủ trương mở rộng tối đa diện tích sử dụng giống lúa năng suất, chất lượng, áp dụng cơ giới hóa vào đồng ruộng, Sở Nông nghiệp và PTNT đề nghị các địa phương hướng dẫn người dân gieo cấy lúa mùa theo đúng cơ cấu giống và khung thời thời vụ, đảm bảo lúa trỗ tránh được nắng nóng và bất lợi của thời tiết. Đồng thời, chú trọng xây dựng chuỗi liên kết sản xuất theo mô hình “Cánh đồng lớn”, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ hợp tác, hợp tác xã, người dân liên kết sản xuất với doanh nghiệp, gắn với bao tiêu sản phẩm.