Thu phí ô tô, xe máy gấp 10 lần giá trị xe?

Để kiểm soát lượng ô tô, xe máy tham gia giao thông, Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính (VAFI) vừa kiến nghị Bộ Tài chính ban hành "Phí được quyền mua ô tô, xe máy" với mức thu lên tới 4-10 lần giá trị xe. Cơ quan này còn đề nghị không cấp phép nhà máy sản xuất, lắp ráp ô tô, xe máy trước tình trạng "bội thực" hiện nay.

Trong công văn số 695/HHĐTTC gửi tới các bộ ngành liên quan ngày 31/5/2011, VAFI cho rằng, với các sắc thuế hiện hành như thuế giá trị gia tăng, thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, nếu áp dụng hết khung thì cũng không thể ngăn chặn được tình trạng nhập khẩu ngày càng gia tăng, nhất là đối với các loại  ô tô, xe máy đắt tiền xa xỉ vì nó chưa thấm vào đâu đối với những người có thu nhập khá và giàu.

Cùng với đó, việc sử dụng công cụ “Phí được quyền mua ô tô, xe máy” ở mức rất cao so với giá trị thị trường của ô tô, xe máy như nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng giúp Chính phủ hoàn toàn kiểm soát được số lượng, cơ cấu phương tiện, giá trị nhập khẩu theo từng thời kỳ. Ngoài ra, sử dụng các loại phí được quyền mua ô tô, xe máy sẽ phân loại được đối tượng chưa phải thu, đối tượng phải thu, đối tượng thu nhiều… và sẽ thu được một khoản tiền lớn dành cho phát triển giao thông, đồng thời cũng có tác dụng điều tiết thu nhập.

Về chính sách cụ thể, VAFI kiến nghị với xe máy xe bình dân (giá trị thấp nhất ) tương ứng với người có thu nhập thấp sẽ không thu phí ở khu vực nông thôn, các thành phố nhỏ; thu phí thấp hoặc chưa thu ở thành phố lớn. Với xe đắt tiền gấp từ 3 lần trở lên so với xe bình dân thì thu phí bằng từ 2 lần giá trị xe trở lên, xe đắt tiền gấp 5 lần xe bình dân thì thu phí bằng 4 lần giá trị xe.

Với ô tô, Hiệp hội này cho rằng phí được quyền mua ô tô con cần áp dụng cho mọi đối tượng, trừ các loại xe bus, xe du lịch, xe tải, xe taxi phục vụ giao thông công cộng nhưng phải có biện pháp quản lý với đối tượng này để tránh lạm dụng chính sách. Việc phân chia mức phí theo giá trị thị trường của xe và bắt đầu tính từ loại xe bình dân. Mức phí khởi đầu sẽ bằng 100% giá trị thị trường của xe bình dân và được nâng lên mức lũy tiến theo nguyên tắc phí thu sẽ vượt từ 3 – 10 lần giá trị thị trường của các dòng xe xa xỉ.

Ngoài ra, VAFI cũng cho rằng hiện nay đã có quá nhiều nhà máy sản xuất, lắp ráp ô tô, xe máy, năng lực sản xuất quá dư thừa dẫn tới giá thành sản xuất cao; khả năng nội địa hoá rất thấp. Việc ra đời và hoạt động của tất cả các cơ sở sản xuất ô tô, xe máy từ trước tới nay đều vận dụng nguyên tắc “thuế thấp cho khu vực sản xuất trong nước” nhưng họ không thể có khả năng phát triển theo chiều sâu (tăng tỷ lệ nội địa hóa đáng kể). Vì thế, hiệp hội này kiến nghị không cấp phép thành lập mới các nhà máy sản xuất ô tô, xe máy phục vụ tiêu dùng trong nước.

"Ngay từ bây giờ cần phải xác định nguyên tắc cơ bản : Nếu chúng ta không có những giải pháp cương quyết mạnh mẽ trong việc hạn chế sử dụng ô tô, xe máy thì sẽ  trong tương lai gần sẽ không có đường để đi mặc dù hàng năm ngân sách Nhà nước bỏ ra hàng trăm ngàn tỷ để phát triển giao thông công cộng " - văn bản của VAFI nhấn mạnh.