Sau khi xăng sinh học E5 đưa vào sử dụng trên toàn quốc được khoảng ba tháng nay, một số doanh nghiệp (DN) đã phản ánh rằng lượng tiêu thụ loại xăng này hơi thấp, đồng thời kiến nghị cho phép sử dụng lại xăng RON92. Tuy nhiên theo các chuyên gia và doanh nghiệp thì không nên tính chuyện sử dụng lại xăng RON92.
Sử dụng lại xăng RON92 là đi ngược xu hướng
Mới đây, Công ty TNHH Một thành viên Dầu khí TP Hồ Chí Minh (Saigon Petro) đã có công văn kiến nghị Bộ Công thương và Bộ Tài chính, trong đó cho rằng, do sản lượng tiêu thụ xăng E5 hai tháng đầu năm 2018 chiếm tỷ trọng quá thấp - 30% trong tổng lượng xăng tiêu thụ của Saigon Petro (trước đây tiêu thụ xăng RON92 chiếm 65%). Trong khi đó, nhiều loại phương tiện chỉ cần dùng xăng tiêu chuẩn mức xăng E5 hoặc xăng RON92 lại phải chuyển sang dùng xăng RON95 có giá cao hơn, là một sự lãng phí. DN này cũng kiến nghị cơ quan quản lý giảm thuế bảo vệ môi trường sinh học E5, làm cơ sở để DN giảm giá bán, kích thích tiêu thụ sản phẩm này, tránh lãng phí nguồn lực xã hội. Thậm chí, theo Saigon Petro, trong thời gian tới, sản lượng xăng E5 vẫn thấp dù đã áp dụng các biện pháp thì nên cho sử dụng lại xăng RON92.
Chia sẻ về đề xuất của DN, chuyên gia kinh tế Nguyễn Tiến Thỏa – Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Thẩm định giá Việt Nam cho rằng, nhìn về tổng thể, chủ trương của Chính phủ về sử dụng các loại xăng ít ảnh hưởng đến môi trường như các nước khác đang sử dụng là hướng đi đúng đắn để góp phần giữ gìn môi trường khỏi ô nhiễm. Cho nên, việc tính toán để sử dụng lại xăng RON92 là không nên.
Dưới góc độ của DN, đồng ý với chuyên gia Nguyễn Tiến Thỏa, ông Nguyễn Hồng Minh – Tổng thư ký Hiệp hội Vận tải TP Hà Nội, Chủ tịch – Tổng giám đốc Công ty Nguyên Minh (taxi Nguyên Minh) chia sẻ, nước ta đã bước vào giai đoạn hội nhập sâu rộng nên phải tuân thủ theo các quy định của quốc tế. Trên thế giới, xu hướng chung là sử dụng các loại nhiên liệu thân thiện với môi trường. Do xăng RON92 có nhiều chì, ảnh hưởng đến môi trường nên chủ trương không nên sử dụng nữa là đúng đắn.
Giải quyết ba vấn đề
Dù không đồng tình với việc sử dụng lại xăng RON92 nhưng để lượng tiêu thụ xăng E5 khả quan hơn, các chuyên gia cho rằng, cần thêm nhiều giải pháp mạnh mẽ, toàn diện và giải quyết vấn đề từ gốc.Ông Nguyễn Tiến Thỏa cho rằng: “Giảm thuế là một trong những giải pháp để tạo chênh lệch giá giữa hai loại xăng, từ đó tạo động lực giúp người tiêu dùng (NTD) tăng cường sử dụng xăng E5. Tuy nhiên, ngay thời điểm hiện tại, để khuyến khích sử dụng xăng E5 thì không nên đi từ hướng giảm thuế mà phải đi từ cái gốc trước”.
Vị chuyên gia kinh tế này cho rằng, giải pháp đầu tiên phải đi từ nguồn cung ethanol ra thị trường. Phải sản xuất ra ethanol theo hướng ứng dụng công nghệ nào, giải pháp ra sao để tạo ra sản phẩm với giá thành hợp lý. Còn hiện nay, việc chỉ có một đơn vị duy nhất sản xuất ethanol cho thị trường để pha chế xăng E5, không kiểm soát được chi phí thì chưa ổn.
Thứ hai, để khuyến khích NTD thì phải xem xét các chính sách thu của Nhà nước ở mức độ hợp lý. “Việc này không phải là sự phân biệt giữa các loại xăng với nhau, mà đây là chủ trương cần có để tạo ra sự chênh lệch giữa xăng E5 và xăng khoáng trong thời gian đầu. Khi NTD thấy mức giá xăng E5 là hợp lý, hấp dẫn thì sẽ tăng sử dụng”, ông Nguyễn Tiến Thỏa đề xuất.
Đặc biệt, phải chứng minh được trên thực tế xăng E5 sử dụng an toàn với động cơ, bớt tiêu hao thì sẽ hấp dẫn được NTD. Đây là vấn đề cốt lõi nhất bởi hiện nay, nhiều NTD vẫn hoang mang về chất lượng và độ an toàn của xăng E5 nên hạn chế sử dụng.
Ông Nguyễn Hồng Minh thẳng thắn, một sản phẩm muốn đưa ra thị trường thì chất lượng phải đặt lên hàng đầu. Cụ thể, với sản phẩm xăng thì phải bảo đảm chất lượng để động cơ có thể chạy được đúng với tiêu chuẩn kỹ thuật và phải khiến lái xe cảm nhận được chất lượng tương đồng với các sản phẩm cũ để yên tâm sử dụng. Tuy nhiên, theo phản ánh của nhiều lái xe của Nguyên Minh taxi, xăng E5 thiếu độ bốc như xăng khoáng và khiến động cơ kêu khi sử dụng. Do đó, ông Minh cho rằng, muốn NTD chọn lựa sử dụng, yếu tố chất lượng phải được đặt lên hàng đầu. “Nếu chất lượng tốt, lại có tác dụng bảo vệ môi trường, NTD sẽ không lý gì từ chối sử dụng xăng E5. Còn lại, nếu chất lượng không bảo đảm thì dù giảm giá đến đâu cũng không kích thích được NTD sử dụng” – ông Minh khẳng định.
Về phía các cơ quan quản lý nhà nước, tại cuộc họp thường kỳ tháng 2/2018 của Chính phủ diễn ra mới đây, Thứ trưởng Công thương Đỗ Thắng Hải cho biết, từ ngày 1-1-2018 theo lộ trình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, xăng E5 được bán đại trà trên toàn quốc. Đến thời điểm hiện nay, theo báo cáo của các đầu mối cũng như các Sở Công thương trên toàn quốc thì số lượng xăng E5 tiêu thụ tăng tương đối nhanh.
Theo Sở Công thương Hà Nội, tính đến hết tháng 1/2018, sản lượng tiêu thụ xăng trên địa bàn Hà Nội vào khoảng 110 nghìn m3, trong đó lượng tiêu thụ xăng E5 RON92 khoảng 53% tổng sản lượng tiêu thụ, xăng RON95 đạt khoảng 47%. Theo báo cáo của các DN đầu mối, thương nhân phân phối trên địa bàn Thủ đô, sau một tháng dừng hẳn kinh doanh mặt hàng RON92 chuyển sang kinh doanh xăng E5 RON92, người tiêu dùng đã dần chấp nhận sử dụng mặt hàng E5 RON92 và xăng E5 RON92 được đánh giá khá tốt, máy hoạt động ổn định.
Riêng với các DN muốn ngừng bán xăng E5, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cũng khẳng định, quyền kinh doanh là quyền của DN. Trong chức trách liên quan đến việc điều hành xăng dầu hay liên quan đến quyền kinh doanh của DN, Bộ Công thương sẽ phối hợp trực tiếp với Sở Công thương nơi DN kinh doanh để tháo gỡ khó khăn hoặc có thể phối hợp với DN đó thực hiện đúng các quy định của pháp luật, tạo điều kiện cho DN sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực xăng dầu.