Gần như việc hệ thống đèn tín hiệu có 3 màu đỏ - vàng - xanh đã trở thành điều hiển nhiên phải thế với những ý nghĩa cho từng màu là giống nhau trên toàn thế giới. Đỏ dừng, vàng chuẩn bị, xanh được đi. Nhưng tại sao những màu này lại mang ý nghĩa như vậy ?
Đèn giao thông đã là thứ quá quen thuộc với tất cả mọi người. Toàn bộ người tham gia giao thông đều phải tuân theo hệ thống đèn chỉ dẫn. Quy luật đơn giản: đỏ - dừng; xanh – đi; vàng – chuẩn bị (chú ý chuyển tín hiệu). Quy định về đèn giao thông như nhau trên toàn thế giới. Nhưng có lẽ ít ai tự hỏi tại sao lại là 3 màu đỏ, xanh, vàng mà không phải màu khác.
Hệ thống đèn giao thông đầu tiên trên thế giới xuất hiện tại Luân-đôn, Anh năm 1868, được sử dụng để kiểm soát giao thông đường sắt tại ngã giao giữa phố George và Bridge. Thiết kế thủa sơ khai của chiếc đèn giao thông chỉ là hai “cánh tay” thằng có thế di chuyền trên theo chiều ngang, giơ biển thông báo tàu sắp đến và họ cần phải dừng lại. Nhưng một vấn đề đặt ra lúc đó là khi những tấm biển được sơn vẽ thông thường sẽ không thể nhìn thấy được khi trời tối. Lúc này, các kỹ sư đương sắt đã nảy ra ý tưởng gắn những chiếc đèn nhỏ với màu sắc khác nhau trên biển để cảnh báo người qua đường dừng lại và thận trọng để ý tàu đang sắp đi qua. Các kỹ sư đã lựa chọn màu đỏ cho ý nghĩa dừng lại và màu xanh lá cây để cảnh báo thận trọng với đường tàu.
Cảnh sát là người chịu trách nhiệm đổi màu đèn tín hiệu
Nhưng mọi thứ thay đổi chỉ vài năm sau đó, đặc biệt là khi đèo giao thông được sử dụng trong ngành công nghiệp ô tô. Năm 1912, tại Wire Lester Farnsworth, Hoa Kỳ, cột đèn tín hiệu giao thông đầu tiên xuất hiện với hai màu đỏ và xanh lá cây được vận hành bằng tay và đặt ở đại lộ Main Street và Second South. Vào thời gian đó mới chỉ có một vài ô tô lưu hành trên đường và các quy tắc giao thông gần như là không có mấy, các lái xe khá ngạc nhiên với phát minh đèn tín hiệu mới. Do vậy, cần có cảnh sát đứng giám sát việc thực thi luật mới.
Hệ thống đèn tín hiệu của tàu hỏa
Trở lại với việc tìm hiểu lí do ba màu đỏ-vàng-xanh được lựa chọn. Hệ thống đèn tín hiệu giao thông đầu tiên được dùng cho đèn sắt với: đỏ - dừng lại; xanh- thận trọng và trắng – cho đi. Trong khi hai màu còn lại thể hiện ý nghĩa rõ ràng thì màu trắng lại khiến các cơ quan chức năng đau đầu. Vì đèn trắng lẫn với các loại đèn sử dụng trong nhà hay trên đường phố khắp nơi, khiến người đi đường nghĩ rằng cả cụm đèn chỉ là đèn chiếu sáng thông thường nên không có ý thức tuân theo. Hậu quả dẫn đến vô cùng nghiêm trọng với nhiều tai nạn thương vong không nhỏ.
Đèn tín hiệu giao thông sử dụng trên khắp thế giới đều có 3 màu đỏ-vàng-xanh
Màu đỏ liên quan mật thiết đến máu và do đó được lựa chọn cho tín hiệu “dừng” cho tất cả các xe đang đi đến. Màu đỏ gợi ấn tượng về những tình huống nguy hiểm, có thể sẽ dẫn đến hệ quả nghiêm trọng nếu bỏ qua tín hiệu màu đỏ. Sự gợi tưởng đặc trưng của màu đỏ khiến nó trở thành màu được áp dụng cho tín hiệu “dừng” và tránh những tai nạn có thể xảy ra trên khắp thế giới.
Đối với màu xanh lá cây, đây là một biểu tượng màu sắc khác dùng trong giao thông. Như màu đỏ, màu xanh là nguồn gốc của một loại cảm xúc, gợi tưởng khác cho con người . Màu xanh gợi sự thư thái, dễ chịu của thiên nhiên sẽ không để lại ấn tượng mạnh mẽ đến người lái xe khi nhìn nó. Thêm vào đó, màu xanh còn dễ nhận thấy trong đêm, không làm lái xe nhầm lẫn.
Cuối cùng là màu vàng. Các nhà nghiên cứu đã phải tốn khá nhiều công suy nghĩ để chọn ra màu này sử dụng trong hệ thống đèn giao thông. Nó được dùng để báo hiệu sắp chuyển sang đèn xanh. Hầu hết mọi người vẫn nghĩ màu vàng biểu tượng cho mặt trời, một lần nữa mang lại hiệu ứng thư thái cho người đi đường và ít gây sự chú ý cho lái xe hơn màu đỏ. Tuy nhiên, đây cũng là một lựa chọn tốt cho ban đêm bởi một ánh sáng màu vàng như vậy có thể dễ dàng nhận biết từ xa.
Đèn giao thông được phát triển từ rất nhiều năm qua, đặc biệt giải quyết vấn đề biển tín hiệu không thể thấy được trong đêm và trở nên hiệu quả hơn rất nhiều. Các quốc gia trên thế giới hiện nay đều sử dụng hệ thống đèn tín hiệu tự động với quy chuẩn chung đỏ - vàng - xanh. Điều đặc biệt hơn cả, hiện nay hệ thống đèn giao thông có màu đỏ sắc cam giúp người mù màu vẫn có thể nhận biết tín hiệu cần dừng lại.
