Cần tổ chức lực lượng truy quét trên sông

Thời gian gần đây, trên dòng sông Công đoạn chảy qua địa bàn các xóm Cầu Sơn, Tân Thịnh, Hợp Thịnh ở xã Trung Thành (Phổ Yên) đã xuất hiện tình trạng khai thác cát trái phép.

Việc ngăn chặn hoạt động này của lực lượng chức năng huyện Phổ Yên thì gặp nhiều khó khăn bởi đây là địa bàn giáp ranh với huyện Sóc Sơn (Hà Nội)…

Một ngày cuối tháng 10, chúng tôi có mặt tại bờ sông Công ở đoạn nói trên. Bờ bên này là đất thuộc xã Trung Thành, bờ bên kia thuộc huyện Sóc Sơn. Thực tế cho thấy không kém phần sôi động so với nhiều điểm khai thác cát sỏi trái phép trên sông Cầu, tại đoạn sông Công này tình trạng khai thác cát trái phép diễn ra ngang nhiên giữa ban ngày. Chúng tôi đếm được có 2 máy hút cát đang hoạt động hết công suất tại bãi bồi ở giữa lòng sông, hơn 10 chiếc tàu chuyên chở cát thì chầu chực quanh đó chờ “ăn hàng”. Uớc tính mỗi ngày có tới hàng trăm m3 cát được móc lên tại đây. Trên bờ sông thuộc địa phận xã Trung Thành, cát chất thành những “quả núi” to, nhỏ khác nhau, chờ xe ô tô chở đi các công trình xây dựng…

Theo phản ánh của người dân địa phương, tình trạng khai thác cát trái phép đã xảy ra tại đây từ nhiều tháng nay. Chủ phương tiện hút cát, tàu chuyên chở là người ở nhiều địa phương khác nhau. Cát trên đoạn sông này có chất lượng tốt, được đem đi tiêu thụ khắp nơi. Đại diện các cơ quan chức năng của huyện Phổ Yên, chính quyền xã Trung Thành thỉnh thoảng có đến kiểm tra, nhưng chưa giải quyết triệt để được. Gần đây (tháng 7-2011), chỉ có một trường hợp do khai thác cát vào bờ sông phía xã Trung Thành (dân địa phương thường gọi là “thục bờ”, dễ gây ra tình trạng sạt lở bờ sông) là bị ngăn chặn ngay lập tức, đồng thời bị phạt 10 triệu đồng.

Đến thời điểm hiện nay, UBND tỉnh chưa cấp phép cho bất cứ đơn vị, cá nhân nào khai thác cát sỏi tại khu vực này, thế nhưng tình trạng khai thác trái phép vẫn diễn ra hàng ngày, không theo quy hoạch, không đảm bảo các điều kiện quy định về phòng, chống lụt bão, bảo vệ môi trường… Thậm chí, ở phía bờ sông bên kia (thuộc huyện Sóc Sơn), chúng tôi thấy có một đoạn bãi bồi đã bị sạt lở dài hàng trăm mét. Đó là chưa kể theo quy định của Pháp lệnh Phòng chống lụt bão, mọi hoạt động thăm dò, khảo sát, khai thác cát sỏi trên sông phải dừng lại trong mùa mưa lũ (từ ngày 15-5 đến 30-10 hàng năm) để tránh tác động xấu tới đê điều, dòng chảy. Vậy là, hoạt động khai thác cát trên đoạn sông này đã… bất chấp cả Pháp lệnh. 

Được biết, vào các ngày 21 và 24-10, Tổ kiểm tra hoạt động khai thác, vận chuyển, tiêu thụ cát sỏi trái phép trên địa bàn huyện Phổ Yên (gồm đại diện Phòng Tài nguyên - Môi trường, Công an huyện, Đội Quản lý thị trường, Ban CHQS huyện và một số cán bộ xã Trung Thành) đã tiến hành kiểm tra tại khu vực các xóm Tân Thịnh, Hợp Thịnh. Kết quả, theo ông Ngô Mạnh Khắc, Trưởng phòng Tài nguyên - Môi trường huyện (đồng thời là Tổ trưởng tổ kiểm tra): Qua kiểm tra  thực địa bến bãi tập kết, kinh doanh cát ở xóm Tân Thịnh của HTX Khai thác, vận chuyển vật liệu xây dựng xã Trung Thành (do ông Trần Văn Hòa làm Chủ nhiệm), chúng tôi phát hiện HTX này kinh doanh bến bãi tập kết cát sỏi trái phép, mua bán cát không có nguồn gốc rõ ràng (cũng là trái phép). Đối với HTX Sản xuất vật liệu xây dựng xã Trung Thành (ở xóm Hợp Thịnh, do ông Nguyễn Văn Cường làm Chủ nhiệm) cũng tập kết cát trái phép, bến bãi kinh doanh cát thì không có giấy phép do cơ quan có thẩm quyền cấp.

Tuy nhiên, vẫn theo ông Ngô Mạnh Khắc, Tổ kiểm tra của huyện chỉ có thể thực thi nhiệm vụ tại các bến bãi tập kết, kinh doanh cát sỏi nằm trên bờ thuộc địa phận huyện Phổ Yên, khi phát hiện hành vi sai phạm thì lập biên bản và báo cáo để lãnh đạo UBND huyện có biện pháp xử lý. Còn đối với tình trạng khai thác cát trái phép tại khu vực giữa dòng sông Công ở đoạn nói trên thì Tổ kiểm tra không thể ngăn chặn được. Bởi, cứ thấy bóng dáng lực lượng kiểm tra là các đối tượng khai thác cát trái phép lại “dạt” máy hút cùng tàu chuyên chở về phía bờ sông thuộc địa phận huyện Sóc Sơn. Khi đó, lực lượng chức năng của huyện Phổ Yên đành “bó tay”…

Trước thực tế như vậy, ông Phạm Tuấn Lợi, Phó phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Phổ Yên cho rằng: Để ngăn chặn triệt để tình trạng khai thác cát trái phép trên dòng sông Công đoạn chảy qua địa phận xã Trung Thành, đề nghị UBND tỉnh phối hợp với T.P Hà Nội chỉ đạo lập tổ chốt trên sông, thường xuyên tuần tra, truy quét tại đoạn sông này. Về phía huyện Phổ Yên cũng cần tăng cường kiểm tra các bến bãi tập kết, kinh doanh cát, xử lý kiên quyết, kịp thời các hành vi vi phạm. Như thế sẽ hạn chế tối đa nguồn cát khai thác trái phép được tập kết và tiêu thụ trót lọt…

Rõ ràng, những biện pháp nói trên là rất cần thiết, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, ngành liên quan.