Buôn lậu và cuộc chiến chống buôn lậu vẫn diễn biến phức tạp

Theo thông tin từ Ban chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban chỉ đạo 389 quốc gia), từ đầu năm đến nay, tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, kinh doanh trái phép, vi phạm an toàn thực phẩm, sở hữu trí tuệ, hàng giả, hàng kém chất lượng diễn biến khá phức tạp.  

Đặc biệt là tình trạng mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy, pháo nổ, rượu, bia, thuốc lá điếu, mỹ phẩm, gia cầm và sản phẩm của gia cầm, nông sản, đồ điện tử, điện lạnh, hàng tiêu dùng các loại ở tuyến biên giới, cửa khẩu đường bộ; tình trạng buôn lậu xăng, dầu, than, quặng, gỗ, thuốc lá điếu … tên các vùng biển Đông Bắc, miền Trung và Tây Nam...

Cùng với đó, tại các cửa khẩu cảng hàng không quốc tế, bưu điện quốc tế, tình trạng buôn lậu, vận chuyển trái phép ma túy, sản phẩm của động vật hoang dã và các loại hàng hóa có giá trị kinh tế cao. Trong nội địa, tình trạng sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn còn xảy ra với quy mô, tính chất phức tạp tại nhiều tỉnh, thành phố, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sức khỏe người tiêu dùng.

* Buôn lậu diễn biến phức tạp

Con số trên 95.800 vụ việc vi phạm bị phát hiện, xử lý (tăng 33,98% so với cùng kỳ năm 2014) và số tiền thu hồi về ngân sách nhà nước lên đến trên 4.363 tỷ đồng (tăng 6,6% so với cùng kỳ) đã cho thấy phần nào diễn biến phức tạp của tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại trong 6 tháng qua. Trong số này, riêng Thành phố Hồ Chí Minh đã phát hiện trên 24.300 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách 1578,5 tỷ đồng. Hà Nội phát hiện trên 8.500 vụ, tổng giá trị hàng hóa tịch thu, tiêu hủy 1.057 tỷ đồng. Lực lượng Hải quan qua thanh tra, kiểm tra sau thông quan đã phát hiện, bắt giữ trên 10.000 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách Nhà nước trên 850 tỷ đồng.

Nhiều vụ việc lớn đã bị phanh phui, điển hình như vụ bắt 20 tấn thực phẩm chức năng nguyên liệu kém chất lượng, giả nhãn mác sữa ong chúa, nhau thai cừu của nước ngoài vào ngày 15/6 vừa qua tại Hà Nội. Hay vụ buôn lậu 62 nghìn bao thuốc lá lậu tại Củ Chi; bắt giữ 611.000 lít dầu lậu trên vùng biển Kiên Giang… Trong số các vụ việc vi phạm trên, đã có 699 vụ/819 đối tượng bị khởi tố. Hà Nội đã khởi tố hình sự 25 vụ/35 đối tượng. Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã ra quyết định khởi tố 76 vụ án, các cơ quan chức năng đang tiếp tục rà soát, hoàn chỉnh các thủ tục để khởi tố các vụ khác.

* Nóng tình trạng mua bán, vận chuyển ma túy

Là địa bàn giáp biên giới với Trung Quốc, tình trạng buôn bán, vận chuyển ma túy tại Quảng Ninh diễn ra hết sức phức tạp. Đây là nơi trung chuyển ma túy từ các tỉnh Tây Bắc như Sơn La, Điện Biên, Lai Châu và khu vực miền T ung xuất lậu sang Trung Quốc ; đồng thời cũng là địa bàn ma túy tổng hợp dạng viên, ma túy đá, ketamin thẩm lậu vào thông qua các cửa khẩu. Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Long cho biết 6 tháng qua, Quảng Ninh đã bắt 196 vụ/333 đối tượng, tang vật thu được gồm 86,6 kg và 214 viên ma túy tổng hợp, 7,2 kg heroin, 125 kg cần sa tươi.

Theo ông Nguyễn Văn Cẩn, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, qua xem xét trên 10 nghìn vụ buôn lậu mà lực lượng này phát hiện nổi lên tình hình tội phạm buôn lậu qua biên giới chủ yếu bằng đường hàng không, có dấu hiệu liên quan đến các tổ chức mafia quốc tế. Từ đầu năm đến nay, toàn ngành đã bắt gần 50 kg cocain, qua đó, Hải quan Việt Nam đã phối hợp với hải quan một số nước tiếp tục bóc gỡ các đường dây mua bán, vận chuyển ma túy xuyên quốc gia .

Theo số liệu của Ban chỉ đạo 389 quốc gia, 6 tháng đầu năm 2015, lực lượng chống buôn lậu đã phát hiện, bắt nhiều đường dây mua bán, vận chuyển ma túy lớn, thu hơn 100 kg và 127 bánh heroin, 71 kg và 271 nghìn viên ma túy tổng hợp, 84 kg ma túy đá, 48 kg thuốc phiện, 43 kg cocain, 24,8 kg cần sa, 2,7 kg tiền chất. Điển hình như vụ Cục điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) và Cục Hải quan Hà Nội phối hợp với Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh, Cục cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy – C47 (Bộ Công an) và Công an thành phố Hà Nội bóc gỡ đường dây vận chuyển trái phép cocain vào Việt Nam qua cảng Cát Lái (Thành phố Hồ Chí Minh) và đường hàng không về Hà Nội với số cocain thu được lên đến 43 kg, trị giá trên 100 tỷ đồng. Đây cũng là một trong những vụ vận chuyển cocain lớn nhất từ trước đến nay mà lực lượng Hải quan tham gia phát hiện, bắt giữ.

* Tinh vi và thủ đoạn

Các đối tượng buôn lậu dùng rất nhiều thủ đoạn để luồn lách, tránh né các lực lượng chức năng, tuồn hàng lậu vào trong nước – lãnh đạo tỉnh Gia Lai cho biết về tình hình buôn lậu khu vực biên giới giữa Việt Nam và Campuchia.

Nhận định của lực lượng chức năng cho thấy trên tuyến đường bộ, đối tượng buôn lậu thường lợi dụng địa hình đường biên dài, hiểm trở; những nơi xa xôi, hẻo lánh để tập kết hàng hóa, chờ thời cơ thuận lợi chia nhỏ, lén lút vận chuyển qua các đường mòn, lối mở… vào nội địa tiêu thụ. Đối tượng thường cất giấu, ngụy trang, trà trộn hàng lậu trong người, trong hành lý cá nhân… khi xuất cảnh, nhập cảnh hoặc gia cố thêm hầm hàng, vách ngăn trên phương tiện vận tải, ghe, xuồng để chứa hàng lậu. Trên tuyến cảng biển, nhiều đối tượng lợi dụng loại hình xuất nhập khẩu, đăng ký tờ khai kinh doanh tạm nhập - tái xuất là hàng cấm nhập khẩu, kinh doanh tạm nhập có điều kiện với số lượng lớn nhưng lại không thực hiện tái xuất theo quy định mà phá niêm phong hải quan, móc nối tiêu thụ nội địa.

Theo Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Hồng, lợi dụng sự thông thoáng trong thông quan hàng hóa, đối tượng buôn lậu sử dụng phương thức chọn luồng. Cùng một lô hàng nhưng đối tượng thực hiện khai báo tờ khai ở nhiều chi cục hoặc khác chi cục, nếu hải quan đưa vào luồng đỏ thì hủy tờ khai, chọn luồng vàng, xanh để thông quan hàng hóa. Gần đây, trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh xuất hiện hiện tượng xe ô tô du lịch vận chuyển mỗi chuyến vài ngàn bao thuốc lá nhập lậu từ biên giới các tỉnh Long An, Tây Ninh về. Các đối tượng sử dụng nhiều thủ đoạn khó kiểm tra phát hiện như thường xuyên thay đổi cung đường vận chuyển, chế tạo lại kết cấu phương tiện để cất giấu, đóng giả học sinh, sinh viên, người dân để vận chuyển thuốc lá nhằm qua mắt lực lượng chống buôn lậu.

Các đối tượng buôn lậu cũng thường lôi kéo, dụ dỗ, mua chuộc một số người già, học sinh, người lao động nghèo thông qua con đường du lịch, du học để tham gia đường dây xuất nhập ma túy, tiền chất gây nghiện hướng thần. Nhiều vụ ma túy lớn được phát hiện, bắt giữ từ đầu năm đến nay cho thấy các đối tượng mua bán, vận chuyển ma túy luôn nghĩ ra nhiều thủ đoạn hết sức tinh vi để qua mắt lực lượng chức năng như giấu ma túy trong hộp nhang, trong ống thép được hàn kín hai đầu, trong ruột thanh gỗ lót sàn container hay trong lõi thép của trục cán máy xay lúa…/.