“Sóng ngầm” sau dịch vụ cầm đồ

Cho vay, cầm đồ là dịch vụ kinh doanh có điều kiện, được pháp luật công nhận, nó có thể giúp giải quyết về mặt tài chính khi cấp bách cho khách hàng. Thế nhưng, hoạt động của các cửa hiệu này luôn ẩn chứa sự phức tạp, phần lớn người kinh doanh lợi dụng dịch vụ để thực hiện những hành vi cho vay nặng lãi. Và phía sau những biển hiệu cho vay cầm đồ có khi còn là một “thế giới ngầm” đầy manh động.

Trong 2 năm trở lại đây, số lượng các cửa hiệu cho vay, cầm đồ trên địa bàn huyện Đồng Hỷ mọc lên khá nhanh. Đến nay, toàn huyện có trên 40 hiệu cho vay, cầm đồ, không chỉ tập trung ở trung tâm huyện lỵ mà ngay cả những xã vùng sâu, vùng xa cũng đã xuất hiện. Các cửa hiệu thường cho vay tiền bằng nhiều hình thức, thủ đoạn khác nhau như: yêu cầu làm hợp đồng cho thuê phương tiện rồi cắm lại để vay tiền, viết giấy vay nợ… và tính với lãi suất rất cao. Rồi cứ vài ngày, chúng chốt lãi một lần. Nếu người vay không trả lãi thì phần lãi sẽ cộng vào tiền nợ gốc để tiếp tục tính lãi. Cứ thế, lãi suất sẽ nhanh chóng tăng lên, người vay phải trả một khoản tiền nợ lớn.

Để hoạt động, một số hiệu cầm đồ đã thu nạp các đối tượng, thành phần xấu, những kẻ có tiền án, tiền sự để bảo kê, đòi nợ. Bọn chúng thường rất manh động, hoạt động theo kiểu băng nhóm. Khi người vay không có khả năng trả nợ, những đối tượng này không ngại sử dụng, hung khí để đe dọa, bắt giữ, đánh đập hòng siết nợ. Bởi thế mà thời gian qua, không ít vụ phạm pháp hình sự trên địa bàn xảy ra liên quan đến loại hình dịch vụ này, ảnh hưởng đến an ninh trật tự của địa phương, gây bức xúc trong xã hội.

Nhiều người dân huyện Đồng Hỷ vẫn chưa hết ám ảnh trước vụ án giết người bằng súng và dao tại Nhà nghỉ Hương Rừng xảy ra vào cuối năm 2013 khiến 1 người chết và 1 người trọng thương. Nguyên nhân sâu xa của vụ án nghiêm trọng này là do mâu thuẫn vay nợ tiền của hiệu cầm đồ. Theo đó, anh Nguyễn Thành Tuân là nhân viên nhà nghỉ Hương Rừng có vay của Hoàng Quốc Tuấn (hiệu cầm đồ Tân Bình, cùng địa chỉ ở xã Hóa Thượng, Đồng Hỷ) 30 triệu đồng. Hai bên thỏa thuận lãi suất ở mức 3 nghìn đồng/1 triệu/ngày. Anh Tuân để lại giấy tờ tùy thân, bằng lái xe cùng một giấy thuê xe máy của cửa hiệu. Sau đó, anh Tuân đã trả được gần nửa tổng số tiền. Số nợ còn lại anh Tuân dự định trả nợ dần nhưng chưa đầy nửa năm sau (tháng 6-2014), anh Tuân định mang tiền đến trả để lấy giấy tờ ra thì được thông báo số nợ cả gốc lẫn lãi của mình đã lên đến 60 triệu đồng. Thấy số tiền lớn và vô lý như vậy, anh Tuân không trả và báo cáo sự việc lên cơ quan công an. Khi sự việc chưa được giải quyết thì cũng từ đây, anh Tuân và người nhà thường xuyên bị Tuấn và Đỗ Thanh Tùng (là người đứng ra điều hành, giao dịch cho vay tại một cửa hiệu khác mang tên Phương Nam, do Nguyễn Phương Nam chung vốn với Tuấn) cùng đồng bọn đe dọa, hành hung và khủng bố ép phải trả số tiền trên. Sự việc đẩy lên đỉnh điểm khi Tùng cùng 3 thanh niên khác đến nhà nghỉ Hương Rừng chém anh Tuân bị thương và nổ súng làm một sĩ quan quân đội thiệt mạng.

Qua điều tra, khám xét tại hiệu cầm đồ Phương Nam, cơ quan công an thu giữ 8 khẩu súng tự chế, trong đó có khẩu súng được dùng để gây án, gần 100 viên đạn, 20 con dao, kiếm các loại, 2 áo giáp chống đạn, hộp xịt hơi cay và một số hung khí khác… cũng từ vụ án trên, cơ quan điều tra còn khởi tố và bắt giam Nguyễn Phương Nam cùng đồng bọn về tội tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng.

Cũng là nạn nhân vay nặng lãi của hiệu cầm đồ, V.D.T (sinh năm 1998, trú tại phường Trưng Vương, T.P Thái Nguyên) đã bị chủ nợ cho người tìm bắt cóc, hành hung để siết nợ. Sự việc xảy ra vào cuối tháng 6-2015, T. đến hiệu cầm đồ Giang 686 tại thị trấn Chùa Hang do Trường Đình Giang làm chủ vay 2 triệu đồng, hẹn trả nợ sau 2 ngày. T. không trả đúng hẹn, Giang đã nhiều lần tìm T. đòi nợ rồi bàn với một số đối tượng khác tìm và bắt T. về siết nợ. Đến ngày 25-8-2015, Giang và đồng bọn đã tìm và bắt được T. ép đưa về hiệu cầm đồ của mình. Tại đây, cả bọn đã đánh dằn mặt và bắt T. phải gọi điện về cho người nhà mang 5 triệu đồng đến trả thì mới thả cho về. Cầu cứu người nhà không được, nhưng T. may mắn được bạn mang tiền đến để giải cứu.

Cho vay với lãi suất cao và đe dọa, sử dụng bạo lực để uy hiếp bắt con nợ phải trả tiền không chỉ là cách làm của một số cửa hiệu cầm đồ mà đôi khi, các đối tượng hoạt động trong lĩnh vực này còn sẵn sàng mang hung khí ra để giải quyết mâu thuẫn cá nhân. Sự việc xảy ra vào ngày 19-9 vừa qua tại xã Hợp Tiến là một điển hình. Theo đó, Lương Văn Ninh (sinh năm 1993, trú tại xóm Suối Khách, Hợp Tiến) cùng bạn đi uống cà phê về đến cổng Trường THCS Hợp Tiến thì gặp Ngô Văn Hùng (sinh năm 1992, trú tại Linh Sơn, Đồng Hỷ) cùng hai người khác đang đứng bên đường. Ninh cho rằng có người trong nhóm của Hùng thách thức mình nên đã tiến đến chửi và tát vào mặt Hùng. Bị đánh, Hùng và Hoa Văn Bằng (sinh năm 1989, hộ khẩu thường trú tại T.P Lào Cai, cùng làm ở hiệu cầm đồ Điệp Bằng tại xóm Bãi Bông, xã Hợp Tiến) đi xe máy về hiệu cầm đồ gọi người đồng thời lấy dao quay lại nơi xảy ra xô xát. Tại đây, Hùng đã cầm dao đuổi và chém vào sườn trái của Ninh khiến nhóm này phải chạy trốn. Nhóm của Hùng tiếp tục cầm hung khí truy đuổi quyết liệt rồi quay lại dùng dao chém vào xe mà nhóm Ninh bỏ lại làm hư hỏng nhiều bộ phận. Sau đó, cả bọn về hiệu cầm đồ Điệp Bằng cất dao rồi bỏ trốn.

Thiếu tá Trần Xuân Nghiệp, Đội trưởng Đội CSĐT tội phạm về trật tự xã hội, Công an huyện Đồng Hỷ cho biết: Để phòng ngừa và ngăn chặn tội phạm liên quan đến loại hình dịch vụ này, Đội đã tham mưu cho lãnh đạo Công an huyện xây dựng kế hoạch để tổ chức lực lượng tuần tra, kiểm tra các tuyến, địa bàn trọng điểm, đặc biệt là các hiệu cầm đồ có biểu hiện nghi vấn hoạt động phạm tội và đã triển khai đến tất cả các xã, thị trấn trên địa bàn. Trong thời gian qua, lực lượng Công an huyện đã kiểm tra một số hiệu cầm đồ và phát hiện, thu giữ nhiều dao, kiếm các loại, gậy gỗ, tuýp sắt cũng như hàng chục đối tượng tụ tập, cư trú trái phép (trong đó không ít kẻ có tiền án, tiền sự) đồng thời ngăn chặn được một số vụ các đối tượng tập trung chuẩn bị hành hung nhau. Gần đây, Công an huyện đã có công văn đến các xã, thị trấn để thông báo, cảnh báo đến nhân dân, công an xã về một số thủ đoạn, hoạt động của các cửa hiệu cho vay cầm đồ cũng như giải pháp để ngăn ngừa, đấu tranh với loại tội phạm liên quan đến lĩnh vực này.

Cũng theo nhận định của Thiếu tá Trần Xuân Nghiệp thì thời gian tới, loại tội phạm liên quan đến lĩnh vực này sẽ còn diễn ra phức tạp, tinh vi và manh động. Do vậy, Đội sẽ tiếp tục tham mưu cho lãnh đạo đơn vị chỉ đạo các lực lượng áp dụng nhiều biện pháp nghiệp vụ để chủ động nắm chắc tình hình, tăng cường kiểm tra, rà soát các hiệu cầm đồ để kịp thời phát hiện ngăn chặn và xử lý ngay các hành vi vi phạm, đồng thời tuyên truyền đến nhân dân giáo dục con em nâng cao nhận thức về vấn đề này, tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.