Cần quản lý trang thông tin điện tử

Trao đổi với phóng viên báo chí, GS Nguyễn Minh Thuyết, Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên, nhi đồng của Quốc hội cho rằng, nếu không đưa trang thông tin điện tử vào luật để quản lý sẽ tạo ra nhiều lỗ hổng, không đảm bảo quyền cạnh tranh bình đẳng giữa báo chí với các trang tin này.

Thưa ông, tại phiên họp thứ 45 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa qua, việc có đưa trang thông tin điện tử và mạng xã hội vào phạm vi điều chỉnh của Luật Báo chí hay không đã được tranh luận rất sôi nổi. Ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?

Theo tôi, việc đưa trang thông tin điện tử của các cơ quan, tổ chức vào Luật Báo chí để quản lý là cần thiết, vì đó là những trang thông tin điện tử được cấp phép và hoạt động có tính chất báo chí. Hiện nay, nhiều trang tin điện tử không những chỉ đăng những thông tin liên quan đến nội bộ cơ quan, tổ chức mình mà còn trích lại nhiều bài báo trong báo in, báo điện tử trong và nước ngoài. Việc đưa trang thông tin vào điều chỉnh trong luật sẽ đảm bảo quyền cạnh tranh bình đẳng giữa báo chí với các trang tin này. Bởi thực tế, các báo in, báo điện tử, báo nói, báo hình phải thông tin một cách toàn diện, đa chiều vì thế nó gồm cả những thông tin mà độc giả quan tâm và không quan tâm. Nhưng những trang thông tin điện tử này chỉ trích dẫn lại những bài báo nêu những vấn đề nóng đang thu hút sự quan tâm của xã hội. Vì thế nếu không được điều chỉnh thì chắc chắn có sự cạnh tranh không công bằng giữa trang thông tin điện tử với các báo và các báo rất khó phát hành.

Tuy nhiên, đối với trang mạng xã hội, blog, fanpage, facebook... tôi cho rằng nếu đưa vào luật để quản lý thì sẽ không khả thi. Lý do là vì số lượng người sử dụng vô cùng lớn. Bên cạnh đó, người dùng không sử dụng tên thật, không có địa chỉ rõ ràng, nhiều trang còn đặt máy chủ ở nước ngoài, khiến các cơ quan nhà nước muốn quản lý cũng khó có thể thực hiện được. Đương nhiên các trang này cần quản lý nhưng phải tìm cách quản lý khác, bằng luật khác.

Hiện nay, trang thông tin điện tử và trang mạng xã hội đang được điều chỉnh bởi Nghị định số 72 về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng và nghị định số 174 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin và tần số vô tuyến điện. Nếu đưa trang thông tin điện tử vào Luật Báo chí có gây nên sự chồng chéo trong quản lý không thưa ông?

Nếu đã đưa trang thông tin điện tử vào Luật Báo chí thì chỉ quản lý bằng luật này thôi vì luật cao hơn nghị định. Còn nghị định sẽ điều chỉnh các trang mạng xã hội.

Thực tế, nhiều người dân, đặc biệt là các bạn trẻ thường tiếp cận thông tin chủ yếu qua mạng xã hội vì thông tin nhanh và hấp dẫn. Nếu không điều chỉnh các trang này liệu có gây ra lỗ hổng trong kiểm soát thông tin không thưa ông?

Đầu tiên, tôi phải nhấn mạnh là các trang tin điện tử vẫn đang được các văn bản pháp luật khác điều chỉnh. Tuy các trang mạng xã hội là phương tiện của cá nhân sử dụng để thực hiện quyền tự do ngôn luận, tự do tiếp cận thông tin... nhưng nếu họ lợi dụng các phương tiện này để vi phạm pháp luật, xâm hại các quyền lợi hợp pháp của các chủ thể khác thì họ sẽ bị xử lý theo pháp luật. Thứ hai, nếu đưa trang mạng xã hội vào Luật Báo chí thì sẽ không đúng với chủ trương của Đảng và Nhà nước ta về không tư nhân hóa báo chí.

Tuy nhiên, hiện tượng các trang mạng xã hội hấp dẫn độc giả bởi những thông tin sốt dẻo là kinh nghiệm cho báo chí chính thống phải có sự thay đổi về cách tiếp cận vấn đề. Thông tin cần kịp thời, nhanh nhạy hơn để đáp ứng nhu cầu của độc giả. Song tính trung thực, khách quan vẫn phải đặt lên hàng đầu như số liệu phải chính xác chứ không phải kiểu “nghe đồn” được. Làm được những điều này, tôi tin là sẽ lấy lại được sự hào hứng từ phía bạn đọc.