Ghi nhận từ những phiên tòa xét xử lưu động ở Đồng Hỷ

Xét xử lưu động (XXLĐ) được xem là một hình thức tuyên truyền trực quan mang lại hiệu quả thiết thực. Thông qua phiên tòa, người dân không những được tuyên truyền, giáo dục pháp luật mà còn biết được trình tự thủ tục tiến hành tố tụng, theo dõi được toàn bộ nội dung của phiên tòa, nắm rõ các thủ đoạn của tội phạm để tự đề cao cảnh giác, nâng cao nhận thức cho bản thân, tránh mắc phải các hành vi vi phạm pháp luật.

Mới đây, chúng tôi có dịp tham dự một phiên tòa XXLĐ sơ thẩm 2 vụ án hình sự về tội “Mua bán trái phép chất ma túy” và “Tàng trữ trái phép chất ma túy” ở hội trường UBND xã Khe Mo do Tòa án Nhân dân (TAND) huyện Đồng Hỷ tổ chức. Trước lúc phiên tòa diễn ra, đông đảo người dân đã ngồi gần kín các chỗ ngồi. Đúng 8h, Hội đồng xét xử (HĐXX) bắt đầu làm việc, chúng tôi quan sát thấy trong suốt quá trình HĐXX xét hỏi, luận tội đối với 2 bị cáo là Trần Văn Hà (SN 1970), trú tại xóm Ao Sơn, xã Minh Lập, bị truy tố về tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy” và Hoàng Văn Tứ (SN 1970), ở xóm La Dẫy, xã Khe Mo, bị truy tố về tội “Mua bán trái phép chất ma túy”, đa số người dân đều chăm chú lắng nghe. Bà Trạc Thị Tuyết, ở xóm La Nưa, xã Khe Mo chia sẻ trong lúc HĐXX nghị án: Thông qua phiên tòa, tôi hiểu rõ hơn các mánh khóe của tội phạm ma túy và những quy định nghiêm minh của pháp luật đối với loại tội phạm này. Tôi thấy mình cần có ý thức hơn trong việc tham gia tố giác các loại tội phạm.

Trước chứng cứ rõ ràng, HĐXX đã tuyên phạt tù giam đối với bị cáo Trần Văn Hà là 18 tháng và Hoàng Văn Tứ là 7 năm 6 tháng. Đa số người dân theo dõi phiên tòa đều tỏ ra đồng tình trước bản án nghiêm khắc mà HĐXX đã tuyên đối với các bị cáo và cho rằng đó là “bài học” đắt giá cho những kẻ lười lao động, thường xuyên sử dụng các loại chất kích thích, cố tình vi phạm pháp luật.

Không chỉ riêng phiên xét xử trên, ở những phiên tòa XXLĐ khác cũng được TAND huyện Đồng Hỷ đánh giá là đạt hiệu quả tuyên truyền cao. Đặc biệt là đối với những phiên tòa được tổ chức ở các xã vùng sâu, vùng xa, có đông đồng bào dân tộc thiểu số. Qua tìm hiểu ở những phiên tòa XXLĐ, nhiều người dân cho biết họ chứng kiến đi xem vì tò mò nhưng đã giúp họ phần nào hiểu được công việc xét xử của Tòa án và có thêm kiến thức về pháp luật. Anh Dương Văn Minh, ở xóm Tân Thành, xã Tân Lợi cho biết: Đầu tháng 6 năm nay, TAND huyện Đồng Hỷ tổ chức phiên tòa XXLĐ về tội “Mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy” ở UBND xã. Đây là lần đầu tiên tôi được chứng kiến một phiên tòa lưu động, tôi thấy các thành viên của HĐXX không chỉ đưa ra những câu hỏi sắc bén mà còn chú trọng tuyên truyền cho nhân dân biết được những tội danh này được áp dụng trong các điều khoản nào của Bộ luật Hình sự và hình thức xử phạt ra sao. Theo tôi, Tòa án nên tổ chức XXLĐ nhiều vụ tương tự để tuyên truyền cho người dân.

Thẩm phán Nguyễn Tất Thắng, Phó Chánh án TAND huyện Đồng Hỷ cho biết: Trung bình mỗi năm, TAND huyện đưa ra XXLĐ khoảng 30 vụ án tại các xã, thị trấn trên địa bàn. Những địa phương tổ chức XXLĐ phần lớn là nơi xảy ra vụ án hoặc có người vi phạm. Từ đầu năm đến nay TAND huyện đã tổ chức XXLĐ được 19 vụ án. Trong đó chủ yếu là những vụ gây dư luận xấu trong xã hội, được nhân dân quan tâm như buôn bán, tàng trữ trái phép chất ma túy; trộm cắp tài sản; cố ý gây thương tích…

Được biết, để nâng cao chất lượng xét xử và hiệu quả tuyên truyền, giáo dục, tăng tính răn đe, phòng ngừa tội phạm từ những phiên tòa lưu động, trước khi tiến hành mở phiên tòa, TAND huyện Đồng Hỷ phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc chuẩn bị các điều kiện cần thiết, thông báo rộng rãi đến các tổ chức đoàn thể và bà con đến theo dõ iphiên tòa. Trong quá trình xét xử, HĐXX đã vận dụng các phương pháp nghiệp vụ, kinh nghiệm để phân tích, giải thích chính sách pháp luật ngay tại phiên tòa. Điều này giúp nhân dân tham dự được tiếp cận thông tin trực tiếp, nhanh chóng và có tác động tích cực đến tư tưởng, nhận thức và hành động của mỗi người, nhất là với đối tượng thanh thiếu niên, từ đó họ sẽ tự điều chỉnh hành vi của mình để tránh vi phạm pháp luật.