Báo Thái Nguyên điện tử đã phản ánh vụ việc gia đình bà Vũ Thị Lý ở xóm 8, xã Sơn Cẩm (Phú Lương) bị hư hại kết cấu, nứt nhiều vị trí trong căn nhà 2 tầng đang ở và có nguy cơ đổ sập. Nguyên nhân bước đầu xác định là do tác động của quá trình xây dựng Trạm thu phí Quốc lộ 3 cũ (thuộc Dự án xây dựng tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới). Vụ việc đã được công dân kiến nghị đến nhiều cấp, ngành và giờ đã rõ trách nhiệm giải quyết thuộc UBND huyện Phú Lương và chủ đầu tư Dự án.
Ngoài việc căn nhà của bà Lý bị hư hại, trong quá trình giải phóng mặt bằng (GPMB) phục vụ xây dựng Trạm thu phí, cơ quan chức năng huyện Phú Lương chỉ thu hồi đất từ mốc lộ giới vào phần đất của gia đình bà Lý với chiều sâu 3m (vào công trình nhà ở đang sử dụng 1m) dẫn tới cửa nhà hiện nay tiếp giáp ngay với lòng đường nên rất dễ xảy ra tai nạn giao thông. Theo bà Vũ Thị Lý, gia đình được cấp phép kinh doanh dịch vụ nhà nghỉ nên từ khi thi công Trạm thu phí, độ chênh lệch giữa mặt đường mới với mặt đường cũ tới gần 1m nên các phương tiện không thể ra vào, gây thiệt hại doanh thu tới 30 triệu đồng/tháng… Qua các văn bản đánh giá của Công ty Bảo hiểm PVI Thái Nguyên và kết quả đánh giá tác động môi trường của Công ty TNHH Một thành viên Kỹ thuật tài nguyên và Môi trường (đối tác của Công ty TNHH BOT Thái Nguyên - Chợ Mới) đều khẳng định căn nhà 2 tầng của gia đình bà Lý nứt nhiều vị trí; quá trình thi công Trạm thu phí đã thay đổi hiện trạng, chênh lệch độ cao dẫn tới khó khăn trong việc đi lại, ảnh hưởng tới kinh doanh…
Trở lại căn nhà của bà Lý mới đây, chúng tôi thấy hiện tượng lún nứt có dấu hiệu phức tạp hơn, nước ngấm từ các vết nứt ra diện rộng nên gây mốc, ố nhiều mảng tường lớn nhưng 5 nhân khẩu trong gia đình vẫn phải sinh sống ở đây vì không có căn nhà nào khác.
Ngoài số tiền đền bù 1,9m2 đất cây lâu năm, UBND huyện Phú Lương đã có 05 quyết định đền bù, hỗ trợ cho gia đình bà Lý với số tiền trên 294,2 triệu đồng (phần này gia đình bà Vũ Thị Lý không có kiến nghị gì thêm). Riêng về căn nhà 2 tầng bị hư hại, phía Công ty Bảo hiểm PVI Thái Nguyên (đơn vị nhận bảo hiểm Dự án) đã nhiều lần kiểm tra, xác định mức thiệt hại của gia đình bà Lý là 126 triệu đồng, Công ty TNHH BOT Thái Nguyên - Chợ Mới hỗ trợ thêm 50 triệu đồng. Với số tiền trên, gia đình bà Lý đã gọi nhiều đội thợ nhưng không ai dám nhận khắc phục lại nguyên trạng kết cấu căn nhà. Gia đình bà Lý cũng đã đề nghị với chính quyền địa phương, chủ đầu tư Dự án thu hồi đất, tài sản để di dời đi nơi khác hoặc dùng số tiền bảo hiểm, hỗ trợ sửa chữa căn nhà rồi mua lại toàn bộ tài sản để phục vụ Trạm thu phí nhưng các đơn vị liên quan chưa chấp nhận. Bà Vũ Thị Lý cho biết: Khi thi công Trạm thu phí, nhà tôi bị hư hại, chủ đầu tư dề nghị đơn vị bảo hiểm đến đánh giá, đưa ra mức đền bù là trên 126 triệu đồng và hỗ trợ thêm 50 triệu đồng yêu cầu tôi nhận tiền, ký biên bản có nội dung không khiếu kiện gì thêm. Tôi thắc mắc thì đại diện Công ty BOT Thái Nguyên - Chợ Mới, đơn vị bảo hiểm động viên ủng hộ Dự án, đây chỉ là mẫu biên bản để giải quyết chế độ bảo hiểm. Còn kiến nghị của gia đình vẫn tiếp tục được xem xét giải quyết khi có chỉ đạo của cơ quan chức năng…
Đề nghị không được giải quyết kịp thời nên từ tháng 2-2017 đến nay, gia đình bà Vũ Thị Lý đã gửi đơn đến các cơ quan chức năng của huyện Phú Lương, của tỉnh và Bộ Giao thông - Vận tải. Qua các văn bản trả lời công dân và văn bản gửi các cơ quan chức năng liên quan, lãnh đạo UBND huyện Phú Lương đều nêu rõ quan điểm cần sớm giải quyết quyền lợi chính đáng của người dân và mong sớm nhận được hướng dẫn giải quyết vụ việc của cơ quan có thẩm quyền, chủ đầu tư Dự án đối với gia đình bà Vũ Thị Lý. Trong các buổi làm việc với công dân, cơ quan chức năng, phóng viên báo chí, phía Công ty TNHH BOT Thái Nguyên - Chợ Mới khẳng định sẵn sàng bố trí kinh phí để giải quyết kiến nghị của gia đình bà Vũ Thị Lý khi có ý kiến chỉ đạo của Bộ Giao thông - Vận tải.
Sau nhiều tháng chờ đợi, ngày 19-9 vừa quan, bà Vũ Thị Lý mới nhận được Công văn số 1131/BQLD2-PID19 của Ban Quản lý Dự án 2 (đơn vị được Thanh tra Bộ Giao thông - Vận tải; Cục Quản lý Xây dựng và Chất lượng công trình giao thông yêu cầu giải quyết đơn đề nghị của công dân) với nhiều nội dung. Trong đó, Ban Quản lý Dự án 2 nêu rõ: Đối với phạm vi đất của đường bộ (phạm vi trong cọc GPMB), Công ty BOT đã bàn giao cọc GPMB cho địa phương lập thủ tục thu hồi đất, thực hiện bồi thường theo quy định của pháp luật về đất đai. Còn việc đề nghị thu hồi toàn bộ đất, tài sản trên đất của bà Vũ Thị Lý ngoài phạm vi GPMB không thuộc thẩm quyền của Ban Quản lý Dự án 2. Đối với việc bồi thường thiệt hại do hạn chế khả năng sử dụng đất, thiệt hại tài sản gắn liền với đất ngoài phạm vi GPMB sẽ do địa phương giải quyết theo quy định của pháp luật đất đai.
Trước đó, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh về tham mưu giải quyết mức bồi thường, hỗ trợ cụ thể đối với các hộ bị hạn chế khả năng sử dụng đất, thiệt hại tài sản gắn liền với đất để giải quyết vướng mắc trong quá trình giải phóng mặt bằng xây dựng Trạm thu phí Quốc lộ 3 cũ theo hình thức BOT, Sở Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản số 1404/STNMT-TĐC&BTGPMB ngày 15-6-2017 gửi UBND huyện Phú Lương hướng dẫn giải quyết vấn đề này. Cụ thể, Sở Tài nguyên và Môi trường chỉ rõ: Tại khoản 3, điều 157 của Luật Đất đai năm 2013 quy định “Trường hợp việc sử dụng đất gây ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn công trình thì chủ công trình và người sử dụng đất phải có biện pháp khắc phục, nếu không khắc phục được thì Nhà nước thu hồi đất và bồi thường theo quy định của pháp luật”.
Căn nhà của bà Vũ Thị Lý bị hư hại ngày một nghiêm trọng. Bi hài hơn là qua cửa nhà bà Lý là bước ngay xuống lòng đường nên rất nguy hiểm cho người tham gia giao thông và việc khắc phục những vấn đề trên là không thể. Do vậy, trên cơ sở văn bản trả lời công dân của cơ quan chức năng có thẩm quyền, việc giải quyết kiến nghị của gia đình bà Vũ Thị Lý thuộc trách nhiệm của UBND huyện Phú Lương và chủ đầu tư Dự án là Công ty TNHH BOT Thái Nguyên - Chợ Mới và không nên thoái thác lâu hơn nữa.