Thời gian gần đây, hai cán bộ của hai chi nhánh ngân hàng đã bị cơ quan công an điều tra vì có dấu hiệu lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản tiếp tục là bài học đắt giá cho nhiều người. Mặc dù chưa có báo cáo chính thức về số tiền mà các cán bộ này đã chiếm đoạt nhưng theo ghi nhận của chúng tôi, số tiền lên tới nhiều tỷ đồng. Trong số những người cho hai cán bộ này vay, đã có người do cũng đi vay mượn từ người khác nên phải bỏ trốn; hai cán bộ này đều đã xin thôi việc.
Trường hợp đầu tiên chúng tôi muốn nhắc đến là anh Hoàng Văn Đông, cán bộ quan hệ khách hàng Phòng Giao dịch Phú Bình, thuộc Chi nhánh Ngân hàng TMCP Công thương (Vietinbank) Lưu Xá. Trao đổi với chúng tôi, bà Nguyễn Thị Minh Phương, Giám đốc Vietinbank Lưu Xá cho biết: Quá trình làm việc tại Chi nhánh, Đông luôn được đánh giá là nhanh nhẹn, có năng lực và trước khi sự việc bị vỡ lở, Đông không hề có biểu hiện gì khác thường như mua ô tô, xây nhà hay tiêu tiền mạnh tay… Đông sinh năm 1987, vừa lập gia đình được mấy tháng. Sự việc bị vỡ lở sau khi có 1 người (không có quan hệ tín dụng với Vietinbank Lưu Xá) gửi đơn tới Cơ quan Công an tố cáo về việc Đông vay mượn tiền nhưng không trả. Sau đó, Công an tỉnh đã có buổi làm việc với Chi nhánh. Đến lúc này, chúng tôi mới chính thức có căn cứ về việc Đông vay tiền bên ngoài và mất khả năng trả nợ. Còn việc Đông vay tiền của ai, số tiền bao nhiêu, cho đến giờ bản thân tôi cũng chưa nắm được.
Khi sự việc có dấu hiệu bung ra, anh Đông đã có đơn xin chấm dứt hợp đồng lao động với lý do để giải quyết việc gia đình. Trước khi giải quyết đơn của Đông, Chi nhánh đã kiểm tra, bóc bì toàn bộ hồ sơ tài sản đảm bảo của 100% khách hàng do Đông phụ trách, đồng thời rà soát, đối chiếu dư nợ các khoản vay của những khách hàng này. Cho đến thời điểm hiện tại (đầu tháng 10), Chi nhánh chưa phát hiện có vi phạm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của Đông, cũng như chưa nhận được bất cứ đơn từ nào từ phía khách hàng phản ánh về việc Đông vay mượn tiền.
Trường hợp thứ hai là của bà Trương Thị Nha Trang, sinh năm 1983, nguyên Phó Trưởng phòng khách hàng doanh nghiệp, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) Thái Nguyên. Theo thông tin từ ông Lã Hùng Cường, Phó Giám đốc Agribank Thái Nguyên: Trước khi bà Trang có đơn xin thôi việc, lãnh đạo Chi nhánh có nghe dư luận nói về việc bà Trang vay nợ bên ngoài. Tuy nhiên, việc vay mượn mang tính chất cá nhân, không có dấu hiệu liên quan đến công việc nên Chi nhánh không có quyền can thiệp. Từ đầu năm 2017, bà Trang không còn được đảm nhận ký duyệt trực tiếp hồ sơ cho vay, mà chuyển sang thanh toán quốc tế và chuyển khoản
Cũng theo ông Lã Hùng Cường cho rằng, nếu nói bà Trang lạm dụng tín nhiệm để chiếm đoạt tài sản thì không hẳn, mà có lẽ nguyên nhân sâu xa phải là từ lợi ích kinh tế.
Được biết, khi sự việc có dấu hiệu vỡ lở, ngày 28-6-2017, bà Trang đã có đơn xin thôi việc. Để có căn cứ giải quyết đơn, lãnh đạo Agribank Thái Nguyên đã cho tiến hành rà soát toàn bộ hồ sơ cho vay liên quan đến bà Trang (trực tiếp thẩm định hoặc ký kiểm soát); thực hiện thông báo và kiểm tra sau cho vay đối với 100% khách hàng đang còn dư nợ. Kết quả là đến nay, Chi nhánh chưa phát hiện có khoản vay nào bị làm sai; cũng chưa thấy có khách hàng nào phản ánh việc bà Trang vay ké hay lợi dụng… Bà Trang chính thức được giải quyết nghỉ việc tại Agribank Thái Nguyên từ ngày 14-8-2017.
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, đồng chí Bùi Văn Khoa, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh cho biết: Đến giờ, NHNN tỉnh cũng chưa thể nắm được chính xác số tiền mà hai cán bộ này đã vay mượn ở bên ngoài, mà phải đợi kết luận từ phía Cơ quan Công an. (Tuy nhiên, theo nguồn tin riêng của phóng viên, đây là số tiền không nhỏ, vì có những người đã cho Đông vay lên tới 7-8 tỷ đồng/người và được Đông trả lãi suất cao hơn rất nhiều so với ngân hàng. Ngoài ra, giữa Đông và Trang có dấu hiệu có quan hệ với nhau trong cùng một đường dây huy huy động, sử dụng vốn). Do hai cán bộ này thực hiện việc vay mượn với tư cách cá nhân, chứ chưa phát hiện thấy có việc lợi dụng chức vụ để làm sai các quy định nên chưa làm ảnh hưởng đến quyền lợi của khách hàng, cũng như ngân hàng. Vì thế, sau khi sự việc xảy ra, hoạt động của hai chi nhánh này vẫn diễn ra bình thường. Dẫu vậy, vì hai cán bộ này mà uy tín của hai ngân hàng trên nói riêng, hệ thống ngân hàng tỉnh nói chung đã bị ảnh hưởng ít nhiều.
Chính vì thế, trong thời gian tới, NHNN tỉnh sẽ tăng cường hơn nữa công tác thanh, kiểm tra đối với hoạt động cho vay của các chi nhánh; yêu cầu các ngân hàng quan tâm nhiều hơn đến việc giáo dục đạo đức nghề nghiệp; tăng cường tìm hiểu, nắm bắt tâm tư, các biểu hiện khác thường của cán bộ và gia đình để có biện pháp ngăn chặn kịp thời. Đối với khách hàng, cần đặc biệt nâng cao ý thức bảo vệ quyền lợi của bản thân; đừng vì ham lãi suất cao mà mạo hiểm cho vay khi không có sự đảm bảo chắc chắn; chỉ thực hiện vay, gửi tại quầy giao dịch, còn nếu ở địa điểm lưu động thì phải có đầy đủ các thành phần theo quy định của ngân hàng đó; đặc biệt là phải nghiên cứu kỹ các nội dung có trong hợp đồng trước khi ký…