Lộ hơn 400.000 tài khoản facebook ở Việt Nam chỉ là phần nổi?

Ngày 5/4, Giám đốc Công nghệ của Facebook Mike Schroepfer chia sẻ trong một bài viết trên trang tin của Facebook. Theo đó, Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia bị lộ, lọt thông tin trên mạng xã hội này nhiều nhất.

Mỹ là quốc gia đứng đầu bảng xếp hạng nói trên với 70,6 triệu tài khoản bị lộ thông tin cá nhân. Tiếp sau lần lượt là Philippines với gần 1,2 triệu tài khoản, Indonesia gần 1,1 triệu, Anh là 1,079 triệu, Mexico với gần 790.000 tài khoản bị lộ...

Với 427.446 tài khoản facebook cá nhân bị lộ thông tin, Việt Nam đứng thứ 9 trong bảng xếp hạng này. Tuy nhiên, đây chỉ là con số thống kê những tài khoản bị rò rỉ thông tin trong vụ Công ty Cambridge Analytica Analytic sử dụng trái phép dữ liệu.

Con số thực tế tài khoản facebook cá nhân ở Việt Nam bị lộ thông tin theo đánh giá của các chuyên gia an ninh mạng còn lớn hơn rất nhiều.

Ông Bùi Quang Minh, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần an toàn thông tin MVS cho biết, hiện nay có nhiều công ty, mạng xã hội hay phần mềm khác tại Việt Nam vẫn đang ngấm ngầm sử dụng dữ liệu của người dùng trong các vấn đề thương mại.

Việc phân tích dữ liệu của hàng triệu hay hàng tỷ người dùng đã được áp dụng công nghệ dữ liệu lớn (có sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo) để phân tích sâu vào thói quen, sở thích, hành vi… của từng nhóm người dùng. Từ đó đưa thông tin đến đúng đối tượng thông qua những quảng cáo có mục đích.

Người dùng mạng xã hội facebook, nhất là người dùng tại Việt Nam dễ dàng cho các phần mềm, ứng dụng thu thập thông tin cá nhân của mình thông qua việc tham gia vào các ứng dụng tưởng như "chơi cho vui" đang tràn lan hiện nay.

Sự dễ dãi khi cập nhật, cung cấp các thông tin cá nhân trên mạng xã hội từ ngày, tháng, năm sinh, sở thích, thói quen, những người thân trong gia đình, những mốc đáng nhớ trong cuộc đời đến từng hoạt động trong cuộc sống của người dùng Việt, trở thành "mảnh đất màu mỡ" cho các công ty phân tích, thu thập thông tin cá nhân.

"Trên Facebook, nếu người dùng cập nhật toàn bộ những yêu cầu thông tin, thì không khác gì bạn cung cấp một bản lý lịch cá nhân chi tiết hơn cả một lý lịch đi xin việc thông thường. Điều này hoàn toàn không nên", ông Bùi Quang Minh phân tích. Không những thế, thông tin cá nhân khi bị thu thập được rao bán công khai, rẻ mạt trên mạng internet.

Theo luật sư Nguyễn Tiến Lập, Văn phòng NHQuang & Cộng sự, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC), các vi phạm về sử dụng trái phép thông tin cá nhân đã được quy định trong luật, thế nhưng, việc thực thi cũng như chế tài xử phạt tại Việt Nam thì hầu như không có sức răn đe.

"Việc xâm phạm quyền riêng tư đối với một số cá nhân như các lãnh đạo thì cơ quan chức năng có thể vào cuộc. Còn xâm phạm quyền riêng tư với người dân bình thường gần như không có bất cứ chế tài gì cả", luật sư Nguyễn Tiến Lập cho biết.

Theo số liệu thống kê đến hết năm 2017, Việt Nam đứng trong top 10 quốc gia có nhiều người dùng facebook nhất thế giới, với hơn 64 triệu tài khoản đã được đăng ký.

Cùng với thực trạng thói quen sử dụng thiếu cẩn trọng, chế tài xử lý xâm phạm quyền riêng tư không rõ ràng, con số hơn 400.000 tài khoản facebook lộ thông tin cá nhân có lẽ chỉ là phần nổi của "tảng băng chìm" lộ lọt dữ liệu cá nhân ở Việt Nam.

Theo ông Ngô Tuấn Anh, Phó Chủ tịch phụ trách An ninh mạng Tập đoàn Bkav, rõ ràng thời điểm hiện nay, việc đầu tiên người dùng cần nâng cao ý thức về bảo vệ thông tin cá nhân. "Các đơn vị quản lý, cơ quan chức năng của Việt Nam cũng như các quốc gia cần có nhiều hơn nữa các quy định cụ thể về việc bảo vệ thông tin cá nhân của người sử dụng", ông Tuấn Anh nói./.