Kiên quyết xử lý những trường hợp không chấp hành bản án

Thi hành án dân sự (THADS) là quá trình hiện thực hóa các phán quyết của tòa án, góp phần củng cố, giữ vững niềm tin của nhân dân vào tính nghiêm minh của pháp luật. Hằng năm, THADS góp phần giải phóng hàng chục nghìn tỷ đồng khỏi các tranh chấp để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. THADS còn được nhìn nhận là công cụ hữu hiệu bảo vệ quyền sở hữu tài sản, vốn đầu tư, nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản trong phá sản, từ đó, góp phần cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, thu hút các nhà đầu tư và khuyến khích phong trào khởi nghiệp.

Trong THADS, tự nguyện thi hành án là phương thức giúp giữ gìn tình thân ái, đoàn kết và ổn định xã hội một cách lâu dài và bền vững nhất. Từ góc độ quản lý Nhà nước, việc tự nguyện thi hành án sẽ giúp cơ quan THADS rút ngắn thời gian thi hành án thông qua việc giảm đến mức thấp nhất thời gian xác minh, kê biên, bán đấu giá, giảm chi phí thi hành án, hạn chế rủi ro cho chấp hành viên thực thi nhiệm vụ trước sự cản trở, chống đối của đương sự, giảm số việc khiếu nại, tố cáo, nguy cơ phát sinh trách nhiệm bồi thường. Do đó, Luật THADS (sửa đổi, bổ sung năm 2014)  luôn khuyến khích đương sự tự nguyện thi hành án, việc cưỡng chế thi hành án chỉ được thực hiện trong trường hợp người phải thi hành án có điều kiện thi hành án mà không tự nguyện thi hành án (Điều 9).

Bên cạnh việc giáo dục thuyết phục tự nguyện thi hành án, chính sách pháp luật về THADS của Ðảng và Nhà nước ta đối với các trường hợp trốn tránh, chây ỳ, chống đối việc thực hiện nghĩa vụ thi hành án là rất nghiêm khắc. Hiến pháp năm 2013 quy định bản án, quyết định của tòa án nhân dân có hiệu lực pháp luật phải được cơ quan, tổ chức, cá nhân tôn trọng; cơ quan, tổ chức, cá nhân hữu quan phải nghiêm chỉnh chấp hành. Luật THADS năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014) quy định các biện pháp cưỡng chế thi hành án mạnh mẽ như khấu trừ tiền trong tài khoản, kê biên, xử lý tài sản và khai thác tài sản của người phải thi hành án. Trong trường hợp cưỡng chế cần huy động lực lượng, cơ quan công an có trách nhiệm bố trí lực lượng, phương tiện cần thiết để giữ gìn trật tự, bảo vệ hiện trường, kịp thời ngăn chặn, xử lý hành vi tẩu tán tài sản, cản trở, chống đối việc thi hành án, tạm giữ người chống đối, khởi tố vụ án hình sự khi có dấu hiệu phạm tội.

Thực tế thời gian qua cho thấy, nhiều trường hợp người phải thi hành án có điều kiện thi hành án nhưng thiếu ý thức chấp hành pháp luật, thậm chí coi thường pháp luật, cố tình trốn tránh, chây ỳ, chống đối việc thực hiện nghĩa vụ thi hành án. Một số trường hợp chống đối quyết liệt, nhất là trong quá trình cưỡng chế giao tài sản trúng đấu giá hoặc cố tình khiếu nại vượt cấp, khởi kiện tại tòa án gây khó khăn, kéo dài, trì hoãn việc thi hành án nhưng chưa có các biện pháp đủ mạnh để buộc thực hiện hoặc răn đe người phải thi hành án. Theo thống kê, 08 tháng qua, các cơ quan THADS trên địa bàn tỉnh đã phải ra quyết định áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành án đối với 96 trường hợp. Trước thái độ kiên quyết, dứt khoát của cơ quan THADS, sau khi có quyết định cưỡng chế, có 16 trường hợp đương sự đã tự nguyện thi hành án. Như vậy, tổng số việc phải tổ chức cưỡng chế là 80 trường hợp, trong đó cưỡng chế có huy động lực lượng là 22 việc.

Trong thời gian tới, cùng với việc tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về THADS, công khai, minh bạch các khâu THADS từ xác minh điều kiện thi hành án cho đến đấu giá tài sản, các cơ quan THADS sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương kiên quyết xử lý các trường hợp không chấp hành bản án. Đồng thời, cũng đã đến lúc dư luận xã hội cần bày tỏ thái độ nghiêm khắc, lên án mạnh mẽ đối với những trường hợp thiếu ý thức chấp hành pháp luật, coi thường pháp luật, chây ỳ, trốn tránh, chống đối việc chấp hành bản án trên địa bàn địa phương.