Đấu tranh với tội phạm liên quan đến “tín dụng đen”

Năm 2019, Công an T.P Thái Nguyên nhận được nhiều đơn thư tố giác các đối tượng “cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” của quần chúng nhân dân. Xác định hoạt động “tín dụng đen” là nguồn gốc nảy sinh các vấn đề phức tạp về tội phạm hình sự và tệ nạn xã hội, Công an T.P Thái Nguyên đã chỉ đạo các đội nghiệp vụ phối hợp với công an các phường, xã quyết liệt thực hiện công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm liên quan đến hoạt động này trên địa bàn.   

Khảo sát của chúng tôi tại nhiều tuyến đường dẫn vào các khu dân cư, trường học trên địa bàn, đặc biệt là ở các phường tập trung đông các trường đại học, cao đẳng, như: Hoàng Văn Thụ, Quang Trung, Tân Lập, Thịnh Đán, Tân Thịnh, Tích Lương…, không khó để bắt gặp những hiệu cầm đồ, cho thuê xe máy. Cũng ở các khu vực này, nhiều tờ rơi quảng cáo “cho vay”, “cho vay qua giấy tờ xe” hay “hỗ trợ tài chính”… dán trên các tường rào, tường nhà, cột điện..

Thông tin từ Phòng Tài chính kế hoạch T.P Thái Nguyên, từ năm 2016 đến nay, có trên 400 cơ sở ở hầu hết các phường, xã trên địa bàn đã được cấp phép kinh doanh dịch vụ cầm đồ. Theo nhiều ý kiến của lực lượng chức năng, tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” có nhiều hình thức, như: Cho vay cầm đồ có sử dụng tài sản thế chấp, cho vay tín chấp không có tài sản, sử dụng giấy tờ tùy thân hoặc không cần bất cứ tài sản, giấy tờ gì khi vay tiền. Thủ tục vay tiền đơn giản, nhanh gọn nên thu hút nhiều người đến vay. Sau đó, người vay chịu lãi suất cao, vay không có kế hoạch sử dụng hiệu quả dẫn tới mất khả năng thanh toán hoặc chỉ chi trả được một phần tiền vay dẫn đến nhiều vụ việc phát sinh, như: Bắt giữ người trái pháp luật, cướp tài sản, cưỡng đoạt tài sản, ném chất bẩn vào nhà dân, đòi nợ thuê... gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự trên địa bàn. 

Có thể dẫn chứng hai vụ việc điển hình về hành vi bắt giữ người trái pháp luật của các đối tượng trên địa bàn liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” thời gian qua đã bị xử lý: Vụ thứ nhất, vào ngày 17/12/2018, anh Dương Văn Tâm, sinh năm 1980, ở xóm Đà Tiến, xã Thịnh Đức, đã bị 4 đối tượng đến nhà lôi về Quầy tư vấn tài chính Long Thăng ở tổ 18, phường Thịnh Đán, nhốt và bị các đối tượng đấm, đá. Nguyên nhân là anh Tâm nợ tiền của Nguyễn Long Thăng, sinh năm  1987,  ở xóm Y Na, xã Tân Cương (chủ Quầy tư vấn tài chính Long Thăng nói trên) số tiền 10 triệu đồng. Hành vi bắt giữ người trái pháp luật của các đối tượng đã bị khởi tố. Vụ thứ hai, vào 15 giờ ngày 28/12/2018, anh Đào Văn Ha, sinh năm 1992, ở xóm Nam Hưng, xã Tân Cương, lái xe taxi đến khu vực đảo tròn Tân Long thì bị Trần Trung Tấn, sinh năm 1988, ở tổ 1, phường Tân Thịnh, cùng hai đối tượng khác bắt vào xe ô tô đánh và yêu cầu Hà phải trả tiền cho Tấn do trước đó Hà nợ Tấn số tiền 140 triệu đồng đến hạn trả nhưng chưa trả. Hành vi bắt giữ người trái pháp luật của Tấn và đồng bọn đã bị cơ quan Cảnh sát điều tra công an T.P Thái Nguyên xử lý theo quy định của pháp luật.

Để chủ động phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn hoạt động của loại tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen” trên địa bàn, Công an T.P Thái Nguyên đã triển khai thực hiện quyết liệt Chỉ thị số 12/CT-TTg ngày 25/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen”. Trong đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về cho vay trong các giao dịch dân sự, những phương thức, thủ đoạn cho vay nặng lãi, lừa đảo thông qua huy động vốn tự phát. Đồng thời, tập trung lực lượng đấu tranh, trấn áp tội phạm vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen”, tăng cường hiệu quả quản lý Nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh tài chính, kiểm soát chặt chẽ các ngành nghề có nguy cơ bị lợi dụng để hoạt động “tín dụng đen”, nhất là dịch vụ cầm đồ, tài chính, đòi nợ thuê... Các đội nghiệp vụ và công an phường, xã đã triển khai quyết liệt, hiệu quả, đồng bộ các giải pháp nhằm đảm bảo tình hình an ninh trật tự; đẩy mạnh công tác tuyên truyền về phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội; phát động phong trào toàn dân tham gia phòng ngừa, phát hiện, tố giác tội phạm, tích cực tham gia quản lý, giáo dục, cảm hóa người phạm tội.

Công an T.P Thái Nguyên cũng đã tham mưu cho UBND Thành phố xây dựng kế hoạch về việc kiểm tra các cơ sở kinh doanh liên quan đến hoạt động “tín dụng đen’” trên địa bàn nhằm phát hiện hành vi vi phạm, lập biên bản vi phạm hành chính và xử lý theo quy định của pháp luật. Công an T.P Thái Nguyên đã điều tra, khám phá 10 vụ, 15 đối tượng liên quan đến hoạt động này.

Ngoài ra, Công an Thành phố còn tham mưu cho Chủ tịch UBND Thành phố ra quyết định xử lý vi phạm hành chính 2 vụ, 2 đối tượng với số tiền phạt 20 triệu đồng với hành vi cho vay tiền có cầm cố tài sản, nhưng lãi suất cho vay vượt quá 150% lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm cho vay và hoạt động kinh doanh ngành nghề có điều kiện về an ninh trật tự.