Xét xử vụ án thất thoát tài sản tại Công ty CP Gang thép Thái Nguyên

Sáng 12-4, Tòa án Nhân dân T.P Hà Nội mở phiên tòa xét xử công khai vụ án thất thoát hơn 830 tỷ đồng tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Công ty CP Gang thép Thái Nguyên (TISCO). Đây là một trong năm đại án được Ban Chỉ đạo Trung ương phòng chống tham nhũng yêu cầu khẩn trương xét xử sơ thẩm trong năm 2021.

Phiên tòa dự kiến diễn ra từ ngày 12 đến 22-4, do Thẩm phán Phan Huy Cương làm Chủ tọa; hơn 30 luật sư đăng ký tham gia bào chữa cho các bị cáo. TISCO được triệu tập với tư cách nguyên đơn dân sự; Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS) là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan. Ngoài ra, Toà còn triệu tập đại diện Bộ Công Thương cùng các Bộ: Kế hoạch - Đầu tư; Tài chính, Xây dựng; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam; Ngân hàng Phát triển Việt Nam...

Bị cáo Trần Trọng Mừng, nguyên Tổng Giám đốc TISCO.

Trong vụ án này, có 14 người bị truy tố về tội “Vi phạm quy định của Nhà nước về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” gồm: Trần Trọng Mừng, nguyên Tổng Giám đốc TISCO; Mai Văn Tinh, nguyên Chủ tịch VNS; Trần Văn Khâm, nguyên Chủ tịch kiêm Giám đốc TISCO; Đậu Văn Hùng, nguyên Tổng Giám đốc VNS; Ngô Sĩ Hán, cựu Phó Tổng Giám đốc, nguyên Trưởng Ban Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - TISCO; Đặng Văn Tập, nguyên Phó Giám đốc Thường trực Ban Quản lý Dự án; Đồng Quang Dương, nguyên Phó Giám đốc Ban Quản lý Dự án; Đỗ Xuân Hòa, nguyên Kế toán trưởng TISCO; Lê Thị Tuyết Lan, nguyên Phó phòng Kế toán TISCO; Uông Sĩ Bính, nguyên Phó phòng Kế toán VNS; Nguyễn Văn Tráng, nguyên Ủy viên kiểm soát VNS; Nguyễn Trọng Khôi, nguyên Phó Tổng Giám đốc VNS; Đặng Thúc Kháng, nguyên Trưởng ban Kiểm tra VNS; Trịnh Khôi Nguyên, nguyên Trưởng phòng Đầu tư phát triển VNS.

Các bị cáo bị truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” gồm: Lê Phú Hưng, Nguyễn Minh Xuân (nguyên thành viên HĐQT VNS); Nguyễn Chí Dũng, Đoàn Thu Trang và Hoàng Ngọc Diệp (nguyên thành viên HĐQT TISCO).

Phiên tòa thu hút sự quan tâm theo dõi của đông đảo nhân dân.

Phiên tòa bắt đầu lúc 8 giờ 10 phút, ngày 12-4; 18/19 bị cáo được triệu tập có mặt tại phiên tòa. Bị cáo Đậu Văn Hùng, nguyên Tổng Giám đốc VNS có đơn xin xét xử vắng mặt vì lý do sức khỏe không đảm bảo. Trong số này, có 5 trường hợp bị bắt tạm giam từ năm 2019. 

Theo cáo trạng, năm 2005, Chính phủ chủ trương đầu tư Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, với tổng vốn hơn 3.800 tỷ đồng. Công ty CP Gang thép Thái Nguyên (TISCO) làm chủ đầu tư, cấp quyết định đầu tư là HĐQT Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS). Năm 2007, đơn vị trúng thầu xây dựng là Tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC). Căn cứ kết quả đấu thầu, ngày 12/7/2007, ông Trần Trọng Mừng, Tổng Giám đốc TISCO cùng Tổng Giám đốc MCC ký một hợp đồng có giá trị hơn 160 triệu USD (hơn 3.500 tỷ đồng). Đây là giá trọn gói không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng và đã bao gồm các loại thuế được xác định trong hợp đồng, các chi phí cần thiết để thực hiện hợp đồng theo phương thức Tổng thầu EPC.

Bị cáo Mai Văn Tinh, nguyên Chủ tịch VNS.

Theo hợp đồng, MCC phải phải hoàn thành dự án sau 30 tháng nhưng sau 11 tháng khởi công vẫn chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục, chưa lựa chọn và ký được hợp đồng với nhà thầu phụ, chưa thi công bất kỳ hạng mục nào của gói thầu. MCC rút hết người về nước, nhiều lần đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng và điều chỉnh tổng giá hợp đồng tăng thêm hơn 138 triệu USD (hơn 3.000 tỷ đồng). Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao cáo buộc biết rõ việc MCC vi phạm hợp đồng, đề nghị các điều khoản vô căn cứ, năm 2012, ông Trần Văn Khâm, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc TISCO, người đại diện vốn chính của VNS tại TISCO ký văn bản gửi VNS xin chấp thuận điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án lên 8.100 tỷ đồng, tăng hơn 4.200 tỷ đồng.

Những hành vi vi phạm pháp luật về quản lý tài sản Nhà nước và hành vi thiếu trách nhiệm của các cá nhân thuộc TISCO và VNS đã dẫn đến hậu quả làm thất thoát, lãng phí, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản Nhà nước với tổng số tiền lên tới hơn 830 tỷ đồng. Đây là số tiền lãi suất thực tế mà TISCO đã phải trả cho các ngân hàng kể từ khi dự án chậm tiến độ (từ ngày 31/5/2011) đến thời điểm khởi tố vụ án (ngày 18/4/2019).